YENİ UYGUR TÜRKÇESİNDE KİN EDATI

Türkçede edatlar yalnız başlarına kullanıldıklarında bir anlam ifade etmeyen, diğer kelimelerle birlikte kullanıldığında anlam ve görevi ortaya çıkan sözcüklerdir. Edatlar yardımcı sözcükler olarak bilinir. Yeni Uygur Türkçesi edatlar bakımından çok zengindir. Bu edatlardan biri de -kin edatıdır. -Kin edatı Çağatay Türkçesi döneminde erki biçiminde görülmektedir. Genellikle mu soru ekinden sonra gelerek cümleye şüphe ve tereddüt anlamları katar. Ancak bazı cümlelerde şüphe ve tereddüt anlamının dışında cümleye başka anlamlar da kattığı görülmektedir. Bu çalışmada kin edatının cümleye kattığı diğer anlamlar değerlendirilmeye çalışılmıştır.

THE KIN PREPOSITION IN NEW UIGHUR TURKISH

In Turkish prepositions are words that do not have a meaning when used on their own but they embody meaning and function when collocated with other words. Prepositions are also considered auxiliary words. New Uighur Turkish is a preposition-rich language. One of these prepositions is the -kin preposition. In the Chagatai Turkish era, the kin preposition takes the form of erki. Following the question word mu, it adds the meanings of doubt and hesitation to the sentence. However, it is observed that in some sentences it also adds other meanings than doubt and hesitation. This study aims to explore these other meanings the kin proposition adds to a sentence.

___

BARUTÇU ÖZÖNDER, S. (2001). Türkçe Enklitik Edatlar Üzerine: çI / çU. Kök Araştırmalar, Cilt III, S. 2, s. 75-86. ÇAĞATAY, S. (1998). Türkçede ki_____erki. TDAY Belleten 1963. ÇELİKBAY, A. (2013). Yeni Uygur Türkçesinde Bir Enklitik Edatı: ze. Turkish Studies, S. 8/9, s. 977-987. ERCİLASUN, A. B. (2008). La Enklitiği ve Türkçede Bir Pekiştirme Enkliği Teorisi. Dil Araştırmaları, S. 2, s. 35-56. ERGİN, M. (2004). Türk Dil Bilgisi. İstanbul: Bayrak Yayınları. HACIEMİNOĞLU, N. (1992). Türk Dilinde Edatlar. İstanbul: MEB Yayınları. İNAYET, A. (2004). Uygur Halk Destanları-1. Ankara: TDK Yayınları. KORKMAZ, Z. (2005). Türkiye Türkçesinin ki Bağlacı İle ki Şüphe Edatı Arasındaki Yapı ve Görev Ayrılığı. Türk Dili Üzerine Araştırmalar-I, TDK Yayınları, s. 620-624. KORKMAZ, Z. (2003). Türkiye Türkçesi Grameri (Şekil Bilgisi). Ankara: TDK Yayınları. KÜÇÜK, S. (1987). Türkçede Şüphe Bildiren Ki Edatı Üzerine. Türk Dili, S. 426, s.367-372. NALBANT, M. V. (2004). Türkçe Enklitik Edatı La. V. Uluslararası Türk Dili Kurultayı Bildirileri II. Ankara: TDK Yayınları, s. 2157-2173. ÖZTÜRK, R. (2010). Yeni Uygur Türkçesi Grameri. Ankara: TDK Yayınları. TEHUR, A., RAXMAN, A. ve EBEYDULLA, Y. (2010). Hazirqi Zaman Uyġur Tili, C. 3. Ürümçi: Şincañ Xelq Neşriyati. TÖMÜR, H. (2011). Hazirqi Zaman Uyġur Tili Grammatikisi. Béyciñ: Milletler Neşriyati. ÜSTÜNER, A. (2003). Türkçede Pekiştirme. Elazığ: Fırat Üniversitesi Yayınları.