ORTAOKULLARDA OKUL YAŞAM KALİTESİNİN ÇEŞİTLİ DEĞİŞKENLERE GÖRE İNCELENMESİ

Araştırmada, okul yaşam kalitesini etkileyen demografik faktörler incelenmiştir. Ayrıca okul yaşam kalitesiyle temel eğitimden ortaöğretime geçiş (TEOG) başarı puanları arasındaki ilişkiye de bakılmaktadır. Kars ili merkez ilçesindeki ortaokullarda öğretim gören öğrenciler araştırmanın evreni oluştururken, örneklemse bu evrenden yansız seçilen 658 öğrenciden oluşturmaktadır. Çalışmada Okul Yaşam Kalitesi Ölçeğiyle veriler toplanmıştır. Veriler analiz edilirken okul yönetimi boyut normal bir dağılım gösterdiğinden parametrik testlerle analiz edilmiştir. Öğretmenler, öğrenciler, okula yönelik duygular ve statü boyutlarıysa nonparametrik testlerle analiz edilmiştir. Araştırma sonucunda cinsiyete göre toplam, okul yönetimi, öğrenciler ve öğretmenler boyutlarında; sınıf değişkeninde toplam, statü, öğretmenler ve okula yönelik duygularda anlamlı farklılaşma bulunmaktadır. TEOG başarı puanlarıyla OYK’nın öğretmenler boyutunda anlamlı ve negatif yönde ilişki bulunmaktadır. Öğrenciler boyutundaysa anlamlı bir ilişki görülmemektedir. TEOG başarı puanlarıyla toplam, okul yönetimi ve okula yönelik duygularda negatif yönde bir ilişki görülmektedir. Ancak statü boyutunda anlamsız bir ilişki bulunmaktadır.

Anahtar Kelimeler:

Okul kültürü, okul yaşam kalitesi, öğrenci

INVESTIGATION OF SCHOOL QUALITY OF LIFE IN SECONDARY SCHOOLS ACCORDING TO VARIOUS VARIABLES

In the study, demographic factors affecting the quality of school life were examined. In addition, the relationship between the quality of school life and the transition from basic education to secondary education (TEOG) success scores is also examined. While the students studying in secondary schools in the central district of Kars province constitute the universe, the sample consists of 658 students selected impartially from this universe. In the study, data were collected with the School Life Quality Scale. While analyzing the data, the school management size was analyzed with parametric tests since it showed a normal distribution. Teachers, students, feelings towards school and status dimensions were analyzed with nonparametric tests. As a result of the research, a significant difference was observed in teachers, students, school administration and total scores according to the gender variable. According to the class variable, there was a significant difference in teachers' feelings towards school, status and total scores. According to the school variable, there was a significant difference in the sub-dimensions of teachers, students, feelings towards school, and school management. While there is a significant and negative relationship between TEOG success scores and the teachers' dimension of the school life quality scale, there is no significant relationship in the students' dimension. While there is a negative relationship between TEOG success scores and feelings towards school, school management and total dimensions, there is an insignificant relationship in the status dimension.

Keywords:

