Karabük İlinde Görev Yapan Ebelerin Mesleki Sorunlarının Değerlendirilmesi: Niceliksel ve Niteliksel Çalışma

Amaç: Bu çalışma, Karabük ilinde kamu sağlık kuruluşlarında görev yapan ebelerin mesleki sorunlarının incelenmesi amacıyla gerçekleştirilmiştir. Gereç ve Yöntem: Çalışma, niceliksel ve niteliksel olmak üzere iki bölümden oluşmaktadır. Tanımlayıcı araştırmanın gerçekleştirildiği niceliksel bölümde, kamu sağlık kuruluşlarında çalışan toplam 221 ebenin 204’üne (%92,3) yüz yüze görüşme yoluyla soru formu uygulanmıştır. Veriler, ortama±standart sapma ve yüzde dağılım biçiminde özetlenmiştir. Niteliksel bölümde 17 ebe ile derinlemesine görüşme yapılmıştır. Ses kaydı alınabilen ortamda gerçekleştirilen görüşmelerden elde edilen veriler içerik analizi uygulanarak değerlendirilmiştir. Bulgular: Araştırmada, ebelerin %53,0’ü 20-39 yaşları arasında ve %57,9’u lisans ve lisansüstü eğitim mezunudur. Ebelerin %69,1’i toplumda ebelerin saygın konumu olmadığını, %72’si görev tanımlarının, yetki ve sorumluluklarının belirsiz olduğunu düşünmektedir. Derinlemesine görüşmelerde ebenin tanımı, ebelik eğitimi, mesleğin statüsü, çalışma koşulları, mevzuat ve özlük hakları, ebelik hizmetlerinin niteliği ve örgütlenme olmak üzere yedi ana tema ortaya çıkmıştır. Sonuç: Çalışma, ebelerin eğitimi, mesleki statüsü, çalışma koşulları ve özlük hakları ile ilgili alanlarda iyileştirme gereksinimini vurgular.

Anahtar Kelimeler:

Ebelik, Mesleki sorun, Kamu sağlık kuruluşu

The Evaluation of Professional Problems of Midwives in Karabuk: Quantitative and Qualitative Study

Objective: This study was carried out to examine the professional problems of midwives working in state health institutions in Karabuk. Methods: The study consists of quantitative and qualitative parts. In the descriptive quantitative part, a questionnaire was applied to 204 (92.3%) of 221 midwives working in state health institutions through face-to-face interviews. Data are summarized as mean±standard deviation and percent distribution. In the second part of study was performed in-depth interviews with 17 midwives. The data obtained from the interviews conducted on the environment where the voice recording is possible were evaluated by applying content analysis. Results: In the study, 53,0% of midwives were between the ages 20 and 39, 57.9% of them have undergraduate and graduate education levels. 69,1% of midwives reported that midwives do not have a respectable position among society, and 72,0% of them stated that their job definitions, authorizations, and responsibilities are not clear. The in the in-depth interviews, seven main themes emerged as definition of the profession, midwifery education, professional status, working conditions, legislation and personal rights, quality of midwifery services and organization. Conclusion: The study emphasizes the need for improvement in areas related to midwifery education, professional status, working conditions and personal rights of midwives.

Keywords:

