Özel Kolluk Kuvveti Olarak Belediye Zabıtası: Zabıtaların Temel Sorunlarının Isparta Ölçeğinde Nitel Bir Analizi

Kentlerde yaşayan nüfusun çeşitli kentsel ihtiyaçlarının karşılanması, yaşam kalitesinin arttırılması ve sürdürülmesi, temel hak ve hürriyetlerin korunarak toplumun refah ve düzeninin sağlanması yerel yönetimlerin temel görevleridir. Bu açıdan halka en fazla hizmeti sunmak ile yükümlü yerel yönetim birimi olan belediyelerin sunduğu hizmetler de büyük önem arz etmektedir. Belediyeler yerel halkın ihtiyaçlarını karşılamakla yükümlü tüzel kişiler olarak, halkın sağlık, esenlik ve refahını sağlama, genel güvenlik hizmetleri dışındaki alanlarda asayiş temini, yerleşim yerinin düzenini koruma ve sürdürme gibi görevlere haizdir ve bu görevlerin önemli bir kısmını belediye zabıtası aracılığı ile yürütmektedir. Özel kolluk gücü statüsünde görev yapan belediye zabıtası, belediye tarafından yerine getirileceği belirtilip de mahiyeti itibariyle belediyenin mevcut diğer birimlerini ilgilendirmeyen görevleri de yerine getirmektedir. 5393 sayılı Belediye Kanununun 51’inci maddesine dayanılarak hazırlanan ve 2007 yılında yürürlüğe giren 26490 sayılı Belediye Zabıtası Yönetmeliği çerçevesinde belediye zabıtasına oldukça fazla görev ve sorumluluk yüklenmiştir. Yönetmelik incelendiğinde belediyenin düzeni esenliği, imar, sağlık, trafik ve yardımlar ile alakalı ve bu konularda uzmanlık gerektiren 51 adet görevin belediye zabıtasına verildiği görülmektedir. Geniş bir görev ve sorumluluk yelpazesi olan belediye zabıtaları, her meslek grubu gibi çeşitli sıkıntılar yaşamaktadır. Bu sorunlar görevlerin yerine getirildiği sırada yaşanan sorunlar olmakla birlikte, mevzuat kaynaklı, özlük haklarıyla ilgili, mali, toplumsal, yönetsel, örgütsel, siyasal, personel veya sağlık temelli de olabilmektedir. Belediyelerin hizmet sunumunda ön planda olan birimlerinden zabıtaların yaşadığı sıkıntılar, Isparta Belediyesi Zabıtası özelinde bu çalışmanın temel konusunu oluşturmaktadır. Çalışmada belediye zabıtalarının tanım ve tarihsel gelişimi ile mevzuatta ve uygulamada ki yeri, Isparta Belediyesinde görev yapan zabıtaların genel nitelikleri ve yaşadıkları mesleki sıkıntılar incelenmiş, çalışma çerçevesinde zabıta personeliyle görüşmeler gerçekleştirilmiş ve öneriler sıralanmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Yerel Yönetimler, Belediye, Belediye Zabıtası, Özel Kolluk Kuvveti, Isparta

Municipal Police as Private Law Enforcement Force: A Qualitative Analysis of Basic Problems of Municipal Police in Isparta Scale

The main tasks of local governments are to meet the various urban needs of the population living in the cities, to increase and sustain the quality of life, protecting the basic rights and freedoms to ensure the prosperity and order of the society. In this respect, the services provided by the municipalities, which are the local administration units that responsible for providng the most services to the public, are also of great importance. As the legal entities liable to meet the needs of the local people the municipalities are responsible for ensuring the health,well-being and prosperity of the people , the protection and the maintenance of the order of the settlement in the areas other than the general security services and a significant portion of these duties are carried out by municipal police. The municipal police, which is working as a special law enforcement power, also fulfills the other duties that mentioned to be fulfilled by municipality , don’t concern other existing units of the municipality. Much of the task and responsibility has been assigned to the municipal police in the framework of the 26490 Municipality Police Regulation which prepared on the basis of Article 51 of the Municipal Law No. 5393 and entered into force in 2007. When the Regulation is examined, it is seen that the 51 duties which are related to the municipality's order, peace, development, health, aid and traffic and that requiring expertise in these matters are given to the municipality police. The municipal police, which have a wide range of duties and responsibilities, experience various problems like every occupational group.These problems may be the ones experienced when tasks are performed as well as related to personal rights,liegislative, financial, social,administrative, organizational,political,personel or health-related issues. The problems of the municipal police,specific to Isparta, from the units which in the forefront for service delivery are the main subject of this study.In the study, with the definition and historical development of the municipal police , their place in the legislation and practice , the general qualities of municipality police officers working in Isparta Municipality and the professional problems they have experienced are examined, in the framework of the study, interviews were conducted with the municipal police officers and the recommendations were listed.

