Yazılı Basında Terör Kurbanı Çocuklar

Terörizm Türkiye’yi uzun yıllardır -kimi zaman şiddeti ve yoğunluğu değişmekle birlikte- etkilemektedir. Terörizmin fark gözetmeyen bombalamalar, sivillere yönelik silahlı eylemler, adam kaçırma, suikastler, rehin alma, uçak kaçırma gibi eylemler olduğu ulusal ya da uluslararası yasalarla kabul edilmiştir. Tanımda yer alan neredeyse tüm eylemlere maruz kalan Türkiye, aynı zamanda bu eylemlerin faillerinin neden olduğu çocuk katliamlarına da tanık olmuştur. Toplumun geniş kesimini travmatize eden terör haberlerinin sunuluşu da önemlidir. Gazetelerin şiddeti sunma biçiminin kurbanın özelliklerine göre değiştiğine dair çalışmalar mevcuttur. Bu çalışmalar gazetelerin şiddeti sunma biçiminin kadın ve erkek arasında farklılaşabildiğini göstermektedir. Genellikle, erkek kurbanlar hakkındaki haberler kişiselleştirilerek sunulurken kadın kurbanların zamirlerle işaret edildiği belirtilmektedir. Ayrıca çalışmalar mağdurun kişisel olarak sunulmasının da empatiyi artırdığını göstermektedir. Sıradan şiddetten farklı olarak terör, hedefi gereği çok daha geniş bir toplum kesimini etkilemekte, korku yayma yoluyla politik hedeflerine erişmeyi hedefleyen teröristler çok daha geniş etki yaratan eylemlere yönelmektedir. Basın için terör vakalarında hem haberi verme hem de toplumda yaratacağı etkiyi hesaplama gibi ikilemler ortaya çıkmaktadır. Haberin kendisi kadar kullanılan dilin bir taraftan topluma etkisi, bir taraftan teröristlerin eylemin faili olduğunu haber verme sorumluluğu taşınmaktadır. Bu çalışmada amaçlanan terör kurbanı çocukların gazetelerde haberleştirilme biçimini ele almak ve tartışmaktır. Veriler gazete arşivleri taranarak elde edilmiş ve çalışmanın amacına yönelik olarak, haber başlık ve içerikleri, terör kurbanına yönelik dil, olay-fail bağlantısı açılarından değerlendirilmiş ve tartışılmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Terörizm, Terör kurbanları, Yazılı Basın

Child Terror Victims in Print Media

Terrorism has affected Turkey for a long time while its severity and density has varied from time to time. Actions such as bombing, armed attacks on civilians, kidnapping, assassination, taking hostage, and hijacking are accepted as forms of terrorism in national and international laws. Being exposed to almost all forms of terrorist acts, Turkey has also witnessed child massacres. The presentation of the news traumatizing the majority of the society is important. There are studies suggesting that the newspapers’ styles of presenting the violence depend on the characteristics of the victim. These studies reveal that the newspapers’ styles of presenting violence differed between male and female victims. The news about male victims is usually presented by personalizing while the news about female victims is presented by using pronouns. Moreover, the studies show that presenting the news by personalizing increases empathy. Apart from ordinary violence, terrorism affects a larger proportion of society, and terrorists aiming at reaching their political goals through the dissemination of fear head towards actions with bigger influence. For press, there is a dilemma about the presentation of the news and its impact on society. It has the responsibility of not only estimating the impact of the news on the society but also announcing that the terrorists are the offenders of terrorist acts as much as the news itself. This study aims at investigating and discussing the newspapers’ styles of presenting child terror victims. The data were obtained from the newspaper archives. The content and headings of the news were analyzed and discussed in terms of the linguistic manner towards the violence victims and the connection between the action and offender.

Keywords:

Terrorism, Terror victims, Print media,

PDF

___

Altheide, D. L. (2006). Terrorism and the Politics of Fear. Cultural studies↔ critical methodologies, 6(4), 415-439.
Altheide, D. L. (2007). The mass media and terrorism. Discourse & Communication, 1(3), 287-308.
Anastasio, P. A. (2005). Does viewing “justified” violence lead to devaluing others? Current Psychology, 23, 259-266.
Anastasio, P. A. & Costa, D. M. (2004). Twice hurt: How newspaper coverage may reduce empathy and engender blame for female victims of crime. Sex Roles, 51, 535-542.
Bandura, A. (1990). Mechanisms of moral disengagement. In W. Reich (Ed.), Origins of terrorism: Psychologies, ideologies, theologies, states of mind (pp. 161-191). Cambridge: Cambridge University Press.
Bandura, A. (2002). Selective moral disengagement in the exercise of moral agency. Journal of Moral Education, 31(2), 101-119.
Ben–Zur, H., Gil, S., & Shamshins, Y. (2012). The relationship between exposure to terror through the media, coping strategies and resources, and distress and secondary traumatization. International Journal of Stress Management, 19(2), 132-150.
Cumhuriyet (2015a, 30 Ağustos). Silvan’da patlama: Bir çocuk daha hayatını kaybetti. Erişim tarihi 5 Kasım, 2015, http://www.cumhuriyet.com.tr/haber/turkiye/355889/Silvan_da_patlama__Bir_cocuk_daha_hayatini_kaybetti.html
Cumhuriyet (2015b, 27 Eylül). Bismil’de önce sokağa çıkma yasağı sonra çatışma… 8 yaşındaki çocuk öldü. Erişim tarihi 7 Kasım, 2015, http://www.cumhuriyet.com.tr/haber/turkiye/377027/Bismil_de_once_sokaga_cikma_yasagi_sonra_catisma..._8_yasindaki_bir_cocuk_oldu.html
Devran, Y. (2015). Medya ve terör sorunsalı. Gümüşhane Üniversitesi İletişim Fakültesi Elektronik Dergisi, 3(2), 84-95.
Goldstein, E. B. (2013). Bilişsel psikoloji. (Çeviren: Okhan Gündüz) Kaknüs Yayınları, İstanbul.
Hürriyet (2015a, 31 Ağustos). Diyarbakır’da patlama: 13 yaşındaki çocuk öldü. Erişim tarihi 5 Kasım, 2015, http://www.hurriyet.com.tr/diyarbakirda-patlama-13-yasindaki-cocuk-oldu-29943960
Hürriyet (2015b, 28 Eylül). PKK’lıların roketatarlı saldırısında 9 yaşındaki kız çocuğu öldü. Erişim tarihi, 7 Kasım, 2015. http://www.hurriyet.com.tr/pkk-lilarin-roketatarli-saldirisinda-9-yasindaki-kiz-cocugu-oldu-30174881
Kağıtçıbaşı, Ç. (2006). Yeni insan ve insanlar: Sosyal psikolojiye giriş (10.Baskı). İstanbul: Evrim Yayınevi.
Kıbrıs, A. (2011). Funerals and elections: The effects of terrorism on voting behavior in Turkey. Journal of Conflict Resolution, 55(2), 220-247.
Milliyet (2015a, 30 Ağustos). Sebze almak için evden çıktı, paramparça oldu. Erişim tarihi 5 Kasım, 2015, http://www.milliyet.com.tr/-sebze-almak-icin-evden-cikti--gundem-2110066/
Milliyet (2015b, 27 Eylül). Teröristlerin roketi eve isabet etti: 1 ölü, 5 yaralı. Erişim tarihi, 7 Kasım, 2015, http://www.milliyet.com.tr/teroristlerin-roketi-eve-isabet-etti-diyarbakir-yerelhaber-986488/
Nielsen, K. (2003). On the moral justifiability of terrorism (State and Otherwise). Osgoode Hall Law Journal, 41, 427-444.
Sabah (2015a, 30 Ağustos). PKK’nın öldürdüğü çocuğun kimliği belirlendi. Erişim tarihi 5 Kasım, 2015, http://www.sabah.com.tr/gundem/2015/08/30/pkknin-oldurdugu-cocugun-kimligi-belirlendi
Sabah (2015b, 27 Eylül). PKK'dan roketatarlı saldırı: 9 yaşındaki çocuk öldü! Erişim tarihi, 7 Kasım, 2015, http://www.sabah.com.tr/gundem/2015/09/27/pkkdan-roketatarli-saldiri-9-yasindaki-cocuk-oldu
Scheffler, S. (2006). Is terrorism morally distinctive? Journal of Political Philosophy, 14(1), 1-17.
Schmid, A. P. (2004). Frameworks for conceptualising terrorism. Terrorism and Political Violence, 16,2, 197–221.
Schmid, A. P. (Ed.). (2011). The Routledge handbook of terrorism research. Taylor & Francis.
Star (2015a, 30 Ağustos). CNN Türk'te 'PKK'nın bombası erken patladı' skandalı. Erişim tarihi, 5 Kasım, 2015, http://www.star.com.tr/guncel/cnn-turkte-skandal-pkk-haberi-haber-1053211/
Star (2015b, 27 Eylül). PKK'lılardan eve roket: Bir çocuk öldü. Erişim tarihi, 7 Kasım, 2015, http://www.star.com.tr/guncel/pkklilardan-eve-roket-bir-cocuk-oldu-haber-1059063/
Turk, A. T. (1982). Social dynamics of terrorism. The Annals of the American Academy of Political and Social Science, 463(1), 119-128.
Tugwell, M. (1986). Terrorism and propaganda: Problem and response. Journal of Conflict Studies, 6(2), 5-15.
Rodoplu, U., Arnold, J., & Ersoy, G. (2003). Terrorism in Turkey. Prehospital and Disaster Medicine, 18(02), 152-160.
Weimann, G. (2005). The theater of terror: The psychology of terrorism and the mass media. Journal of Aggression, Maltreatment & Trauma, 9(3-4), 379-390.
Wilkinson, P. (1997). The media and terrorism: A reassessment. Terrorism and Political Violence, 9(2) 51-64.