RECEP BALKIÇ, Mehmet TORUN, Gizem DEMİRKAPLAN, Hamide GÜBBÜK

Pomza Kullanımının Muz Yetiştiriciliğinde Morfolojik Özellikler, Verim ve Bazı Kalite Parametreleri Üzerine Etkileri

Türkiye’de muz yetiştiriciliğinde üretim maliyetini arttıran en önemli unsurlardan birisi çiftlik gübresi kullanımıdır. Çiftlik gübresi fiyatının yüksek olması yanında, her zaman kalitede standartı yakalamak güçtür. Bu çalışmada, açıkta muz yetiştiriciliğinde pomza taşı kullanımının verim ve kaliteye etkileri incelenmiştir. Araştırmada çeşit olarak Dwarf Cavendish (AAA) çeşidi kullanılmış ve pomza taşının bitki başına 5 kg, 7.5 kg ve 10 kg dozları denenmiştir. Çalışmada, bitki morfolojik özellikleri (gövde çevresi, yaprak sayısı, gövde yüksekliği, hevenk sapı çevresi), meyve gelişme süresi, verim ve verim bileşenleri (tarak ve parmak sayısı, parmak ağırlığı, çevresi ve uzunluğu) ile bazı kalite kriterleri incelenmiştir. Araştırma bulguları, uygulamaların kontrole göre bitki morfolojik özelliklerinden sadece gövde yüksekliği ve hevenk sapı çevresini istatistiksel olarak etkilediğini, verim ve meyve kalite kriterlerinin hepsini olumlu yönde etkilediğini göstermiştir. Verim ile doğrudan ilişkili olan tarak sayısı, parmak sayısı, parmak ağırlığı ve hevenk ağırlığı pomza düzeyi arttıkça artış göstermiştir. Hektara verim kontrol uygulamasında 55.84 ton ve 10 kg pomza uygulamasında ise 62.93 ton olarak kaydedilmiştir. Ayrıca pomza uygulamalarının kontrol uygulamasına göre meyve gelişim süresini de kısalttığı tespit edilmiştir. Buna ilave olarak, pomza uygulamaları kalite kriterlerinden sakkaroz miktarını arttırdığı tespit edilmiştir. Araştırma sonucunda, açıkta muz yetiştiriciliği yapılan alanlarda pomza kullanımının verim ve kaliteyi kontrole göre arttırdığı belirlenmiştir. İncelenen tüm özellikler ve maliyet dikkate alındığında, açıkta muz yetiştiriciliğinde bitki başına 7.5 kg pomza uygulaması tavsiye edilmiştir.

Anahtar Kelimeler:

muz, pomza, şeker, verim, kalite

The Effects of Pumice on the Morphological Characteristics, Yield and Some Quality Parameters of Banana in Cultivation

The use of farmyard manure is one of the most important factors that increase the production cost in banana production in Turkey. Besides the high cost of farmyard manure, it is very difficult to obtain the quality as usual. In this study, the effect of pumice on yield and quality was investigated in open-field condition. ‘Dwarf Cavendish’ (AAA) was used as plant material and 5 kg, 7.5 kg and 10 kg pumice per plant were tested. In this research, plant morphological characteristics (pseudostem circumference, leaf number, pseudostem height, bunch stalk circumference) fruit development time, yield and yield components (hand and finger number, finger weight, circumference and length) and some fruit quality criteria took into consideration. It was shown that, the treatments affected statistically only pseudostem height and bunch stalk circumference in morphological criteria, and all the yield and fruit quality criteria positively affected compare to control. Hand number, finger number, finger weight and bunch weight which are directly associated with yield increased as the level of pumice increased. Yield is recorded as 55.84 tons ha-1 in control treatment and 62.93 tons ha-1 in the 10 kg pumice/per plant treatments. In addition, it was shown that pumice treatments shorten the fruit development period compared to the control treatment. Furthermore, it was observed that the pumice treatment resulted in an increase in the amount of sucrose. Finally, the use of pumice increased the yield and quality when compared to the control in open-field banana cultivation. Considering all the properties and costs examined, 7.5 kg of pumice/plant is recommended for open-field banana cultivation.

