Burcu Sıla GÖNCÜ, Burak BALCI

42846

Sporda Mücadele ve Tehdit Algısı Açısından Bilinçli Farkındalığın Önemi

Yapılan çalışmanın amacı sporcuların bilinçli farkındalık düzeyleri ile sporda sporda mücadele ve tehdit algılarının incelenmesidir. Katılımcı grubunu Doğu Anadolu bölgesinde bulunan ve sporcu geçmişi olan Üniversitede öğrenim gören 230 erkek ve 154 kadın sporcu oluşturmuştur. Veri toplama aracı olarak kişisel bilgi formu, Sporda bilinçli farkındalık Ölçeği ile Sporda Mücadele ve Tehdit Ölçeği uygulanmıştır. Verilerin normal dağılım göstermesi nedeniyle iki grubun karşılaştırılmasında t-testi, ikiden fazla grubun karşılaştırmasında one way ANOVA testi, Tukey çoklu karşılaştırma testi ve değişkenler arasındaki ilişkileri belirlemek için Pearson Korelasyon analizi uygulanmıştır. Analizler sonucunda, cinsiyet değişkeni bakımından mücadele ve tehdit alt boyutunda erkekler lehine, spor yaşı değişkenine göre bilinçli farkındalık ve tehdit alt boyutlarında 4 yıl ve üzeri spor yapanlar lehine anlamlı fark bulunmuştur. Bilinçli Farkındalık düzeyleri ile mücadele alt boyutu arasında orta düzeyde pozitif yönlü ilişki, tehdit alt boyutu arasında ise düşük düzeyde negatif yönlü ilişki tespit edilmiştir. Sonuç olarak, sporcuların bilinçli farkındalık düzeyleri arttıkça sporda mücadele algılarının arttığını bilinçli farkındalık düzeyleri azaldıkça da tehdit algılarının arttığı söylemektedir.
Anahtar Kelimeler:

spor, mücadele ve tehdit, bilinçli farkındalık/Mindfulness

The Importance of Mindfulness in terms of Challenge and Threat Perception in Sports

The aim of this study was to examine the Mindfulness levels of athletes and their perceptions of challenge and Threat in sports. The participant group consisted of 230 male and 154 female athletes who had a sports background and were enrolled in a university in the Eastern Anatolia region of Turkey. Personal information forms, the Sports Mindfulness Scale, and the Sports challenge and Threat Scale were used as data collection tools. Due to the normal distribution of the data, t-test was used to compare the two groups, one-way ANOVA test was used for comparisons of more than two groups, Tukey's multiple comparison test was used, and Pearson Correlation analysis was performed to determine the relationships between variables. As a result of the analyses, a significant difference was found in favor of men in thechallenge and Threat sub-dimensions, and in favor of those who had been engaged in sports for 4 years or more in the Mindfulness and threat sub-dimensions. A moderate positive correlation was found between conscious awareness levels and the competition sub-dimension, while a low negative correlation was found with the threat sub-dimension. In conclusion, it was found that as athletes'Mindfulness levels increase, their perception of Challenge increases, and as their Mindfulness levels decrease, their perception of threat increases.
Keywords:

sport, Mindfulness, Challenge and Threat,

PDF

___

  • Acar, E., & Eker, C. (2019). Psikolojik danışman adaylarının bilinçli farkındalık düzeylerinin çeşitli değişkenlere göre incelenmesi. Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi, 13(29), 421-443. Doi: 10.29329/mjer.2019.210.22
  • Arnold, R., & Fletcher, D. (2012). Psychometric issues in organizational stressor research: A review and implications for sport psychology. Measurement in Physical Education and Exercise Science, 16(2), 81-100.
  • Baer, R.A., Samuel, D.B., & Lykins, E.L. (2011). Differential item functioning on the Five Facet Mindfulness Questionnaire is minimal in demographically matched meditators and nonmeditators. Assessment, 18(1), 3-10. https://doi.org/10.1177%2F1073191110392498
  • Bayram, E. (2019). Üniversite öğrencilerinin sosyal görünüş kaygı düzeyleri ile bilinçli farkındalık düzeyi arasındaki ilişkinin spor ve farklı değişkenler açısından incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Atatürk Üniversitesi, Kış Sporları ve Spor Bilimleri Enstitüsü, Erzurum.
  • Blascovich, J., Mendes, W.B., Tomaka, J., Salomon, K., & Seery, M. (2003). The robust nature of the biopsychosocial model challenge and threat: A reply to Wright and Kirby. Personality and Social Psychology Review: An Official Journal of the Society for Personality and Social Psychology, 7(3), 234–243.
  • Blascovich, J., Seery, M.D., Mugridge, C.A., Norris, R.K., & Weisbuch, M. (2004). Kardiyovasküler meydan okuma ve tehdit indekslerinden atletik performansı tahmin etmek. Journal of Deneysel Sosyal Psikoloji, 40(5), 683-688.
  • Bulğay, C., Tingaz, E.O., Bayraktar, I., & Çetin, E. (2020). Athletic performance and mindfulness in track and field athletes. Current Psychology, 1-8.
  • Cankurtaran, Z. (2021). İmgelemenin yetişkin sporcuların başarısızlık korkusu, mücadele ve tehdit algılarını yordama gücü. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Gelişim Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, İstanbul.
  • Coakley, J. (2021). Sport in society: Issues and controversies. Thirteenth Edition. USA: McGraw Hill.
  • Erman, M.Y., Turhan, M.Ö., & Cengizhan, S. (2023). Sporcuların Zihinsel Antrenman Düzeyleri ile Sporda Mücadele ve Tehdit Algılarının İncelenmesi. Gazi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 28(1), 32-41.
  • Gardner, F.L., & Moore, Z.E. (2004). The psychology of enhancing human performance: The mindfulness–acceptance–commitment (MAC) approach. Springer Science antecedents of threat and challenge appraisal. Journal of Personality and Social Psychology, 73, 63-72.
  • Gardner, F.L., & Moore, Z.E. (2007). Mindfulness and acceptance models in sport psychology: A decade of basic and applied scientific advancements. Canadian Psychology/Psychologie Canadienne, 48(2), 109-118.
  • Johnson, N.L., Kotz, S., & Balakrishnan, N. (1994). Continuous univariate distributions (Vol. 1). New York: Wiley.
  • Jones, M., Meijen, C., McCarthy, P.J., & Sheffield, D. (2009). A theory of challenge and threat states in athletes. International Review of Sport and Exercise Psychology, 2(2), 161-180.
  • Kabat-Zinn, J. (2003). Mindfulness-based interventions in context: past, present, and future. Clinical Psychology: Science and Practice, 10(2), 144-156. https://doi.org/10.1093/clipsy.bpg016
  • Kabat-Zinn, J. (2011). Mindfulness for performance enhancement: The mindfulness-acceptance-commitment (MAC) approach. Performance Excellence, 2(1), 5-10.
  • Karaca, R., & Gündüz, N. (2021). Oryantiring sporcularında zihinsel antrenman ve performans ilişkisinin incelenmesi. SPORMETRE Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 19(1), 99-115.
