Fethullah TEKİN, Tamer ERYİĞİT, Murat TUNÇTÜRK

Diyarbakır Ekolojik Koşullarında Kişniş (Coriandrum sativum var. microcarpum DC.) için Uygun Ekim Zamanı ve Ekim Normunun Belirlenmesi

Bu çalışmada, Diyarbakır ekolojik koşullarında kişniş için uygun ekim zamanı ve ekim normunun belirlenmesi amaçlanmıştır. Coriandrum sativum microcarpum eko tipinden olan Denizli ekotipi materyal olarak kullanıldığı çalışma, tesadüf bloklarında bölünmüş parseller deneme deseninde dört tekerrürlü olarak yürütülmüştür. Denemede 4 ekim zamanı ve 4 ekim normu (1, 2, 3 ve 4 kg da-1) denenmiştir. Gözlem olarak tohum verimi, bitki boyu, toplam dal sayısı, biyolojik verim, bin dane ağırlığı ve hasat indeksi gözlemleri alınmıştır. Çalışma sonucunda elde edilen bulgulara göre farklı ekim zamanı uygulamaları sonucu oluşan tohum verimi 140.66 - 171.47 kg da-1, bitki boyu 66.37 - 70.60 cm, bitkideki toplam dal sayısı 44.38 - 62.76 adet bitki-1, biyolojik verim 380.65 - 463.93 kg da-1, 1000 dane ağırlığı 5.66 - 6.01 g ve hasat indeksi ise %37.28 - 38.56 arasında değişmiştir. Farklı ekim normu uygulamaları ile oluşan tohum verimi 149.01 - 156.67 kg da-1, bitki boyu 67.47 - 69.45 cm, bitkideki toplam dal sayısı 49.68 - 56. 33 adet, biyolojik verim 413.90 - 434.18 kg da-1, 1000 dane ağırlığı 5.76 - 5.95 g ve hasat indeksi %36.96 - 38.92 arasında değişmiştir. Sonuç olarak Diyarbakır ekolojik koşullarında kişniş için en uygun ekim zamanı sonbahar veya kışlık ekim (18 Ekim - 24 Aralık) ve en uygun ekim normunun ise 3 kg da-1 olduğu tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Kişniş (Coriandrum sativum L.), ekim zamanı, ekim normu

Determination of Sowing Date and Norm for Coriander (Coriandrum sativum var. microcarpum DC.) in Diyarbakır Ecological Conditions

In this study, it was aimed to determine the suitable sowing time and sowing norm for coriander in Diyarbakir ecological conditions. The study, in which Denizli ecotype, which is from Coriandrum sativum var. microcarpum ecotype, was used as a material, was carried out with four replications in split plots trial design in random blocks. In the Trial, 4 sowing time and 4 sowing norms (1, 2, 3 and 4 kg da-1) were tried. Seed yield, plant height, the total number of branches, biological yield, thousand-grain weight and harvest index were taken as observations. According to the findings obtained as a result of the study; as a result of different sowing time applications, it was observed that the plant height was 66.4 - 70.6 cm, the total number of branches was 44.4 - 62.8 pieces plant-1, the weight of 1000 grains was 5.8 - 6.0 g, the seed yield was 142.4 - 171.5 kg da-1, the biological yield was 380.6. 463.9 kg da-1, and the harvest index was ranged from 37.3 to 39.3 %. As a result of different sowing norm applications, it was determined that the plant height was 67.5 - 69.4 cm, the total number of branches was 49.7 - 56.3, the weight of 1000 grain was 5.8 - 6.0 g, the seed yield was 149.0 - 157.6 kg da-1, the biological yield was 413.9 - 432.8 kg da-1 and the harvest index was varied between 37.7 - 38.9 %. As a result, the most suitable sowing time for coriander in the ecological conditions of Diyarbakır is autumn or winter sowing (18 October - 24 December) and the most suitable sowing norm is 3 kg da-1.