Keywords:

banana, pumice, sugar content, yield, quality,

PDF

___

Balkıç, R., Altınkaya, L., Gübbük, H., & Tozlu, İ. (2018). Subtropik koşullarda muzlarda takipçi bitki seçimine yeni bir yaklaşım. Mediterranean Agricultural Sciences, 31(3), 193-197.
Dündar, M. A. (2009). Toprağa karıştırılan farklı irilik ve oranlardaki pomzanın çim bitkisinin sulanmasına etkisi. Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Konya.
Emaga, T. H., Andrianaivo, R. H., Wathelet, B., Tchango, J. T., & Paquot, M. (2007). Effects of the stage of maturation and varieties on the chemical composition of banana and plantain peels. Food Chemistry, 103, 590-600.
Gunnlaugsson, B., & Adalsteinsson, S. (1995). Pumice as environment friendly substrate a comparison with rockwool. Acta Horticulturae, 401,131-136.
Gübbük, H., Pekmezci, M., Selli, S., Erkan, M., Kafkas, E., Pinar, H., Güven, D. & Güneş, E. (2010). Değişik lokasyonlarda açıkta ve örtüaltında yetiştirilen ‘Dwarf Cavendish’ muz çeşidinde verim, bazı kalite kriterleri ve aroma maddeleri ile meyvelerin derim sonrası özelliklerinin belirlenmesi üzerinde araştırmalar. TÜBİTAK Proje Sonuç Raporu No: 107O156.
Hacıoğlu, A. (2017). Stevia (Stevia rebaudiana B.) bitkisi ekstraktı kullanılarak enerjisi düşürülmüş yumuşak şeker üretimi. Yüksek Lisans Tezi, Akdeniz Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Antalya.
Kader, A. A. (2002) Postharvest Technology of Horticultural Crop. Division of Agriculture and Natural Resources, University of California, California, USA.
Kadıoğlu, B., & Canbolat, M. Y. (2019). Farklı yetiştirme ortamlarında bazı bakterilerin buğday ve mısır gelişimi üzerine etkisi. Toprak Bilimi ve Bitki Besleme Dergisi, 7(2), 139-148.
Öten, M., Temirkaynak, M., Tokgöz, H., Güven, D., & Gübbük, H. (2016). Bazı tarımsal atık uygulamalarının açıkta muz yetiştiriciliğinde kullanım olanakları. Derim, 33(1), 1-13.
Özkan, Ş. G., & Tuncer, G. (2001). Pomza madenciliğine genel bir bakış. 4. Endüstriyel Hammaddeler Sempozyumu. Dokuz Eylül Üniversitesi Mühendislik Fakültesi, İzmir.
Perez-Urrestarazu, L., Fernández-Cañero, R., Campos-Navarro, P., Sousa-Ortega, C., & Egea, G. (2019). Assessment of perlite, expanded clay and pumice as substrates for living walls. Scientia Horticulturae, 254, 48-54.
Sahin, U., Ors, S., Ercisli, S., Anapali, O., & Esitken, A. (2005). Effect of pumice amendment on physical soil properties and strawberry plant growth. Journal of Central European Agriculture, 6(3), 361-366. Sahin, U., & Anapali, O. (2006). Addition of pumice affects physical properties of soil used for container grown plants. Agriculturae Conspectus Scientificus, 71(2), 59-64.
Tangolar, S., Tangolar, S., Torun A. A., Ada, M., & Aydın, O. (2019). Bağ toprağına uygulanan organik materyallerin verim, kalite ve besin elementleri alımına etkisi. Mediterranean Agricultural Sciences, 32,135-140.
Tunçez, F. D. (2007). Şeker fabrikası atık çamuru ve pomzanın toprak iyileştirici olarak kullanılması. Doktora Tezi, Selçuk Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Konya.
Turhan, E., & Sevgican, A. (1999). Effects of different growing media on greenhouse lettuce grown in soilless culture. In International Symposium Greenhouse Management for Better Yield & Quality in Mild Winter Climates, Antalya.
TÜİK. (2019). Bitkisel üretim istatistikleri . https://biruni.tuik.gov.tr/medas/?kn=92&locale=tr. Erişim tarihi: 01 Aralık 2020.