Türkiye’de Kadınların Kayıt Dışı İstihdamı Üzerine Kısa Bir Değerlendirme
Çalışanların ilgili kurum ve kuruluşlara bildirilmemesi ya da eksik bildirilmesi olarak bilinen kayıt dışı istihdam, Türkiye’de üzerinde önemle durulan konulardan birisidir ve kayıt dışı istihdamın varlığı bilinen bir gerçektir. Bununla beraber farklı gerekçelerle kayıt dışı istihdam edilen çalışanlar ya da kayıt dışı çalıştıran işverenler, ülke ekonomilerine ve toplumsal yapıya ekonomik ve sosyal yönden zarar verebilmektedirler. Türkiye’de kayıt dışı istihdam oranlarında yıllar itibariyle düşüşler söz konusu olsa da kadınların kayıt dışı istihdam oranının erkeklerden daha yüksek olduğu bilinmektedir. Kadınların kayıt dışı istihdam edilmesinin geri planında birçok neden yatmaktadır. Yoksulluk, işsizlik, kırdan kente göç, cinsiyete dayalı ayrımcılık gibi kadınları kayıt dışı çalışmaya iten nedenler, kadınların kayıt dışı istihdam oranını yükseltmektedir. Nitekim kadınların kayıt dışı istihdam oranlarının azaltılması ve ortadan kaldırılabilmesi için Türkiye’de hukuksal düzenlemelerin yanı sıra çeşitli politika ve projeler uygulanabilmektedir. Bu çalışmada kadınların, kayıt dışı istihdam edilme nedenleri ele alınarak kadınlarda kayıt dışı istihdam oranını azaltılabilmesi için gerçekleştirilen çalışmalara yer verilecektir. Bu çerçevede çalışmanın literatüre katkı sağlayacağı düşünülmektedir
Anahtar Kelimeler:
Kayıt dışı istihdam, Kadınların kayıt dışı istihdamı, Kayıtlı istihdam, Kadın istihdamı, Kayıt dışı istihdam oranı
A Brief Evaluation On Informal Employment Of Women In Turkey
Unregistered employment, which is known as the non-reporting or under-reporting of employees to the relevant institutions and organizations, is one of the issues that are emphasized in Turkey and the existence of unregistered employment is a known fact. However, employees who are employed unregistered for different reasons or employers who employ unregistered employees may cause economic and social damage to national economies and social structure. Although there has been a decrease in the rate of unregistered employment in Turkey over the years, it is known that the rate of unregistered employment of women is higher than that of men. There are many reasons behind the unregistered employment of women. Reasons such as poverty, unemployment, rural-urban migration and gender-based discrimination that push women to work informally increase the rate of women's informal employment. As a matter of fact, various policies and projects can be implemented in Turkey in addition to legal regulations in order to reduce and eliminate the unregistered employment rates of women. In this study, the reasons for the unregistered employment of women will be discussed and the studies carried out to reduce the rate of unregistered employment of women will be included. In this framework, it is thought that the study will contribute to the literature
Keywords:
Informal employment, Informal employment of women, Registered employment, Female employment, Unregistered employment rate,
___
- Başol, O. ve Yalçın, E. (2020). İstanbul’da kayıt dışı istihdamın sosyo-demografik belirleyicileri. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 20(4), 173-190.
- Bildirici, M. ve Anafarta, N. (2001). Türkiye’de kadın emeği üzerine bir araştırma. İktisat, İşletme ve Finans Dergisi, 16(179), 53-71.
- Candan, M. (2007). Kayıt dışı istihdam, yabancı kaçak işçi istihdamı ve toplumumuz üzerindeki sosyo-ekonomik etkileri. (Uzmanlık Tezi), T.C. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Türkiye İş-Kur Müdürlüğü, Ankara.
- Carr, M ve Chan, M. (2002). Globalizitaion and the informal economy: How global trafo and investment impact on the working poor. ILO: Working Paper on The Informal Economy, Working No.1.
- Chan, M. A. (2012). The informal economy: definitions, theories and policies. WIEGO Working Paper No.1.
- Çetinkaya, E. ve Yıldırımalp, S. (2009). Türkiye’de kadınların kayıt dışı istihdamdaki durumu. TÜHİS İş Hukuku ve İktisat Dergisi, 22(4-5), 70-85.
- Çiftçi, H. (2018). Kayıt dışı istihdamın ekonomik etkileri. Hukuk ve İktisat Araştırmaları Dergisi, 10(1), 1-17.
- Dedeoğlu, S. (2009). Eşitlik mi ayrımcılık mı? Türkiye’de sosyal devlet, cinsiyet eşitliği politikaları ve kadın istihdamı. Çalışma ve Toplum Dergisi, 2(21), 41-54.
- Enste, D. ve F. Schneider (2002). Hiding in the shadows: the growth of the underground economy (No. 30). International Monetary Fund, Washington D.C.
- Erdal, İ. (2019). Türkiye’de kayıt dışı istihdam ve kayıt dışı istihdamla mücadele politikaları. Ufuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 16, 225-246.