Keywords:

Coriander (Coriandrum sativum L.), sowing time, sowing norm,

PDF

___

Baydar H. (2005). Tıbbi, Aromatik ve Keyf Bitkileri: Bilimi ve Teknolojisi. SDÜ Yayınları. Yayın No: 51. s: 154, Isparta.
Bhuiyan M. N. I., Begum J., & Sultana M. (2009). Chemical Composition of Leaf and Seed Essential Oil of Coriandrum sativum L. From Bangladesh. Bangladesh Journal of Pharmacology, 4 (2), 150-153.
Carrubba A., la Torre R., Saiano F., & Alonzo G. (2006). Effect of Sowing Time on Coriander Performance in a Semiarid Mediterranean Environment. Crop Science, 46 (1), 437-447.
Davis P. H. (1984). Flora of Turkey and East Aegean Island Vol: 4, Edinburg University Press. Died Erichsen, A., 1966. Result of Characterization of Germplasm Collection of Coriander (Coriandrum Sativum L.) in the Gatersleben Genebank. Inter.Symp. Breeding Res. On Med. And Aromatic Plants, June 30-July 4. Quedlinburg Germany. 45-48.
Ghobadi M., & Ghobadi M. (2010). The Effects of Sowing Dates and Densities on Yield and Yield Components of Coriander (Coriandrum sativum L.). International Journal of Agricultural and Biosystems Engineering, 4 (10), 725-728.
Katar D., & Kara N. (2016). Bitki Sıklığının İki Farklı Kişniş (Coriandrum sativum L.) Çeşidinde Verim Ve Verim Unsurları Üzerine Etkisinin Araştırılması. Uluslararası tarım ve yaban hayatı bilimleri dergisi (UTYHBD), 2 (1), 33-42.
Kaya N., Yılmaz G., & Telci İ. (2000). Farklı Zamanlarda Ekilen Kişniş (Coriandrum sativum L.) Populasyonlarının Agronomik ve Teknolojik Özellikleri. Turk J Agric For, 24 355-364.
Moosavi G., Seghatoleslami M., Ebrahimi A., Fazeli M., & Jouyban Z. (2015). The Effect of Nitrogen Rate and Plant Density on Morphological Traits and Essential Oil Yield of Coriander. Journal of Ornamental Plants, 3 (2), 95-103.
Özel A., Güler İ., & Erden K. (2009). Harran Ovası Koşullarında Farklı Ekim Zamanlarının Kişniş (Coriandrum sativum L.)'in Verim ve Bazı Bitkisel Özelliklerine Etkisi. Harran Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 13 (4), 41-48.
Özel A., Koşar, İ., & Erden, K. (2010). Farklı Ekim Zamanalarının Kişniş (Coriandrum sativum L.) Uçucu Yağ Bileşenlerine Etkisi. Harran Tarım ve Gıda Bilimleri Dergisi, 14 (3), 55-62.
Tunçtürk M. (2006). Kişniş (Coriandrum sativum L.) Bitkisinde Farklı Tohumluk Miktarlarının Verim, Verim Özellikleri ve Uçucu Yağ Oranı Üzerine Etkisi. Selçuk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 20 (39), 58-62.
Uzun A., Özçelik H., & Özden Y. S. (2010). Orta Karadeniz Bölgesi İçin Geliştirilen Kişniş (Coriandrum sativum L.) Çesitlerinin Bazı Tarımsal Özelliklerinin Belirlenmesi, Verim ve Uçucu Yag Oranının Stabilite Analizi. Gaziosmanpaşa Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 2010 (1), 1-8.
Zheljazkov V. D., Pickett K. M., Caldwell C. D., Pincock J. A., Roberts J. C., & Mapplebeck L. (2008). Cultivar and Sowing Date Effects on Seed Yield and Oil Composition of Coriander in Atlantic Canada. Industrial crops and products, 28 (1), 88-94.