School culture, quality of school life, student,

PDF

___

Alaca, F. (2011). İki dilli olan ve olmayan öğrencilerde okul yaşam kalitesi algısı ve okula aidiyet duygusu ilişkisi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Adana: Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Aliyev, R. ve Tunç, E. (2015). The investigation of primary school students’ perception of quality of school life and sense of belonging by different variables. Revista De Cercetare [i interven]ie Sociala, 48, 164-182.
Alsaç, D. ve Özgen, B. (2019). İlkokul öğrencilerinde okulda pozitif yaşantıların ve okul yaşam kalitesinin okul doyumu üzerindeki etkisinin araştırılması. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul: İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Argon, T. ve İsmetoğlu, M. (2016). Öğrencilerin lise yaşam kalitesi algıları ile okula bağlılık düzeyleri arasındaki ilişki. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 5(27), 238-249.
Ayık, A. ve Akdemir, Ö. A. (2015). Öğretmen adaylarının okul yaşam kalitesi ve okula yabancılaşma algıları arasındaki ilişki. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 21(4), 429-452.
Bayram, G. (2019). Ortaokul öğrencilerinin okul yaşam kalitesi algısı ile yaşam boyu öğrenme eğilimleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Sakarya: Sakarya Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
Bilgiç, S. ve Sarı, M. (2010). İlköğretim öğrencilerinin okul yaşam kalitesi ve empatik sınıf atmosferi algıları. Eğitim Bilimleri ve Uygulama, 9(17), 1-19.
Bilgiç, S. (2009). İlköğretim öğrencilerinde okul yaşam kalitesi algısının arkadaşlara bağlılık ve empatik sınıf atmosferi değişkenleriyle ilişkisinin incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Adana: Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimleri Enstitüsü.
Bolat, G. (2019). Ortaokul öğrencilerinin okula bağlanma düzeylerinin okul yaşam kalitesi, algılanan sosyal destek ve akademik öz yeterlik açısından yordanması. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İzmir: Ege Üniversitesi Sosyal Bilimleri Enstitüsü.
Botelho Guedes, F., Cerqueira, A., Gaspar, S., Gaspar, T., Calado, P. & Gaspar de Matos, M. (2021). Foreign adolescents living in Portugal: Quality of life and school experiences. Journal of Community Psychology, 49(6), 1806-1818.
Bücker, S., Nuraydin, S., Simonsmeier, B. A., Schneider, M. & Luhmann, M. (2018). Subjective wellbeing and academic achievement: A meta-analysis. Journal of Research in Personality, 74, 83–94. doi: 10.1016/j.jrp.2018.02.007
Cefai, C., Simões, C. & Caravita, S. (2021). A systemic, whole-school approach to mental health and well-being in schools in the EU. Luxembourg: Publications Office of the European Union.
Cox, C. F., Messiah, S. E. & Knell, G. (2023). Learning modality and quality of life among us school‐age children during the Coronavirus Pandemic. Journal of School Health, 93(6), 441-449.
Çevik, C. (2020). Ortaokul öğrencilerinin okul yaşam kalitesinin bazı değişkenler açısından incelenmesi (Karaman ili örneği). Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Düzce: Düzce Üniversitesi Sosyal Bilimleri Enstitüsü.
De Benedictis, F. M., Selvaggio, D. & De Benedictis, D. (2004). Cough, wheezing and asthma in children: Lesson from the past. Pediatric Allergy and Immunology, 15(5), 386–393.
Demir, Ö., Kaya, H. İ. ve Metin, M. (2012). Lise öğrencilerinde okul kültürünün bir öğesi olarak okul yaşam kalitesi algısının incelenmesi. Pegem Eğitim ve Öğretim Dergisi, 2(4), 9-28.
Demirtaş, Z. ve Ekmekyapar, M. (2012). İlköğretim okulu yöneticilerinin değerlere dayalı yönetim uygulamalarının okul kültürüne etkisi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 18(4), 523-544.
Dönmez, Ş. (2016). Ortaokul öğrencilerinde okul iklimi, okula bağlılık ve okul yaşam kalitesi algısının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Muğla: Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