- Erdinç, Z. (2016). Türkiye’de kayıt dışı ekonomiyle mücadeleye yönelik izlenen politikalar ve çözüm önerileri. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 16(4), 39-52.
- Feige, E. L. (1989). The underground economies, tax evasion and information distortion. Cambridge, New York, Melbourne: Cambridge University Press.
- GİB (2009). Kayıt Dışı Ekonomiyle Mücadele Stratejisi Eylem Planı (2008–2010). Yayın No:87.
- Güloğlu, T. (2005). Türkiye’de kayıtdışı istihdam gerçeğine bir bakış. Cornell University ILR School, International Programs Visiting Fellow Working Papers.
- Gökbayrak, Ş. (2010). Refah devletinin dönüşümü ve özel emeklilik programları. İstanbul: Siyasal Kitabevi.
- Ilgın, Y. (1999). Kayıtdışı ekonomi ve Türkiye’deki boyutları. (Uzmanlık Tezi), Devlet Planlama Teşkilatı, İktisadi Sektörler ve Koordinasyon Genel Müdürlüğü, Ankara.
- Ismail, G. Valdivia, M. ve Reed, S. O. (2022). Covid-19 impact and recovery for women workers-a view form 2021. Gender & Development, 30(1-2), 115-143.
- ILO (2008). Women gender and the informal economy: an assesment of ilo research and suggested ways forward. Geneva: ILO Discussion Paper.
- Kocacık, F. ve Gökkaya, V. (2005). Türkiye’de çalışan kadınlar ve sorunları. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 6(1), 195-219.
- Koyuncu, A. G. (2009). Kadınların istihdama katılımı ve çocuk bakım hizmetleri, sosyal politikada güncel sorunlar. Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Yayınları.
- Osmanoğlu, A. (2020). Türkiye’de kayıt dışı istihdam sorunu ve mücadele stratejileri. The Journal of Social Science. 4(7), 134-144.
- Öçal, M. ve Şenel, D. (2021). Türkiye’de kayıt dışı istihdamın bölgesel analizi. Çalışma ve Toplum Dergisi, 2, 1201-1232.
- Önder, İ. (2011). Kayıt dışı ekonomi ve vergileme. İstanbul Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, 23-24, 241-254.
- Özcan, N. (2018). Kadın istihdamında kayıt dışılık sorunu: İskenderun örneği. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri Anabilim Dalı, Isparta.
- Sarıca, A. O. (2006). Kayıt dışı istihdam ve mücadele yöntemleri. (Uzmanlık Tezi), Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarlığı, Ankara.
- Schneider, F. (1986). Estimating the size of the danish shadow economy using the currency demand approach: An attempt. Scandinavian Journal of Economics, 88(4), 643–668.
- Şahin, K. ve Develi, A. (2021). Kadın istihdamında kayıt dışılık sorunu. Kesit Akademi Dergisi, 7(27), 386- 400. TÜİK, (2022).18.10.2022 tarihinde https://data.tuik.gov.tr/Kategori/GetKategori?p=istihdam-issizlik-ve-ucret-108&dil=1 sitesinden erişildi.
- TÜİK, (2023). 04.07.2023 tarihinde https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Isgucu-Istatistikleri-2022-49390#:~:text=2022%20y%C4%B1l%C4%B1nda%204%20milyon%20866,ki%C5%9Fi%20hizmet%20sekt%C3%B6r%C3%BCnde%20istihdam%20edildi. Sitesinden erişildi.
- Toksöz, G, Özkazanç A. ve Poyraz B. (2001). Kadınlar, kalkınma ve sosyal adalet. Ankara: Ankara Üniversitesi Kadın Sorunları Araştırma ve Uygulama Merkezi.
- Ulutaş, Ç. (2009). Yoksulluğun kadınlaşması ve görünmeyen emek. Çalışma ve Toplum Dergisi, 21(2). 25-40.
- Varışlı, N. (2021) Türkiye’de kadın işgücünün kayıt dışı istihdamdaki durumu. The Journal Of World Women Studies, 6(1), 1-17.
- Yanici Erdal, İ.Ö. (2019). Türkiye’de kayıt dışı istihdam ve kayıt dışı istihdamla mücadele politikaları. Ufuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(16), 225-246.
- Yurdakul, F. B. (2014). Almanya’da kayıt dışı istihdamla mücadele politikaları ve uygulamalarının yabancı işgücüne etkilerinin değerlendirilmesi. (Uzmanlık Yeterlilik Tezi), Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, Dış İlişkiler ve Yurtdışı İşçi Hizmetleri Genel Müdürlüğü, Ankara.
- Yurdu, H. (2010). Türkiye’de mevsimlik tarım işçiliği: sorunları ve çözüm önerileri. Sosyal Bilimler Araştırma Dergisi, 6(5), 189-219.
- Başlangıç: 2021
- Yayıncı: Mardin Genç İzi Derneği