Keywords:

Local Governments, Municipality, Municipal Police, Special Law Enforcement, Isparta,

PDF

___

1. ZABITA ÇALIŞTAYI (2015), "Sonuç Bildirgesi", 1. Zabıta Çalıştayı Kitabı, 03-04 Eylül 2015, Ankara.
ABAY, Ali Rıza (2002), “Toplumsal Yapı ve Toplumsal Kurum Değişmesi (İhtisap Kurumunun Zabıta Teşkilatına Dönüşümü Örneği)”, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, S.7, ss.1-17.
ERKUL, Hüseyin ve KARAKILÇIK, Yusuf (2000), “Belediye Zabıtasının Örgütsel Yapısı, Sorunları ve Kentsel Yaşam Kalitesine Etkilerinin İrdelenmesi”, Çağdaş Yerel Yönetimler Dergisi, S.9(4), ss.86-105.
ERBAY, Yusuf (1999), “Fransa’da İdari Sistem ve Yerel Yönetimler”, Çağdaş Yerel Yönetimler Dergisi, S.8, ss.58-74.
KARAKOYUN, İsmail (2000), “Kent Zabıtası”, İdarecinin Sesi Dergisi, S.14, ss.1-80.
KARASAR, Niyazi (1995), Bilimsel Araştırma Yöntemi, 3A Araştırma Eğitim Danışmanlık Yayını, Ankara.
KDK - T.C. KAMU DENETÇİLİĞİ KURUMU (2016), T. C. Kamu Denetçiliği Kurumu (Ombudsmanlık) Şikâyet ve Değerlendirilmesi, (Şikâyet No: 2015/5347, Karar Tarihi: 22.04.2016).
KIRMIZI, Bilal (2017), “Bir Kolluk Kuvveti Olan Belediye Zabitasi Personelinin Temel Sorunlari ve Bu Sorunlara Getirilen Çözüm Önerileri”, Yüksek Lisans Tezi, İzmir Kâtip Çelebi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Küresel Yönetişim ve Siyaset Anabilim Dalı, İzmir.
NEGİZ, Nilüfer (2007), “Belediye Personelinin Hizmet İçi Eğitim Sorunu: Bir Araştırma ve Model Önerisi”, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, S. 12(3), ss.193-214.
PEKTAŞ, Ethem Kadri (2003), “Belediye Yönetiminde Zabıta Hizmetleri ve 21. Yüzyıl Kentinde Zabıtanın Yeri (Afyon Belediyesi Örneği)”, Doktora Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
TÜİK - TÜRKİYE İSTATİSTİK KURUMU (2018), "Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi Sonuçları", E-Rapor, TÜİK Yayını, Ankara. https://biruni.tuik.gov.tr/medas/?kn=95&locale=tr (Erişim Tarihi: 10.08.2018).
SUNAY, Cengiz (2007), “Belediyeciliğin Doğuşu Sürecinde Osmanlı Mirası”, Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, S.3(1), ss.113-133.
ŞİMŞEK, Savaş (2016), “Belediye Zabıta Örgütünün Örgütsel ve İşlevsel Gerekliliği Üzerine Bir İnceleme”, Kırıkkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, S.6(2), ss.387-406.
YETER, Enis (1996), “Belediye Zabıtası ve Personeline İlişkin Düşünceler”, Çağdaş Yerel Yönetimler Dergisi, S.5(4), ss.49-55.
657 Sayılı Devlet Memurları Kanunu (23.07.1965 tarih ve 12056 sayılı Resmi Gazete).
5393 Sayılı Belediye Kanununa Ek İçişleri Bakanlığı Belediye Zabıtası Yönetmeliği (11.04.2007 tarih ve 26490 sayılı Resmi Gazete).
Belediye ve Bağlı Kuruluşları İle Mahalli İdare Birlikleri Norm Kadro İlke ve Standartlarına Dair Yönetmelik (22.02.2007 tarih ve 26442 sayılı Resmi Gazete).