Sibel SELİM, Halime Duygu KIRGEL, Orkun ÇELİK, Hakan YAZICIOĞLU

Türkiye’de İşsizliğin Sosyo-Ekonomik Belirleyicileri: Panel Veri Analizi

Bir ülkenin ekonomik gelişme ve sosyal kalkınma düzeyinin önemli bir göstergesi, istihdam yapısı ve işsizliğin boyutudur. Türkiye’nin ekonomik ve sosyal gelişimini birinci derecede etkileyen temel konulardan biri de işsizliktir. Bu çalışmada, Türkiye İstatistik Kurumunun 2007-2010 yılları arasında gerçekleştirmiş olduğu Gelir ve Yaşam Koşulları Araştırması Anketi Panel verileri kullanılarak işsizliğin sosyo-ekonomik belirleyicileri araştırılmıştır. Yapılan analizlerde kesit verilerine ait logit model ve panel logit model kullanılmıştır. Analiz bulgularından bazılarına göre, erkeklerin kadınlara göre daha fazla işsiz olduğu ortaya çıkmıştır. Bireylerin evli olması işsizliği azaltmaktadır. Eğitim seviyesine bakıldığında, eğitimsiz olan bireylerin eğitimli olanlara göre işsiz olma olasılığı daha düşüktür. Ayrıca deneyim arttıkça işsiz olma olasılığı azalmaktadır. Genç nüfusta daha çok işsizlik görülmektedir.

Anahtar Kelimeler:

İşsizlik, Panel Logit Model, Logit Model, Türkiye

THE SOCIO-ECONOMIC DETERMINANTS OF THE UNEMPLOYMENT IN TURKEY: PANEL DATA ANALYSIS

Employment structure and unemployment aspect are the important indicators of economic and social development level of a country. Unemployment is also one of the main issues affecting the economic and social development of Turkey primarily. In this study the socio-economic indicators of unemployment are examined by using the data of Income and Living Conditions Survey Panel held by TurkStat during the years 2007 and 2010. The logit and panel logit model is used in the analysis. According to some analysis results, in comparison women, men are found mostly to be unemployed. Being married decreases unemployment. When the education level is examined, it is seen that the uneducated individuals are less likely to be unemployed than educated ones. Also the more experience the less probability of being unemployed. Higher unemployment rates are observed among young population

Keywords:

