TELHÎSÜ'L-MİFTÂH'IN BEYÂN BÖLÜMÜNÜN MÜTERCİMİ BİLİNMEYEN BİR TERCÜMESİ

Hatîb el-Kazvînî'nin belâgate dair Telhîsü'l-Miftâh adlı eseri, yazıldığı günden itibaren belâgatle ilgilenen âlimlerin temel başvuru kaynaklarından birisi hâline gelmiştir. Arapça olarak kaleme alınan bu eser, kendisinden daha fazla kimsenin yararlanılması için başka dillere de tercüme edilmiştir. Söz konusu eserin tercüme edildiği dillerden birisi de Türkçedir. Telhîsü'lMiftâh'ın Türkçeye tercüme süreci, Osmanlı döneminden başlayarak günümüze kadar devam etmiştir. Telhîs'in Türkçe tercümeleri hakkında şimdiye kadar çeşitli çalışmalar yapılmıştır. Bu çalışmada Telhîs'in daha önce herhangi bir bilimsel çalışmaya konu edilmemiş bir tercümesi üzerinde durulacaktır. Söz konusu tercüme, Telhîs'in yalnızca beyân ilmiyle ilgili kısmında yer alan konuların Türkçeye tercümesinden oluşmaktadır. Bu tercümenin kim tarafından nerede ve ne zaman yapıldığına dair herhangi bir bilgi mevcut değildir. Mütercimi bilinmeyen bu eserin şimdilik tek nüshası tespit edilebilmiştir Çalışmamızın giriş bölümünde kısaca belâgat ilminin tarihi süreç içerisindeki gelişimine değinilmiştir. Bu giriş kısmından sonra eserin nüsha tavsifi yapılmıştır. Daha sonra eserin mütercimi, muhtevası, üslûbu ve imlâ özellikleri hakkında bilgi verilmiştir. Bu

A TRANSLATION OF BEYÂN, THE SECOND PART OF TELHÎSÜ'L- MİFTÂH, BY AN UNKNOWN TRANSLATOR

Khatib al-Qazvini's famous work about rhetoric, Telhîsü'l-Miftâh, has been one of the fundamental sources of scholars interested in rhetoric since it was written. This work, which was written in Arabic, has been translated into various languages for the benefit more people. One of these languages is Turkish; the translation process of Telhîsü'l-Miftâh into Turkish started during Ottoman era and continues up to the present. Various studies have been done on the Turkish translations of Telhîsü'l-Miftâh. This study focuses on a translated version of Telhis about which no scientific study has been done yet. This version only consists of the translations of the parts which deal with beyân in Telhîsü'l-Miftâh. There is no available information about where, when or by whom this translation was made. Only one copy of this translation is extant. copy of the work. This is followed by information and discussion regarding the translation, content, style and orthography of the work. The last section includes the transcript of the work

PDF

___

ARSLAN, M. A. (2014). Muhtasarul-Meani Tercümesi. C. 2. Diyarbakır: Seyda Yayınları.
ARSLAN, M. A. (2015). Muhtasarul-Meani Tercümesi. C. 3. Diyarbakır: Seyda Yayınları.
BENLİ, A. S. (1991). Başlangıçtan Fatih Devri Sonuna Kadar Belagata Dair Eser Veren Osmanlı Âlimleri. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul: İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
DURMUŞ, İsmail (2002). Kazvînî Hatîb. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. C. 25, 156-157.
İmam Nevevî (2001). Riyâzü's-Sâlihîn. (Terc. M. Yaşar Kandemir, İsmail Lütfi Çakan, Raşit Küçük), İstanbul: Erkam Yayınları, http://www.kaabalive.net/indirDiger/R%C4%B0YAZUSSALIHIN.pdf [erişim tarihi: 12.07.2016].
İSHAKOĞLU, Ö. (2004). Türklerin XV-XVI. Asırlarda Arapça Belagata Yaptığı Katkılar. Yayımlanmamış Yüsek Lisans Tezi, İstanbul: İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
KAÇAR, M. (2015). Muhtasar Bir Belâgat Metni: Mefhûmu't-Telhîs. Littera Turca, C. 1, S. 2, 45-64.
KOÇU, R. E. (1958). İstanbul Ansiklopedisi. C. 1, İstanbul: Tan Matbaası. KUT, G. ve BAYRAKTAR, N. (1984). Yazma Eserlerde Vakıf Mühürleri. Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları.
MÜDERRİSOĞLU, A. (2006). Telhîs Ebyâtının Şerhi Binbir Hakikat. İstanbul: Çamlıca Yayınları.
SARAÇ, M. A. Y. (2004). Osmanlı Döneminde Belâgat Çalışmaları. Journal of Turkish Studies Günay Kut Armağanı, III, 311-344.
SARAÇ, M. A. Y. (2013). Klâsik Edebiyat Bilgisi Belâgat. 11. Baskı. İstanbul: Gökkubbe Yayınları.
SOFUOĞLU, M. (1987). Sahîh-i Buhârî ve Tercemesi. C. 1. İstanbul: Ötüken Yayınları. ŞABAN, İ. (2008). XIX. Yüzyıl Osmanlı Âlimlerinin Belagata Dair Eserleri. İstanbul Üniversitesi Şarkiyat Mecmuası, S.13, 119-134.
ŞABAN, İ. (2011). Osmanlı Âlimlerinin Arap Belagatine Dair Eserleri. İstanbul Üniversitesi Şarkiyat Mecmuası, S.17, 108-132.
USTAOSMANOĞLU, M. Ş. ve ŞAHİN, H. İ. (2012). Telhis Tercümesi (Kur'an'daki Edebiyat). İstanbul: Hanifiyye Kitabevi.
YALAR, M. (1997). el-Hatîb el-Kazvînî ve Belâgat İlmindeki Yeri. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Bursa: Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.