Durmaz, A. (2008). Liselerde okul yaşam kalitesi (Kırklareli ili örneği). Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Edirne: Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimleri Enstitüsü.
Eerola, P. S. & Eerola, T. (2014). Extended music education enhances the quality of school life. Music Education Research, 16(1), 88-104.
Erden, A. ve Erdem, M., (2013). İlköğretim okullarında okul yaşamı kalitesi: Van ili örneği. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi (H. U. Journal of Education), 28(3), 151-165. Gedik, A. (2014). Ortaöğretim öğrencilerinde okul yaşam kalitesi bağlamında okula yabancılaşma. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Malatya: İnönü Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
Ghotra, S., McIsaac, J-LD., Kirk, SFL. & Kuhle, S. (2016). Validation of the “quality of life in school” instrument in Canadian elementary school students. Peer J, 4, e1567. doi: 10.7717/peerj.1567.
Guedes, F. B., Cerqueira, A., Gaspar, S., Gaspar, T., Moreno, C. & De Matos, M. G. (2023). Quality of life and well-being of adolescents in Portuguese schools. Child Indicators Research, 16, 1381–1394.
Günalan, N. (2018). Ortaokul öğrencilerinin okul yaşam kalitesini, okula aidiyet duygusunu ve okul iklimini neler etkilemektedir? Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Aydın: Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimleri Enstitüsü.
Ilgan, A., Cengiz, Ö., Ata, A. ve Akram, M. (2015). The relationship between teachers’ psychological well-being and their quality of school work life. The Journal of Happiness & Well-Being, 3(2), 159-181.
Illich, I. (2016). Okulsuz toplum. M. Özay (Çev). İstanbul: Şule Yayınları.
İnal, U. ve Sadık, F. (2011). Adana ili içerisindeki yatılı ilköğretim bölge okullarında bulunan öğrenci ve öğretmenlerin okul yaşam kalitesi algılarının incelenmesi. Ç. Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 20(2), 243-258.
İnal, U. (2009). Adana il sınırları içerisindeki yatılı ilköğretim bölge okullarında bulunan öğretmen ve öğrencilerin okul yaşam kalitesi algılarının incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Adana: Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimleri Enstitüsü.
Jeffrey, AJ., Auger, RW. & Pepperell, JL. (2013). If we’re ever in trouble they’re always there a qualitative study of teacher-student caring. Elem Sch J.,114(1), 100–17.
Jiang, X., Huebner, ES. & Siddall, J. (2013). A short-term longitudinal study of differential sources of school-related social support and adolescents’ school satisfaction. Soc Indic Res, 114(3), 1073–86.
Kalaycı, H. ve Özdemir, M. (2013). Lise öğrencilerinin okul yaşamının niteliğine ilişkin algılarının okul bağlılıkları üzerine etkisi. GUJGEF, 33(2), 293-315.
Karabey, M. (2017). Sivas il merkezinde lise öğrencilerinin okul yaşam kalitesi ve ilişkili faktörler. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Sivas: Cumhuriyet Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü.
Karalar, M. (2017). Ortaokul öğrencilerinin okul yaşam kalitesi algısı ile meslek kararı verme yetkinliği arasındaki ilişki. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Samsun: On dokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
Kaya, F., Erdoğan, R. ve Çağlayan, Y. (2014). Üstün zekâlı ve yetenekli öğrencilerin okul yaşam kaliteleri ve arkadaşlık ilişkilerinin karşılaştırılması. Türk Üstün Zekâ ve Eğitim Dergisi, 4(2), 107-125.
Kesici, A. E. ve Türkoğlu, A. (2012). Ortaöğretim kurumlarının okul yaşam kalitesi düzeyi ve ortaöğretim öğretmenlerinin sınıf içi iletişimde kullandıkları örtük davranışlar. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 31(1), 149-162.
Kılıç, S. (2022). Ortaokul öğrencilerinin okul yaşam kalitesi algılarının farklı değişkenlere göre incelenmesi. Yayımlanmamış Tezsiz Yüksek Projesi, Denizli: Pamukkale Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