Unemployment, Panel Logit model, Logit Model, Turkey,

PDF

___

Agenor P. R., & Aizenman, J. (1999). Macroeconomic adjustment with segmented labor markets. Journal of Development Economics, 58, 277-296.
Akça, H., & Ela, M. (2012). Türkiye’de eğitim, doğurganlık ve işsizlik ilişkisinin analizi. Maliye Dergisi, 163, 223-242.
Ataman, B. C. (1999). İşgücü piyasasinda kurumsallaşma avrupa birliği modeli ve Türkiye. Ankara: Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Yayın No: 583.
Ay, S. (2012). Türkiye’de işsizliğin nedenleri: istihdam politikalari üzerine bir değerlendirme. Yönetim ve Ekonomi Dergisi, 19(2), 321-341.
Baltagi, B. H. (2001). Econometric analysis of panel data, 2nd Edition, Chichester: John Wiley & Sons Ltd.
Bekiroğlu, C. (2010). Türkiye’de işsizlik sorununun çözümlenmesinde uygulanan ekonomi politikalarinin analizi, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul, Kadir Has Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Ben-Akiva, M., & Lerman, S. R. (1985). Discrete choice analysis: theory and application to travel demand. Cambridge, MA: MIT Press.
Berument, H., Doğan, N., & Tansel, A. (2005). Economic performance and economic performance: evidence from an emerging economy-turkey. Erişim Tarihi: 13.02.2013, http://www.erf.org.eg/CMS/uploads/pdf/0409_final.pdf.
Daitoh, I. (2003). Financial liberalization, urban unemployment and welfare: some implications of the artificial low interest rate and the high wage rate policies in LDCs. Journal of Development Economics, 72, 163-179.
Demirhan, A. (2009). Bankaların sektörel paylarindaki değişimin nitel bağımlı değişkenli panel veri modeliyle analizi. İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi İşletme İktisadı Enstitüsü Dergisi-Yönetim, 20(64), 78-97.
Duruel, M., & Kara, M. (2009a). Yeni AB üyesi ülkeler ile Türkiye işgücü piyasasının karşılaştırmalı analizi. Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 17(1), 53-76.
Duruel, M., & Kara, M. (2009b). Küresel işsizlik ve istihdamda yeni perspektifler. Sosyal Siyaset Konferansları Dergisi, 57(1), 357-379.
Ekin, N. (2001). İşsizlik sorununa yeniden bakış. Tühis Dergisi, Kasım, 2000 – Şubat 2001.
Eser, B. Y., & Terzi, H. (2008). Türkiye’de işsizlik sorunu ve Avrupa istihdam stratejisi. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 30, 229-250.
Gatti, D., & Vaubourg, A. (2010). The Financial determinants of unemployment: do they interact with labor market institutions. Erişim Tarihi: 12.02.2013, http://congres.afse.fr/ docs/779612gatti_vaubourg_avril08.pdf.
Gelir ve Yaşam Koşullari Anketi (Panel) (2007-2010). Türkiye İstatistik Kurumu, TÜİK, http:// www.tuik.gov.tr.
Gibbons, R. D., & Hedeker, D. (1997). Random effects probit and logistic regression models for three-level data. Biometrics, 53 (4), 1527-1537.
Göktaş, A., & İşçi, Ö. (2010). Türkiye’de işsizlik oranının temel bileşenli regresyon analizi ile belirlenmesi. Selçuk Üniversitesi Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 14(20), 279-294.
Greene, W. H. (2003). Econometric analysis. New Jersey: Prentice Hall.
Griffiths, W., Hill, E. R. C., & Judge, G. G. (1993). Learning and practicing econometrics. Canada: John Wiley & Sons.
Güney, A. (2009). İşsizlik, nedenleri, sonuçları ve mücadele yöntemleri. Kamu-İş Dergisi, 10(4), 135-159.
Hesapçıoğlu, M. (1986). Gelişmekte olan ülkelerde istihdam ve işsizlik. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 19(1), 161-182.
Hoşgör, Ş., & Tansel, A. (2010). 2050’ye doğru nüfusbilim ve yöntem: eğitim, işgücü, sağlık ve sosyal güvenlik sistemlerine yansımlar. İstanbul: Türkiye Sanayicileri ve İşadamları Derneği, Yayın No: TÜSİAD-T/2010/11/505, ISBN: 978-9944-405-63-8, Sis Matbaacılık.
Kabaklarlı, E., Perihan, H. E., & Buluş, A. (2011). Economic determinants of turkish youth unemployment problem: co integration analysis. Erişim Tarihi: 12.02.2013, http:// kastoria.teikoz.gr/icoae2/wordpress/wp-content/uploads/2011/10/028.pdf.
