Türkçe Derslerinde Öğretim Yöntemi Olarak Kullanılan Biyografilerin 4. ve 5. Sınıf Ders Kitaplarında Kullanımının İncelenmesi

kitaplarındaki biyografi kullanım durumunun incelenmesidir. Çalışmada Türkçe dersinin eğitim ve öğretiminde yeni yöntem ve teknikler konusunda yapılan literatürdeki araştırmalar ile daha etkili Türkçe öğretimi için kavramlardan, görsel materyallerden ve edebiyattan nasıl yararlanılabileceği üzerinde durulmaktadır. Araştırmada nitel araştırma yöntemlerinden doküman incelemesinden yararlanılmıştır. Araştırmada Milli Eğitim Bakanlığı (MEB) tarafından hazırlanan İlköğretim Türkçe 4. ve 5. sınıf ders kitapları inceleme nesnesi olarak ele alınmıştır. Araştırmanın sonucunda elde edilen veriler içerik analizine tabi tutularak çözümlenmiştir. Yapılan araştırmanın sonuçlarına göre 4. sınıf ders kitabında 7 biyografi 5. sınıf ders kitabında ise 21 biyografi olmak üzere toplam 28 kişinin biyografisine yer verildiği görülmüştür. Bazı ünitelerde çok bazı ünitelerde az biyografiye yer verilmiş, bazı ünitelerde ise hiç biyografi kullanılmadığı tespit edilmiştir. Araştırmada 4. sınıf ders kitabında biyografisi kullanılan kişilerin tamamı erkek, 5. sınıf ders kitabında ise 29 kişiden 27’sinin erkek 2’sinin ise kadın olduğu tespit edilmiştir. Araştırmanın çıktılarına göre Türkçe ders kitabındaki bütün ünitelerde uygun kişiler araştırılarak biyografi kullanımında eşit dağılım yapılması ve kadın kişilerin biyografilerine daha fazla yer verilmesi önerileri sunulmuştur.

Investigation Of The Use Of Biographies Used As A Teaching Method In Turkish Courses In 4th And 5th Grade Textbooks

Textbooks in Turkish teaching are at the forefront of the basic resources used in education and training processes. Teaching Turkish language in the twelve-year compulsory education process is very important for individuals to communicate in the society they belong to, to shape their views and thoughts about life, and to develop positive and constructive attitudes towards nature, society and the world we live in, starting from the first grade of primary school. In recent years, the lack of knowledge and practice about the application of methods and techniques that center the student in the teaching of Turkish language in the classroom has attracted attention. The main purpose of the study is to examine the use of biography in the 4th and 5th grade Turkish textbooks in the 2022/2023 academic year. In the study, it is focused on the researches in the literature on new methods and techniques in the education and training of Turkish lessons and how concepts, visual materials and literature can be used for more effective Turkish teaching. In the research, the document review method, one of the qualitative research methods, was used. In the research, primary school Turkish 4th and 5th grade textbooks prepared by the Ministry of National Education (MEB) were used as documents. The data obtained as a result of the research were analyzed by subjecting content analysis. According to the results of the research, it was seen that there were 7 biographies in the 4th grade textbook and 21 biographies in the 5th grade textbook, a total of 28 biographies. Biography is used more in some units and less in some units. On the other hand, it was determined that no biography was used in some units. In the research, it was determined that all of the people whose biographies were used in the 4th grade textbook were male, and 27 of the 29 people in the 5th grade textbook were male and 2 were female. According to the results of the research, suitable people were searched in all units in the Turkish textbook, and suggestions were made to make an equal distribution in the use of biographies and to give more space to the biographies of women.