Kırnık, D., Özkul, R., Dönük, O., Altunkaynak, Y. ve Altunhan, Y. (2021). Okul mutluluk-yaşam ölçeğinin geliştirilmesi. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 22(1), 603-627.
Kilic, M. ve Yaman, S. (2023). Life Quality and factors affecting in primary school students: a multivariate analysis. Child Indicators Research, 16, 1503–1526.
Kiuru, N., Wang, M. T., Salmela-Aro, K., Kannas, L., Ahonen, T. & Hirvonen, R. (2020). Associations between adolescents’ interpersonal relationships, school well-being, and academic achievement during educational transitions. Journal of Youth and Adolescence, 49(5), 1057–1072. doi:10.1007/s10964-019-01184-y
Kösterelioğlu, M. A. ve Kösterelioğlu, İ. (2015). Effects of high school students’ perceptions of school life quality on their academic motivation levels. Educational Research and Reviews, 10(3), 274-281.
Lassander, M., Hintsanen, M., Suominen, S., Mullola, S., Vahlberg, T. & Volanen, S. M. (2021). Effects of school-based mindfulness intervention on health-related quality of life: moderating effect of gender, grade, and independent practice in cluster randomized controlled trial. Quality of Life Research, 30(12), 3407-3419.
Linnakyla, P. (1996). Quality of school life in the Finnish comprehensive school: A comparative view. Scand Edu Res.,40, 69–85.
Linnakylä, P. & Brunell, V. (1996). Quality of school life in the Finnish and Swedish speaking schools in Finland, M. Binkley, K. Rust, T. Williams (ed.) Reading literacy in an international perspective, s. 203 – 217. U.S. Department of Education Office of Educational Research and Improvement NCES 97-875.
Liu, W., Mei, J., Tian, L. & Huebner, E.S. (2016). Age and gender differences in the relation between school-related social support and subjective well-being in school among students. Soc Indic Res., 125, 1065–83. doi: 10. 1007/s11205-015- 0873-1.
Lo, H. H. M. (2021). Quality of life among adolescents in hong kong: general and gender-specific effects of self-efficacy and mindfulness: a special ıssue on quality of life in chinese societies in applied research in quality of life. Applied Research in Quality of Life, 16(6), 2311-2334.
Maelin, A. & Linnakyla, P. (2001). Multilevel modelling in repeated measures of the quality of Finnish school life. Scandinavian Journal of Educational Research, 45(2), 145-166.
Mansour, M.E., Kotagal, U., Rose, B., Ho, M., Brewer, D., Roy-Chaudhury, A. & DeWitt, T.G. (2003). Health-related quality of life in urban elementary school children. Pediatric., 111, 1372–81.
Marks, G. (1998). Attitudes to school life: their influences and their effects on achievement and leaving school, LSAY Research Reports. Longitudinal surveys of Australian youth research report; n.5
Meylani, Y., & Juwita, P. (2020, March). Development of value clarification technique learning models-based role-playing game to ıncrease ınternalization of student character values. In International Conference on Progressive Education (ICOPE 2019) (pp. 345-351). Atlantis Press.
Mok, M. & Flynn, M. (2002). Determinants of students’ quality of school life: a path model. Learning Environments Research, 5(3), 275-300.
Nurgül, B. A. Ş. ve Altun, F. (2020). Ortaokul öğrencilerindeki gelecek beklentilerinin açıklanmasında okula bağlılık, okul yaşam kalitesi ve akademik başarının rolü. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 24(1), 197-213.
Önal, İ. ve Ekici, S., (2012). Okul kütüphanecilerinin görüşlerine göre okul kültürü değerlendirmesi, Bilgi Dünyası, 13(1), 138-164.
Özdemir, A. (2006). Okul kültürünün oluşturulması ve çevreye tanıtılmasında okul müdürlerinden beklenen ve onlarda gözlenen davranışlar. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 4(4), 411-433.
Özdemir, S., Kılınç, A. Ç., Öğdem, Z. ve Er, E. (2013). Eğitim fakültesi öğrencilerinin fakülte yaşamının niteliğine ilişkin memnuniyet düzeylerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, 3(3), 228-235.
Öztürk, M. B. ve Öksüz, M. K. Y. (2019). Ortaokul öğrencilerinin okul yaşam kalitesi algıları: demografik bir inceleme. The Journal of Academic Social Science, 52(52), 430-442.
