STRUCTURAL AND SEMANTIC FEATURES OF ANCIENT COMMON ROOTS IN TURKIC LANGUAGES

This article is a diachronic study of the lexico-semantic sphere. The semantic field is the words that derive from the same root, belong to the same semantic field, and are formed as a result of the development of a certain root in various ways in the language system. In the study, the root words as (meal), köz (eye) and kör- (to see) and the words derived from them have been analyzed structurally. In the Kazakh language, examples of such words are the verbs ‘kör-egen-dik’ etc. ‘Astık, közde, köregen’ and similar words in Kazakh Turkish are some of the words derived from these roots. Many of the lexemes of this class are capable of forming verbs, nouns, etc. by adding various affixes. Thus, emphasising common Turkic roots for the Kazakhlanguage or other grounds, we can determine the derived words of the same root. In this study, the common and different meanings of the above-mentioned words in Turkic languages were determined, and the words derived from these roots and their usage areas in Turkic languages are presented

PDF

___

Байтұрсынұлы, А. (1992). Тіл тағылымы. Алматы: Ана тілі. (Baytursınulı, A. (1992). Til tağılımı. Almatı: Ana tili.)
Баскаков Н. А. (1979). Историко-типологическая морфология тюркских языков. Москва:
Наука. (Baskakov, H. A. (1979). İstorniko-tipologiçeskaya morfologiya tyurkskix yazıkov. Moskva: Nawka.)
Будагов Л.З. (1869-1871). Сравнительный словарь турецко-татарских наречий. 2 тома. –
Спб., 1869-1871 (Budagov, L. E. (1871). Sravnitelınıy slovar turecko-tatarskix nareçiy. 2 toma. Slb.
Древнетюркский словарь. (1969). – Ленинград: Наука. (Drevnetyurkskiy slovar (1969). Leningrad: Nawka.)
Жилкубаева А. (1969). Семантические поле слова АС “ПИЩА” в тюркских языках.// Проблемы этимологии тюркских языках. – Алма-Ата: Наука, 1990. (Jilkubaeva A. (1969). Semantiçeskie pole slova AC “PİŞŞA” v tyurkskix yazıkax. // Problemı etimologii tyurkskix yazıkax. Alma-Ata: Nawka 1990.)
Жұбанов, Қ (1999). Қазақ тілі жөніндегі зерттеулер. – Алматы: Ғылым (Jubanov, K. (1999). Kazak tili jönindegi zerttewler. Almatı: Ğılım – 518 B.)
Кажибеков, Е.З. (1986). Глагольно-именная корреляция гомогенных корней в тюркских языках. Алма-Ата: Наука. – 270 с. . (Kajibekov, E. Z. (1986). Glagolno-imennaya korrelyatsiya gomogennıx korney v tyurkskix yazıkax. Alma-Ata: Nawka.) Қайдар Ә. (2005). Структура односложных корней и основ в казахском языке. – Алматы:
Арын. (Kaydar, Ä. Struktura odnoslojnıx korney i osnov v kazahskom yazıke. Almatı: Arın. 295 b.)
Қасым, Б. (2001). Ішкі мағыналық құрылым – күрделі сөздердің мағынасын құрастырушы
бірліктер. // Абай атындағы АлМУ, Хабаршы. Филол. ғылымдар сериясы. – Алматы, 2001. № 1 (3). – 19-22 б. (Kasım, B. (2001). Işki mağınalık kurılım – kürdeli sözderdin mağınasın kurastıruşı birlikter. Abay atındağı AlMU, Xabarşı. Filol. Ğılımdar ceriyası. Almatı. № 1 (3), s. 19-22)
Қасым, Б. (2019). Қазақ тілінің сөзжасамы. Қарағанды: Medet Group ЖШС. (Kasım, B. (2019). Kazak tiliniŋ sözjasamı. Karağandı: Medet Group JŞS)
Қасым, Б. (2021). Когнитивті семантика. Оқу құралы. – Алматы. (Kasım, B. (2021) Kognitivti semantika. Oku kuralı. Almatı.)
Қасым, Б.Қ. (2010) Күрделі аталым жасалымы: когнитивті-дискурстық ұстаным (Зерттеулер). Алматы: ЖК Волкова А.В. (Kasım, B. K. (2010). Kürdeli atalım jasalımı: kognitivti-diskursktık ustanım (Zerttewler). – Almatı: JK Bolkova A.B.)
Махпиров, В.У. (1998). Древнетюркская ономастика (источники формирования, особенности функционирования, структурные типы и смысловые модели). Автореф. докт. дисс. – Алматы. (Maxpirov, B. U. (1998). Drevnetturkskaya onomastika (istoçniki formirovaniya, osobennosti funkcioninrovaniya, strukturnıe tipi i smıslovıe modeli). Avtoref. dokt. diss. Almatı.
Севортян Э.В. (1958). Аффиксы глаголообразование словообразование в азербайджанском языке. – Москва: Восточная литература, 1958. (Sevortyan, E. V.
(1958). Affikcı glagodoobrazovanie slovoobrazovanie v azerbaydjanskom yazıke. Moskva: Bostoçnaya literatura.)
Севортян, Э.В. (1974). Этимологический словарь тюркских языков. – М.: Наука, 1974.
(Sevortyan E. V. (1974). Etimologiçeskiy slovar tyurkskix yazıkov. M.: Nawka.)