Midwifery, Professional issues, State health institution,

PDF

___

Arcak, R., & Kasımoğlu, E. (2006). Diyarbakır Merkezdeki Hastane ve Sağlık Ocaklarında Çalışan Hemşirelerin Sağlık Hizmetlerindeki Rolü ve İş Memnuniyetleri. Dicle Tıp Dergisi, 33(1), 23-30.
Ay, F., Keçe, M., İnci, İ., Alkan, N., & Acar, G. (2018). Ebelik Öğrencilerinin Meslek Algıları ve Kariyer Planlarını Etkileyen Faktörler. Balıkesir Sağlık Bilimleri Dergisi, 7(2), 74-82.
Başkaya, Y., Sayıner, F. D., & Filiz, Z. (2020). How much do I belong to my profession? A scale development study: Midwifery Belonging Scale. Health Care Women Int, 41(8), 883-898. https://doi.org/10.1080/07399332.2020.1716765.
Çakaloz, D. K., & Çoban, A. (2019). Profesyonel bir meslek olarak ebelik: Lisansüstü program öğrencileri ne düşünüyor? Tek durumlu bir örnek olay çalışması. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 22(4), 239-248. https://doi.org/10.17049/ataunihem.450075
Canbay, F. Ç., Çitil, E. T., & Özcan, S. K. (2019). Ebelik Öğrencilerinin Ebelik Mesleği Hakkındaki Görüşleri ve Mesleğe Yönelik Beklentileri. Balıkesir Sağlık Bilimleri Dergisi, 10(1), 1-6.
Çiçeklioğlu, M., Öcek, Z. A., Türk, M., & Taner, Ş. (2014). The İnfluence Of A Market-Oriented Primary Care Reform On Family Physicians’ Working Conditions: A Qualitative Study İn Turkey. Eur J Gen Pract, 21(2), 1-6. https://doi.org/10.3109/13814788.2014.966075
Demir, R., & Taşpınar, A. (2021). Ebelik Bölümü Öğrencilerinin Ebelik Mesleğine Bakış Açıları ve Gelecekten Beklentileri. Adnan Menderes Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi, 5(3), 466-478. https://doi.org/10.46237/amusbfd.780528
Ekşioğlu, A., Akyüz, M. D., Yücel, U., Hadımlı, A., Akmeşe, Z. B., Koçak, Y. Ç., …., Can, H. Ö. (2021). Doğum Hastanelerinde Çalışan Ebelerin Mesleki Örgütlenme Durumlarının ve Beklentilerinin İncelenmesi: İzmir İli Örneği. Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi, 30(1), 53-59.
Gönenç, İ. M., Sezer, Y. N., Erkal, S. İ., & Karataş, D. Ö. (2015). Ebelik Öğrencilerinin Erkeklerin Mesleğe Katılması Konusunda Görüşlerinin Belirlenmesi. Türkiye Klinikleri J Health Sci, 1(2), 79-87.
Güner, S., Yurdakul, M., & Yetim, N. (2015). Türkiye’de Ebelik Mesleğinin Sorunlarına Akademik Bakışı Yansıtan Nitel Bir Çalışma. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, (1), 80-87. https://doi.org/10.5961/jhes.2015.11.
İçke, S., & Çolak, M. B. (2021). Ebelik Öğrencilerinin, Lohusaların ve Refakatçilerin Erkek Ebe ile İlgili Görüşleri. Gevher Nesibe Journal Of Medical & Health Sciences, 6 (12), 10-18. http://dx.doi.org/10.46648/gnj.194
Karaçam, Z., & Eroğlu, K. (2019). Hemşirelik ve Ebelik: Görev, Yetki ve Sorumluluklardaki Benzerlik ve Farklılıklar, Lokman Hekim Dergisi, 9(2), 211-227. https://doi.org/10.31020/mutftd.524807
Merih, Y. D., & Arslan, H. (2007). Hemşire ve Ebelerin Mesleki Bilinç Örgütlenmeye Yönelik Görüşlerinin ve İş Doyumlarının Belirlenmesi, Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Dergisi, 9 (3), 40-46.
Okumuş, F. (2014). Travay Dönemindeki Ebelik Mesleğinin Keyifli Doğumu. Sağlık Düşüncesi ve Tıp Kültürü Dergisi, 32, 54-57.
Özdemir, R., Ural, S., Çınar, M., Nabel, E. B., & Yıldırım, H. (2014). Birinci Basamak Sağlık Çalışanlarının İş Doyumu ve Tükenmişlik Düzeylerinin Belirleyicileri: Karabük İli Örneği. Toplum ve Hekim, 30(2), 150-160.
Öcek, Z., Çiçeklioğlu, M., Yücel, U., Özdemir, R., Türk, M., & Taner, Ş. (2013). Aile Hekimliği Birinci Basamak Sağlık Ortamını Nasıl Dönüştürdü?. (1. Baskı). Ankara: Türk Tabipleri Birliği Yayınları.
Öcek, Z. A., Çiçeklioğlu, M., Yücel, U., & Özdemir, R. (2014). Family Medicine Model İn Turkey: A Qualitative Assessment From The Perspectives Of Primary Care Workers. BMC Family Practice, 15(1), 15.
Özdemir, R., & Özcan, G. (2018). Dünyada ve Türkiye’de Ebelik Mesleğinin Gelişimi ve Ebe İnsangücü. Çoşar Çetin, F., & Yeşilçiçek Çalık, K. Doğum Öncesi Dönem-I (ss. 1-15). (1. Baskı). Ankara: Nobel Tıp Kitabevleri.
Özyurt, B. C., & Dündar, P. E. (2010). Manisa Kent Merkezinde Aile Sağlığı Birimlerinde Çalışan Hekim ve Aile Sağlığı Elemanlarının Aile Hekimliği Değerlendirmeleri. 13. Ulusal Halk Sağlığı Kongresi Bildiri Özet Kitabı (ss. 68). İzmir.
Seviğ, Ü., Başer, M., Güler, H., & Yurdakul, M. (2008). Ebe İnsan Gücü ‘Mevcut Durum ve 2013 Yılı Vizyonu’ Ebe İnsan Gücü Planlama Grubu Çalışma Raporu. Erişim: https://silo.tips/download/mevcut-durum-ve-2013-yl-vizyonu.
Soğukpınar, N., Saydam, B. K., Bozkurt, Ö. D., Öztürk, H., & Pelik, A. (2007). Past And Present Midwifery Education İn Turkey. Midwifery, 23, 433-442. https://doi.org/10.1016/j.midw.2007.01.011.
Söğüt, S., Cangöl, E., & Güven, S. (2021). Ebelerin Sosyal Zekâ Düzeyleri ile Meslek Algılarının Belirlenmesi, İnönü Üniversitesi Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu Dergisi, 9(1), 167-175. https://doi.org/10.33715/inonusaglik.812135.
Şahin, L., Ekmekyapar, M., Gür, A., & Bilgili, M. A. (2021). Acil Sağlık Hizmetleri Çalışanlarında İşle İlgili Sağlık Sorunları, Van Tıp Dergisi, 28(4), 588-594. https://doi.org/10.5505/vtd.2021.99896. T.C. Resmi Gazete. (1961) Sağlık hizmetlerinin sosyalleştirilmesi hakkında kanun. Sayı: 10705, 3076–3079.
Yılmaz, F. T., Şen, T. H., & Demirkaya, F. (2014). Hemşirelerin ve Ebelerin Mesleklerini Algılama Biçimleri ve Gelecekten Beklentileri. Sağlık ve Hemşirelik Yönetimi Dergisi, 3(1), 130-139.
Yılmaz, S. D., & Aksoy, Y. E. (2019). Ebelik Eğitiminin Dünyadaki Durumu. Ebelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 26-31.
Yurtsal, Z. B., Biçer, S., Duran, Ö., Şahin, A., Arslan, M., & Yavrucu, Ö. K. (2014). Sağlık Bilimleri Fakültesi Ebelik 1. ve 4. Sınıf Öğrencilerinin Mesleğe İlişkin Görüşlerinin Belirlenmesi. Erciyes Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi, 2(2).