  • Kesler, E. (2020). Elit güreşçilerde bilinçli farkındalık, sürekli optimal performans duygu durumu, spora katılım motivasyonu ve stres düzeylerinin incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi Sakarya Üniversitesi, Uygulamalı Bilimler Üniversitesi, Sakarya.
  • Lazarus, R.S. (1999). Stress and emotion: A new synthesis. New York: Springer.
  • Mellalieu, S.D., Hanton, S., & O'Brien, M. (2004). Intensity and direction of competitive anxiety as a function of sport type and experience. Scandinavian Journal of Medicine and Science in Sports, 14(5), 326-334.
  • Moen, F., Federici, R.A., & Abrahamsen, F. (2015). Examining possible relationships between mindfulness, stress, school-and sport performances and athlete burnout. International Journal of Coaching Science, 9(1), 3-19.
  • Moore, L.J., Vine, S.J., Wilson, M.R., & Freeman, P. (2012). The effect of heightened awareness on anticipation, decision making, and performance under pressure. Journal of Sport and Exercise Psychology, 34(6), 815-827.
  • Özavci, R., Özkan, E., & Okan, K. (2022). Özel sektör çalışanlarında mutluluk ve yaşam doyumu ilişkisi. International Journal of Sport Exercise and Training Sciences-IJSETS, 8(4), 143-151.
  • Şahidoğlu, Z. (2014). 15-17 Yaş grubu ergenlerde bilinçli farkındalık düzeyi ile problemli internet kullanımı arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Üsküdar Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
  • Şahin, A. (2018). Üniversite öğrencilerinde bilinçli farkındalık ile yaşam doyumu ve iyi oluş arasındaki ilişkiler. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Üsküdar Üsküdar Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
  • Tingaz, E.O. (2020). Spor bilimleri fakültesindeki sporcu öğrencilerde bilinçli farkındalığın (mindfulness) bazı değişkenler açısından incelenmesi. Türk Spor Bilimleri Dergisi, 3(1), 21-28.
  • Tingaz, E.O. (2020). Spor Bilimleri Fakültesindeki Sporcu Öğrencilerde Bilinçli Farkındalık ve Öz Şefkatin İncelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Çağ Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Mersin.
  • Tomaka, J., Blascovich, J., Kibler, J., and Ernst, J.M. (1997). Cognitive and physiological antecedents of threat and challenge appraisal. Journal of Personality and Social Psychology, 73, 63-72.
  • Türkyılmaz, H.B., & Altıntaş, A. (2020). Sporda mücadele ve tehdit ölçeği’nin psikometrik özelliklerinin incelenmesi. Türkiye Klinikleri Journal of Sports Science, 12(2), 178-183.
  • Vural, C., & İlyas, O. (2021). Sporda bilinçli farkındalık: Atıcılık spor branşları üzerine bir araştırma. Akdeniz Spor Bilimleri Dergisi, 4(2), 265-273.
  • Weinstein, N., Brown, K.W., & Ryan, R.M. (2009). A multi-method examination of the effects of mindfulness on stress attribution, coping, and emotional well-being. Journal of Research in Personality, 43, 374-385.
  • Williams, S.E., Cumming, J., & Balanos, G.M. (2010). Using images to manipulate challenge and threat appraisal: The influence of strength imagery on cardiovascular responses to the Trier Social Stress Test. Journal of Sport and Exercise Psychology, 32(3), 339-358.
  • Wright, R.A., & Kirby, L.D. (2003). Cardiovascular correlates of challenge and threat appraisals: A critical examination of the biopsychosocial analysis. Personality and Social Psychology Review, 7(3), 216-233.
Uluslararası Spor Egzersiz ve Antrenman Bilimi Dergisi-Cover
  • ISSN: 2149-8229
  • Başlangıç: 2015
  • Yayıncı: İbrahim ERDEMİR
Arşiv
Sayıdaki Diğer Makaleler

Sporda Mücadele ve Tehdit Algısı Açısından Bilinçli Farkındalığın Önemi

Burcu Sıla GÖNCÜ, Burak BALCI

Atletizm ve Mücadele Sporu Yapan Çocukların Ayak Basış Tipleri ile Postürleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi

Sema ARSLAN KABASAKAL, Mehmet ÜNAL, Adil Deniz DURU

Sporcuların Yaralanma Kaygı Düzeylerinin İncelenmesi

Mehmet Şerif ÖKMEN, Mehmet SARIKAYA