___

  • Akınoğlu, O. & Arslan, Y. (2007). Türkiye’de ortaöğretim öğrencilerinin tarih kavramlarını kazanma durumu ve değerlendirilmesi. Kırgızistan-Türkiye Manas Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 18, s. 138-154.
  • Arıkan, R. (2004). Araştırma teknikleri ve rapor hazırlama. Ankara: Asil Yayın Dağıtım. Arslan, H. (200). İlköğretim İkinci Kademesinde Okutulan Sosyal Bilgiler Dersinin Öğretim Sürecinde Kullanılan Metotlar Üzerine Bir araştırma, [Yüksek Lisans Tezi]. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Van
  • Ata, B. (2008). Sosyal Bilgilerde Atatürkçülük konularının eğitimi ve öğretmenin rolü içinde özel öğretim yöntemleriyle Türkçe öğretimi (s. 283- 299). Ankara: Pegem A Yayıncılık.
  • Aycan, Ş., Kaynar, Ü., Türkoğuz, S. & Arı, E. (2002, Eylül). İlköğretimde kullanılan fen bilgisi ders kitaplarının bazı ölçütlere göre incelenmesi. V. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi’nde sunuldu, Ankara.
  • Aydın, İ. (2005). Okul çevre ilişkileri. Y. Özden (Ed.). Eğitim ve okul yöneticiliği el kitabı içinde (s. 161–185). Ankara: Pegem Akademi.
  • Balcı, A. (2001). Sosyal bilimlerde araştırma yöntem, teknik ve ilkeler. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
  • Bandura, A. (2009). Cultivate self-efficacy for personal and organizational effectiveness. E. A. Locke (Ed.), Handbook of principles of organizational behavior: ındispensable knowledge for evidence based management (2nd Edition) içinde (s. 179–200). İngiltere: John Wiley & Sons.
  • Barth, J. L. Demirtaş A (1997). İlköğretim Türkçe Öğretimi, Yök/ Dünya
  • Bilgin, İ., & Gelici, Ö. (2011). İşbirlikli Öğrenme Tekniklerinin Tanıtımı ve Öğrenci Görüşlerinin İncelenmesi. Adıyaman University Journal of Educational Sciences, 1(1), 40-70.
  • Caunce, S. (2001). Sözlü tarih ve yerel tarihçi, (B.B. Can- A. Yalçınkaya, Çeviren). İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları. Classroom, 1998. Journal of Learning Disabilities, 1, 33, 91-107,
  • Ceylan, B., Alpaslan, A., Taş, Ü., Yılmaz, E., Gözler, C., Sezen, H. C., Genç, M., Alpaslan, B., Şimşek, N., Duran, A. (2023). The evaluation of educational materials according to the opinions of class teachers in the process of distance education. BSJ Pub Soc Sci, 6(2): 63-72.
  • Danacıoğlu, E. (2001). Geçmişin izleri. İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları.
  • Demircioğlu, İ. H. ve Tokdemir A. (2008). Değerlerin oluşturulma sürecinde tarih eğitimi: Amaç, işlev ve içerik. Değerler Eğitimi Dergisi, 6 (15), s. 69-88.
  • Demirel, Ö. (1999). İlköğretim Okullarında Türkçe Öğretimi, MEB Yayınları, İstanbul 1999
  • Doğan, M., & Er Tuna, Y. (2023). Sosyal bilgiler öğretiminde ders kitaplarında biyografinin kullanımı. Ulusal Eğitim Dergisi, 3(5), 879–889.
  • Er, H. (2005). Türkçe dersinde biyografi öğretimi: “Atatürk’ün hayatı” metninin analizi ve yeni bir tasarım. [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
  • Er, H. (2009). Türkçe eğitiminde biyografi öğretimi. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi (Prof. Dr. Reşat Genç’e Armağan Özel Sayısı), 29 (5), s. 1546-1557.
  • Howard, J. B. (1999). Using a social studies theme to conceptualize a problem, The Social Studies, 90, 171-176, 1999.
  • Kabapınar, Y. (2005). Bir öğretim materyali olarak hayat bilgisi ve Türkçe ders kitapları. İçinde C. Öztürk ve D. Dilek (Ed.), Hayat Bilgisi ve Türkçe Öğretimi (365-394). Ankara: Pegem A Yayıncılık.
