İskender KARAKAYA, Mohammad İshak NAZARI

HİNDİSTAN-PAKİSTAN ÇATIŞMASINDA KEŞMİR SORUNU

Hindistan ve Pakistan, İkinci Dünya Savaşı'nın ardından İngilizlerin bölgeden çekilmesi sonrası, 1947 yılında bağımsızlıklarını ilan etmişlerdir. İngilizlerin bölgeden ayrılması geride birçok sorun bırakmıştır. Bu sorunlardan birisi olan, Keşmir sorunu, Hindistan ile Pakistan arasında tarihsel açıdan çatışmalara, savaşlara, krizlere yol açan ve günümüze kadar gelen bir mesele olarak öne çıkmıştır. Keşmir sorunu ilk yıllarında Birleşmiş Milletlere taşınmış ve birçok kararlar alınmıştır. Ancak alınan bu kararların uygulanması mümkün olmamıştır. Keşmir sorunu ile, her iki ülke, birbirine karşı toprak kaybettiği düşüncesiyle hareket etmeye başlamış bu durum da çözümü zorlaştırmıştır. İki ülke arasındaki bu anlaşmazlık, 1947’den 1999’a kadar birden fazla savaşa neden olmuş, ancak bu savaşlar sonucunda herhangi bir çözüme ulaşılamamıştır. Günümüzde hala sınır çatışmaları devam etmektedir. Bu çalışma, söz konusu iki ülke arasındaki Keşmir sorununu tarihsel bir perspektifle değerlendirerek ortaya koymayı amaçlamaktadır. Bu çalışmanın temel amacı, Keşmir sorununu bütün boyutları ile analiz etmektir. Makalede, Keşmir sorununun ortaya çıkmasında, İngilizlerin bölgeden çekilmesi sonucu Hindistan ile Pakistan'ın kurulmasının bir yansıması olarak sadece din temelli olmadığı, aynı zamanda Keşmir’in sahip olduğu stratejik önem, yer altı ve yer üstü kaynaklar ile bölgesel güçlerin Keşmir bölgesindeki çıkarlarının da etkili olduğu, bu durumunda sorunu karmaşıklaştırıp, çözümünü zorlaştırdığı öne sürülmektedir.

Anahtar Kelimeler:

Hindistan, Pakistan, Keşmir, BM, Güney Asya

THE KASHMIR PROBLEM IN THE INDIA-PAKISTAN CONFLICT

India and Pakistan declared their independence in 1947 after the British withdrew from the region after the Second World War. The departure of the British from the region left many problems behind. One of these problems, the Kashmir issue, has come to the forefront as an issue that has historically led to conflicts, wars, and crises between India and Pakistan. The Kashmir issue was brought to the United Nations in its early years and many decisions were taken. However, the implementation of these decisions was not possible. With the Kashmir problem, both countries started to act with the idea that they lost territory against each other, and this situation made the solution difficult. This disagreement between the two countries caused more than one war from 1947 to 1999, but no solution was reached as a result of these wars. Border conflicts still continue today. This study aims to reveal the Kashmir issue between these two countries by evaluating it from a historical perspective. The main purpose of this study is to analyze the Kashmir issue with all its dimensions. In the article, it is stated that the emergence of the Kashmir problem is not only based on religion as a reflection of the establishment of India and Pakistan as a result of the British withdrawal from the region, but also the strategic importance of Kashmir, its underground and aboveground resources and the interests of regional powers in the Kashmir region. It is claimed that this situation complicates the problem and complicates its solution.

Keywords:

India, Pakistan Hindistan, Pakistan, Keşmir, UN, South Asia,

PDF

___

Abedin, M.J., (2019). Keşmir Sorunu ve Hindistan-Pakistan Nükleer Silahlanma Yarışına Etkisi, İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), İstanbul.
Aras, F. Ç. & Kandemir, E. (2023). An Evaluation of India’s Central Asian Policy in the Context of Regional Interests . Bilig , (105) , 159-181 . DOI: 10.12995/bilig.10507
Aras, F. Ç. & Kandemir, E. (2023). Hindistan’ın Savaş Doktrini: Riskleri ve Fırsatları Yeniden Değerlendirmek. Güvenlik Bilimleri Dergisi, 12 (1) , 1-24 . DOI: 10.28956/gbd.1196748
Aral, B. (2021). Uluslararası Hukuk ve İnsan Hakları Açısından Keşmir’in Hindistan’dan “Ayrılma Hakkı”, Journal of Civilization Studies Volume 6, Issue 2, pp. 52-72.
Ataöv, T. (1960). ‘‘Keşmir Meselesinin Önemi’’, Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 15(01), Ankara, s. 195-214. Bulgur, D. (2004), Ticaretten Sömürgeciliğe XIX. Yüzyılda Hindistan ve İngiliz Hakimiyeti, Divan: Disiplinler arası Çalışmalar Dergisi, (17), 63-102.
Budak, M.M. (2022). Türkiye – Sudan ilişkileri. Buda, M.M. (Ed.), soğuk savaş sonrası Türkiye – Doğu Afrika ülkeleri ilişkileri (s. 79-109). Konya: Necmettin Erbakan Yayınları.
Bulut, Y. & Aras, F. Ç. (2023). Within the Framework of Geopolitical Conditions of World War I. Importance of the Caliphate Movement for Turkey And India . İmgelem , 7 (12) , 25-46 . DOI: 10.53791/imgelem.1286644 Çebi, E. (2018). Keşmir Raporu: Tarihi Süreç ve Bölgeye Dair Çözüm Önerileri, İnsamer, https://www.insamer.com/tr/kesmir-raporu-tarihi-surec-ve-bolgeye-dair-cozum-onerileri_1584.html, (Erişim:14.08.2023).
Doğan, O , Erdoğan, A . (2017). XIX. Yüzyılda İngiliz Sömürgeciliğinde Hindistan’ın Yeri ve Önemi. Gaziantep University Journal of Social Sciences, 16 (3), 839-847.
Erçin, A. (2017). ‘‘İngiliz Doğu Kampanyası ve Kampanyanın Ticari Faaliyetleri’’ (1600-1858), Bartın Üniversitesi, Çeşme-i Cihan: Tarih Kültür ve Sanat Araştırmaları E-Dergisi, 4(2), 111-133.
Erdal, S. (2018). ‘‘Çözümsüzlüğün Adi: ‘Birleşmiş Milletler’e Rağmen Keşmir’ Public and Private International Law Bulletin, 38(1), 85–106.
Eryüksel A. (2017). ‘‘Hindistan Alt Kıtası’nda Pakistan ile Hindistan Arasında Kaynayan Bir Yara’’, Keşmir, Doğu Araştırmaları, (17), s. 47 - 56.
Geldi, M. (2020). Keşmir’in Jeopolitiğ: Aktörler, Politikarlar ve Çatışma Alanları, Sinop Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, (Yayınlanmmaış Yüksek Lisans Tezi), Sinop.
Güner, İ. (2007). Pakistan( پاکستان), Türkiye Diyanet Vakfı, İslam Ansiklopedisi, Cilt: 34, İstanbul. 147. İnci, K. (t.y.). Keşmir Çatışmalarının Hindistan-Pakistan Savaşına Dönüşmesi ve Keşmir’in Bölünmesi, Siyaset ve Diplomasi Akademisi, file:///C:/Users/moham/Downloads/KEŞMİR-ÇATIŞMALARININ-HİNDİSTAN-PAKİSTAN-SAVAŞINA-DÖNÜŞMESİ.pdf, (Erişim:15.08.2023).
Mermer, C. T. (2020). Hindistan ve Pakistan İçin Tarihi Kıskaç; Keşmir Sorunu, Stratejik Rapor, No: 75, 2020, 1-27.
Mermer, C.T., (2018). Keşmir Sorunu ve Pakistan-Hindistan İlişkileri Üzerine Etkisi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), İstanbul.
Naimi, Muhammed, Naim (2019). Din ve Terör: Taliban Hareketi Üzerine Bir İnceleme.Ankara: Karakum Yayınları.
Rızvı, S.A.A., (2022). Keşmir (کشمیر), Türkiye Diyanet Vakfı, İslam Ansiklopedisi, Cilt:25, Ankara, s.325.
Sander, O. (1989). Siyasi Tarih, (Birinci Dünya Savaşının Sonundan 1980’e Kadar), İmge Kitabevi, Ankara.
Sonar, A. Ç. (2020). Ceride-i Havadis Penceresinden Hint İsyanı (1857-1859), Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 11(2), 23-29.
Şahbaz, D. (2019). İki Ulus Teorisi Işığında Pakistan’ın Kuruluşu ve Bir Sorunsal Olarak Keşmir, Anakara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Ankara.
Şahin, M. (2019). Hindistan’ın Taksimi ve Pakistan’ın Kuruluşu (1857-1947), Kırşehir Ahi Evran Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Kırşehir.
Turgut, A. (2020). Keşmir’in Statü Sorunu ve 1947 Sonrası ABD, Rusya ve Çin’in Bölgeye Yönelik Politikalarının Keşmir Sorununa Yansımaları, İstanbul Bahçeşehir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), İstanbul.
Yıldız, O. (2019). Birleşmiş Milletler’in Keşmir Sorununa Müdahalesi: Realizm/Liberalizm Tartışması, Oğuzhan Sosyal Bilimler Dergisi 1(1), 2019, s.1-17.