Perliger, A., Canetti-Nisim, D. & Pedahzur, A. (2006). Democratic attitudes among high-school pupils: The role played by perceptions of class climate. School Effectiveness and School Improvement, 17(1), 119-140.
Powell, M. A., Graham, A., Fitzgerald, R., Thomas, N. & White, N. E. (2018). Well being in schools: what do students tell us? The Australian Educational Researcher, 45(4), 515– 531. doi: 10.1007/ s13384-018-0273-z
Puka, E. (2021). Liselerde okul yaşam kalitesi ve bazı dindarlık özelliklerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi (İşkodra Haxhi Sheh Shamia imam hatip liseleri örneği), Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Bursa: Uludağ Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Qi, L., Zhang, H., Nie, R., Xiao, A., Wang, J. & Du, Y. (2020). Quality of life of hearing-impaired middle school students: a cross-sectional study in Hubei province, China. Journal of Developmental and Physical Disabilities, 32, 821-837.
Raboteg-Šarıć, Z., Šakıć, M. & Brajša-Žganec, A. (2009). Quality of school life in primary schools: Relations with academic achievement, motivation and students' behavior. Društvena istraživanja: časopis za opća društvena pitanja, 18(4-5), (102-103), 697-716.
Roeser, R. W., Eccles, J. S. & Sameroff A.J. (2000). School as a context of early adolescents’ academic and social-emotional development: A summary of research findings. Elem Sch J., 100, 443–72.
Santrock, J. W. (2011). Child development. New York: McGraw-Hill Companies, Inc. s. 29. Sarı, M. ve Cenkseven, F. (2008). İlköğretim öğrencilerinde okul yaşam kalitesi ve benlik kavramı. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 5(2), 1-16.
Sarı, M. (2007). Demokratik değerlerin kazanımı sürecinde örtük program: düşük ve yüksek “okul yaşam kalitesine” sahip iki ilköğretim okulunda nitel bir çalışma. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Adana: Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Sarı, M. (2012). Okul yaşamının değerlendirilmesi: okul yaşam kalitesi ölçeğinin güvenilirlik ve geçerliliği. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 42, 344-355.
Sarı, M., Ötünç, E. ve Erceylan, H. (2007). Liselerde okul yaşam kalitesi: Adana ili örneği. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 50, 297-320.
Schalock, R. L., Bonjam, G. S. & Verdugo, M. A. (2008). The conceptualization and measurement of quality of life: Implications for program planning and evaluation in the field of intellectual disabilities. Eval Program Plann., 31, 181–90.
Tunç, E. ve Beşaltı, M. (2013). Okul yaşam kalitesinin bazı değişkenlere göre incelenmesi, Şanlıurfa Birecik örneği, II. International Conference on Communication, Media, Technology and Design, North Cyprus.
Türkoğlu, G. (2012). İlköğretim okulu öğrencilerinin okul yaşam kalitesine ilişkin algıları (Bursa ili Yıldırım ilçesi örneği). Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Antalya: Akdeniz Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Verkuyten, M., & Thijs, J. (2002). School satisfaction of elementary school children: the role of performance, peer relations, ethnicity and gender. Social Indicators Research, 59, 203–228.
Watson, S. M. R. & Keith, K. D. (2002). Comparing the quality of life of school-age children with and without disabilities. Mental Retard., 40, 304–12.
Weintraub, N. & Bar-Haim Erez, A. (2009). Quality of life in school (QoLS) questionnaire: development and validity. Am J Occup Ther., 63, 724–31.
Yoon, J. & Järvinen, T. (2016). Are model PISA pupils happy at school? quality of school life of adolescents in Finland and Korea. Comparative Education, 52(4), 427-448.
Zenciroğlu, S. (2017). Öğretmenlerin okul yaşam kalitesi algıları ile sınıf yönetimine yönelik tutum ve inançlarının incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Adana: Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.