TÜRKÇE DERS KİTAPLARININ ANAHTAR YETKİNLİKLER AÇISINDAN İNCELENMESİ (8. SINIF ÖRNEĞİ)

Bu çalışmanın amacı, 8. sınıf Türkçe ders kitabındaki etkinlikleri ve ilişkili olduğu kazanımları Türkiye Yeterlilikler Çerçevesi anahtar yetkinlikleri açısından incelemektir. Araştırma nitel modellerden doküman incelemesi ile yürütülmüştür. Elde edilen veriler betimsel içerik analiz yöntemi ile çözümlenmiştir. Ders kitaplarında yer alan tüm etkinliklerin doğal olarak ana dilde iletişim yetkinliğini desteklediği görülmüştür. Ana dilde iletişim yetkinliğinden sonra en fazla öğrenmeyi öğrenme, bu yetkinliği de kültürel farkındalık ve ifadenin takip ettiği sonucuna ulaşılmıştır. Dijital yetkinlik, matematiksel yetkinlik ve bilim/teknoloji, inisiyatif alma ve girişimcilik yetkinlik alanına yönelik etkinlik ve ilişkili kazanım oranlarının birbirine yakın olduğu sosyal ve vatandaşlık alanıyla ilgili etkinlik sayısının az, yabancı dilde iletişim yetkinliğine dair ise hiçbir tespitin yapılamadığı ulaşılan sonuçlar arasındadır. Elde edilen bulgulardan hareketle hazırlanacak olan ders kitaplarında etkinliklerin ve Program’da ise kazanımların anahtar yetkinlik alanlarına dağılımının gözden geçirilmesi önerilebilir.

Anahtar Kelimeler:

Anahtar yetkinlik, Türkçe, ders kitabı, etkinlik, kazanım

EXAMINATION TURKISH TEXTBOOKS IN TERMS OF KEY COMPETENCIES (8TH GRADE EXAMPLE)

The aim of this study is to examine the activities in the 8th grade Turkish textbook and the related objectives in terms of key competencies of the Turkish Qualifications Framework. The research was carried out with document analysis, one of the qualitative models. The obtained data were analyzed by descriptive content analysis method. It has been seen that all the activities in the textbooks naturally support the communicative competence in the mother tongue. It has been concluded that learning to learn is the second highest level of communication competence in the mother tongue, followed by cultural awareness and expression. It has been determined that the efficiency and related objective rates for digital competence, mathematical competence and science/technology, initiative taking and entrepreneurship competence are close to each other. In addition, it is among the results reached that the number of activities related to the social and citizenship field is low, and no determination can be made about communication competence in a foreign language. It can be suggested to review the distribution of the activities in the textbooks to be prepared based on the findings obtained and the distribution of the objectives in the Program to the key competency areas.

Keywords:

Key competence, Turkish, textbook, activity, objective,

PDF

___

Alyılmaz, C. (2010). Türkçe Öğretiminin Sorunları. Turkish Studies, 5(3), 728–749.
Aziz, A. (2008). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri ve teknikleri. (4.baskı). Ankara: Nobel Yayıncılık.
Bal, M. (2018). Türkçe dersinin 21. yüzyıl becerileri açısından incelenmesi. Turkish Studies, 13(4), 49-64. Barası, M. ve Erdamar, G. (2021). 2018 ortaokul Türkçe dersi öğretim programının 21. yüzyıl becerileri açısından incelenmesi: Öğretmen görüşleri. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 21(1), 222-242.
Baykal, M. (2017). Türkiye yeterlilikler çerçevesi (TYÇ)’nin öğrenci değerlendirme programı (PISA) açısından değerlendirilmesi. Yeditepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 6(8), 69-79.
Belet Boyacı, Ş. ve Güner Özer, M. (2019). Öğrenmenin geleceği: 21. yüzyıl becerileri perspektifiyle Türkçe dersi öğretim programları. Anadolu Journal of Educational Sciences International, 9(2), 708-738.
Dilekçi, A., Karatay, H. ve Tezel, K. V. (2022). Türkçe öğretmenlerinin 21. yüzyıl becerileri ile ilgili uygulamaları ve yeterlikleri. Bayburt Eğitim Fakültesi Dergisi, 17(36), 1207-1231.
Direkci, B., Akbulut, S. ve Şimşek, B. (2019). Türkçe dersi öğretim programı (2018) ve ortaokul Türkçe ders kitaplarının dijital okuryazarlık becerileri bağlamında incelenmesi. Avrasya Uluslararası Araştırmalar Dergisi, 7(16), 797-813.
Direkci, B., Şimşek, B. ve Uygun, M. (2020). Türkçe öğretmenlerinin Türkçe dersi öğretim programında (2019) yer alan okuryazarlık becerilerinin kazandırılmasına ilişkin görüşlerinin incelenmesi. Eğitim ve Yeni Yaklaşımlar Dergisi, 3(1), 34-49.
Duran, E. ve Ertan Özen, N. (2018). Türkçe derslerinde dijital okuryazarlık. Türkiye Eğitim Dergisi, 3(2), 31-46. Güneş, F. (2009). Türkçe öğretiminde günümüz gelişmeleri ve yapılandırıcı yaklaşım. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6(11), 1-21.
Güneş, F. (2016). Türkçe öğretiminde beceri uyuşmazlığı sorunları ve çözüm önerileri. Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 5(2), 205-222.
Kan, A. Ü. (2006). Yeni ilköğretim programında öngörülen temel becerileri kazanmada beşinci sınıf sosyal bilgiler ve Türkçe derslerinin etkilerine ilişkin öğrenci görüşlerinin değerlendirilmesi (Diyarbakır ili örneği). Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Elazığ: Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Kana, F. ve Kiler, B. (2021). Ortaokul Türkçe ders kitaplarının öğretim programındaki anahtar yetkinlikler açısından incelenmesi. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 10(2), 741-755.
Kayhan, E., Altun, S. ve Gürol, M. (2019). Sekizinci sınıf Türkçe öğretim programı (2018)’nın 21. yüzyıl becerileri açısından değerlendirilmesi. Adnan Menderes Üniversitesi Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 10(2), 20-35.
Kılıç, D. (2005). Ders kitabının öğretimdeki yeri, Ö. Demirel ve K. Kıroğlu (ed.), Konu alanı ders kitabı incelemesi (s.37-53), Ankara: PegemA Yayınları.
Kocayiğit, A. ve Aldan Karademir, Ç. (2020). Türkçe dersi öğretim programı “öğrenmeyi öğrenme” yetkinlik alanının öğretmen görüşlerine göre değerlendirilmesi. Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 8(4), 1225-1236.
Kurudayıoğlu, M., Tüzel, S. ve Güneş, S. (2010). İlköğretim 7.sınıf Türkçe ders kitaplarında yer alan etkinliklerin temel beceriler açısından incelenmesi. International Journal of Educational Researchers, 1(1), 2-10.
Kurudayıoğlu, M. ve Çetin, Ö. (2015). Temel beceriler ve Türkçe öğretimi. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 3(3), 1-19.
Kurudayıoğlu, M. ve Soysal, T. (2018). İlkokul Türkçe 1 ders kitabının öğretim programındaki temel beceriler açısından incelenmesi. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 6(3), 670-683.
Kurudayıoğlu, M. ve Soysal, T. (2018). 9. sınıf Türk dili ve edebiyatı ders kitabının 2017 programındaki yeterlilikler ve beceriler açısından incelenmesi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(48), 238-254.
Kurudayıoğlu, M. ve Soysal, T. (2019). 2018 Türkçe dersi öğretim programı kazanımlarının 21. yüzyıl becerileri açısından incelenmesi. Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5(2), 483-496.
Kurudayıoğlu, M. ve Soysal, T. (2020). 2018 Türkçe dersi öğretim programının dijital yetkinlik bakımından incelenmesi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 54, 184-199.
MEB (2019). Türkçe dersi öğretim programı. Ankara: Millî Eğitim Bakanlığı Yayınları.
MEB (2006). Türkçe dersi öğretim programı. Ankara: Millî Eğitim Bakanlığı Yayınları.
Otuz, B., Kayabaşı, G. B. ve Ekici, G. (2018). 2017 Sosyal bilgiler dersi öğretim programının beceri ve değerlerinin anahtar yetkinlikler açısından analizi. Kuramsal Eğitimbilim Dergisi/Journal of Theoretical Educational Science, 11(4), 944-972
Soyuçok, M. ve Batur, Z. (2020). 2018 Türkçe öğretim kazanımlarının Türkiye yeterlilikler çerçevesi açısından incelenmesi. Gelecek Vizyonlar Dergisi, 4(3), 1-12.
Söylemez, Y. (2018). 2018 Türkçe dersi öğretim programındaki kazanımların üst düzey düşünme becerileri açısından değerlendirilmesi. Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, 63, 345-384.
Temizkan, M. (2014). Ortaokul Türkçe ders kitaplarının Türkçe dersi öğretim programındaki temel beceriler açısından incelenmesi. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 2(1), 49-72.
Ülger, E. ve Erkal, M. (2022). 2019 Türkçe dersi öğretim programındaki kazanımların (1, 2, 3 ve 4.sınıflar) anahtar yetkinliklerle ilişkisi. Sinop Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 6(1), 68-99.
Ünveren Kapanadze, D. (2019). 2018 Türkçe öğretim programındaki kazanımların üst düzey düşünme becerileri bağlamında incelenmesi. Millî Eğitim Dergisi, 48(223), 83-112.
Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2006). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. (5. baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.