Karaaslan, A., & Yildiz, F. (2011). Telekomünikasyon sektöründe regülasyon ve özelleştirmenin etkileri: OECD ülkeleri üzerine ampirik bir çalışma. Yönetim ve Ekonomi, 18(2), 1-21.
Karabulut, A. (2007). Türkiye’deki işsizliği önlemede aktif istihdam politikalarının rolü ve etkinliği. Basılmamış Uzmanlık Tezi, Ankara, T.C. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Türkiye İş Kurumu Genel Müdürlüğü.
Karakayalı, H. (2009). Türkiye’nin ekonomik yapısı ve değişimi. Manisa: Emek Matbaası.
Korkmaz, A., Avsallı, H., Korkut, G., Güner, H., & Tetik, A. (2013). Küresel ekonomik krizde dünyada ve Türkiye’de işsizlikle mücadelede uygulanan politikalar: başarılı ve başarısız ülkeler. Uluslararası Alanya İşletme Fakültesi Dergisi, 5(1), 113-125.
Kyeı, K. A., & Gyekye K. B. (2011). Determinants of unemployment in limpopo province in South Africa: exploratory studies. Journal of Emerging Trends in Economics and Management Sciences (JETEMS), 2(1), 54-61.
Liao T. F. (1994). Interpreting probability models, logit, probit and other generalized linear models. London: International Educational and Professional Publisher, Series/Number: 07/101, Sage Publications.
Nowak, B. G., Kwiatkowski, E., & Kubiak, P. (1998). On some determinants o regional unemployment in Poland in transition. Erişim Tarihi: 12.02.2013, http://www.decon. unipd.it/assets/pdf/dp/0002.pdf
Özdemir, S., Ersöz, H. Y., & Sarioğlu, H. İ. (2006). İşsizlik sorunun çözümün kobilerin desteklenmesi. İstanbul: İstanbul Ticaret Odası, Yayın No. 2006-45, ISBN 9944-60- 116-0.
Pampel, F. (2000). Logistic regression a primer. London: International Educational and Professional Publisher. Series/Number 07/132, Sage Publications.
Rahman, M. S. (2008). Understanding the factors behind inflation targeting: a panel logit approach. Erişim Tarihi: 14.02.2013, http://faculty.kfupm.edu.sa/FINEC/murahman/ research/Inflation%20Targeting_Panel%20Logit%20Approach.pdf.
Rodr´iguez, G., & Elo, I. (2003). Intra-class correlation in random-effects models for binary data. The Stata Journal, 3(1), 32–46.
Sapancali, F. (2007). Türkiye’de işgücü piyasasi, sorunlar ve politikalar. Türk Ağır Sanayii ve Hizmet Sektörü Kamu İşverenleri Sendikası (TÜHİS) İş Hukuku ve İktisat Dergisi, 21(2-3), 8-30.
Selim, S. (2009). Türkiye’de iç göç üzerine ekonometrik bir analiz. Ankara: Gazi Kitabevi.
Serin, vd., (2007). İstihdam perspektifinde AB sürecinde Türk tarımın genel sorunları ve çözüm önerileri. İstanbul, İTO, 34, 42-43.
Small, D. S., Have, T. T. R., Joffe, M. M., & Cheng, J. (2006). Random effects logistic models for analysing efficacy of a longitudinal randomized treatment with non-adherence. Stat Med. 25(12), 1981-2007.
Stiratelli, R., Laird, N., & Ware, J. H. (1984). Random-Effects models for serial observations with binary response. Biometrics, 40(4), 961-971.
Tansel, A. (2012). 2050’ye Doğru nüfusbilim ve yönetim: işgücü piyasasına bakış. İstanbul: Yayın No: TÜSİAD-T/2012-11/536.
Taş, S., & Bozkaya, G. (2012). Avrupa Birliği uyum sürecinde Türkiye’de uygulanan istihdam politikaları. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 2(1), 151-176.
Taşçi, H. M. (2006). Recent trends in unempoyment and determinants of underemployment in Turkey. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 11(1), 299-319.
Taşçi, H. M., & Darici, B. (2010). Türkiye’de eksik istihdamın belirleyenleri HIA ile bir mikro veri uygulaması. Maliye Dergisi, 158, 278-300.
Tatoğlu, F. Y. (2012). Panel veri ekonometrisi, İstanbul: Beta Yayınları.
Timurçin, D. (2010). Türkiye’de Kobi’lerin rekabet gücü ve rekabet üstünlüğü sağlamada kümelenmenin etkisi. Yayımlanmamış Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
Tunali, H. (2010). The Analysis of unemployment in Turkey: some empirical evidence using co-integration test. European Journal of Social Sciences, 18(1), 18-38.
TÜİK, Türkiye İstatistik Kurumu, TÜİK, http://www.tuik.gov.tr.
TÜSİAD (2013). Türkiye Ekonomisi 2014. Ekonomik Araştırmalar Bölümü, Yayın No: 12/548.
Wolf, D. (1987). A random-effects logit model for panel data. WP-87-104.