  • Kan, Ç. (2003). Problem Çözme Yönteminin İlköğretim İkinci Kademe Sosyal Bilgiler Dersinde Öğrenci Başarısına Etkisi, [Yüksek Lisans Tezi]. Ankara, Gazi Ün. Eğitim Bilimleri Enst., Ankara.
  • Kavcar, Cahit ve diğ. (1997). Türkçe Öğretimi, Engin Yayınevi, Ankara: 1997
  • Kaya, A. (2011). Biyografik eserlerin tarih öğretimine katkısı ve ikinci meşrutiyet’ten cumhuriyet’e uzanan sürecin değerlendirilmesi. [Yüksek Lisans Tezi]. Dokuz Eylül Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
  • Kaymakçı, S. & Er, H. (2013). Sosyal Bilgiler Öğretim Programı ve Ders Kitaplarında Biyografinin Kullanımı. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1 (25) 198-224
  • Kaymakçı, S. ve Er, H. (2009). Sosyal Bilgilerde biyografi kullanımı. İçinde M. Safran (Ed.), Türkçe Eğitimi (s. 414-428). Ankara: Pegem A Yayıncılık.
  • Kıral, B. (2020). Nitel bir veri analizi yöntemi olarak doküman analizi. SosyalBilimler Enstitüsü Dergisi, 15, 170-189.
  • Kirman, J. M. & Jackson C. (2000). The Use of Postage Stamps To Teach Social studies Topics, Social Studies
  • Klinger, J. K. ve diğ. (1998). Collaborative strategic reading during social studies in heterogeneous fourth-grade classroom, Elementary School J., 1, 99, 3-20, 7. Lederer, J. M., Reciprocal Teaching of Social Studies in İnclusive Elementary Classroom,
  • Lederer, J. M. (2000). Reciprocal Teaching of Social Studies in İnclusive Elementary
  • Levstik, L. (1995). Narrative constructions: Cultural frames for history. The Social Studies, 86, pp. 113-116.
  • Levstik, L. S. & Barton, K. C. (2005). Doing history: Investigating with children in elementary and middle schools. Mahwah, NJ: Lawrence Erlbaum Associates.
  • Maxim, G. W. (1999). Social studies and the elementary school child. New Jersey: Prentice Hall.
  • McGowan, T. ve Guzzetti, B. (1991). Edebiyat temelli Türkçe öğretimi (Çev: Ahmet Doğanay).
  • http://turkoloji.cu.edu.tr/GENEL/doganay_01.pdf, adresinden 20 Ocak 2023 tarihinde indirilmiştir.
  • MEB. (2018). İlköğretim 4 Türkçe ders kitabı. Ankara: Tuna Matbaacılık
  • MEB. (2019). İlköğretim 5 Türkçe ders kitabı. Ankara: Anıttepe Yayıncılık.
  • Miles, M. B. & Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis. London: Sage
  • O’Leary, Z. (2017). The essential guide to doing your research project. SAGE Publications Inc.
  • Oğuzkan, F. (2001). Çocuk edebiyatı. Ankara: Anı Yay.
  • Öztürk C. ve Otluoğlu, R. (2010). Sosyal Bilgiler Öğretiminde Edebi Ürünler ve Yazılı Materyaller. Ankara: Pegem A Yayıncılık
  • Sills-Briegel, T. & Camp, D.(2000). Using Literature to explore social issues, Social Studies, 3, 91, 116-120 Street, C. (2002). Teaching with the newspaper, Social Studies, 3, 93, 131-134, 2002.
  • TDK (Türk Dil Kurumu). (1998). Türkçe sözlük. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları
  • Ünalan, Ş. (2001).Türkçe Öğretimi. 2. Baskı. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
  • Yalın, İ. (2000). Öğretim Teknolojileri ve Materyal Geliştirme, Nobel Yayın Dağıtım, Ankara, 2002. , 4, 91, 187-191, 2000.
  • Yılmaz, G. (2002). İlköğretim 5. sınıf sosyal bilgiler dersi vatan ve millet ünitesinde çoklu zekâ kuramına göre geliştirilen eğitim durumunun öğrencilerin akademik başarısına etkisi ve öğrenci görüşleri. [Yayımlanmamış yükseklisans tezi]. Yıldız Teknik Üniversitesi, İstanbul.
  • Yiğittir, S. Öcal, A. (2010). “lköğretim 6.Sınıf Öğrencilerinin Değer Yönelimleri. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 24, 407-416.