Orta Öğretim Öğrencilerinin Coğrafya Öğrenmeye Yönelik Motivasyon Düzeylerini Ölçme Üzerine Bir Çalışma

Öğrenme süreci öncesinde ve sırasında en önemli birkaç faktörden biri de motivasyondur. Motivasyonun olumlu yönde geliştirilebilmesi için öncelikle ölçülebilmesi gerektiği düşünülmektedir. Bu nedenle bu çalışmada ortaöğretim öğrencilerinin coğrafya öğrenmeye yönelik motivasyon düzeylerinin ölçülmesi amaçlanmıştır. Araştırmanın odak grubunu 2018-2019 eğitim-öğretim yılında Nevşehir-Avanos ilçesinde bir devlet okulunda öğrenim gören 9. 10. ve 11. sınıf öğrencileri oluşturmaktadır. Grupta 98’i kız, 71’i erkek olmak üzere toplamda 169 orta öğretim öğrencisi bulunmaktadır. Çalışmada nicel araştırma modeli, betimsel araştırma yöntemi ve veri toplama aracı olarak Coğrafya Öğrenmeye Yönelik Motivasyon Ölçeği kullanılmıştır.  Bu ölçek 22 maddeden oluşan 5’li likert tipi anket formundadır. Veri analizi çeşitli değişkenler göz önüne alınarak (yüzde, frekans ve cinsiyete ilişkin fark olup olmadığı gibi) SPSS programında bağımsız örneklemler t-testi yapılarak analiz edilmiştir. Verilerin analizi sonucunda kitap seçerken coğrafya konulu kitapların tercih edildiğine, arkadaşlar arasında coğrafyayla ilgili bilgi alışverişi yapılmak istendiğine,  coğrafya dersi sınavında en yüksek notun alınmak istendiğine, coğrafya dersi kitabındaki bütün soruları çözebilmek istendiğine, coğrafya dersinde kimsenin bilmediği sorulara cevap verilmek istendiğine yönelik sorularda anlamlı bir farklılık bulunmuş olup bu farklılık da sadece kitap seçerken coğrafya konulu kitapların tercih edildiği sorusunda erkek öğrenciler daha fazla olup; diğer sorularda ise kadın öğrenciler çoğunluğu oluşturmaktadır. Bunun nedeni kadın öğrenci sayısının erkek öğrenci sayısından daha fazla olması olabilir. Beraberinde kadın ve erkek öğrencilerin verdiği cevaplara göre maddeler arasında çok önemli bir farklılık görülmemektedir. Sonuç olarak öğrenciler çoğunlukla coğrafya öğrenimine karşı ilgi belirten sorulara (coğrafya biliminin konusu ilgimi çeker vb.) ve bilgi edinmeyi belirten sorulara (coğrafya biliminde yaşanan gelişmeler hakkında bilgi edinmek isterim vb.) olumsuz cevaplar verip, performansa yönelik sorulara (coğrafya dersi sınavında en yüksek notu almak isterim vb.) ise olumlu cevaplar vermişlerdir. Öğrencilerin coğrafya öğrenmeye yönelik motivasyonlarının bu derse ilgi duymak, öz gelişim sağlamak, günlük hayatta kullanabilmek değil, bu derste sonuç olarak başarılı olabilmek, iyi not alabilmek şeklinde olduğu tespit edilmiştir.
Anahtar Kelimeler:

coğrafya eğitimi, motivasyon

A Study On Measurement Of Motıvatıon Levels Of Secondary Educatıon Students For Geographıcal Learnıng

One of the most important factors before and during the learning process is motivation. In order to improve motivation positively, it is thought that it should be measured firstly. Thus, in this paper, it is aimed to measure the motivation levels of secondary school students towards learning geography. The focus group of the research consists of 9th, 10 th , and 11 th grade students studying in a public school in the district of Nevşehir-Avanos in the academic year 2018-2019. There are a total of 169 students in focus group, 98 of 169 are girls and 71 of 169 are boys. In the study, quantitative research model, descriptive research method and Geography Learning Motivation Scale were used. This scale is a 5-item Likert type questionnaire consisting of 22 questions. Data analysis was conducted by independent samples t-test in SPSS program by considering various variables (such as percentage, frequency and gender differences). As a result of the analysis of the data, it is seen that there is no signifcant difference in following preferances; books on geography are preferred when choosing books, it is desired to exchange information about geography among friends, it is desired to take the highest grade in geography lesson exam, it is wanted to be able to solve all questions in geography lesson book, and it is desired to answer questions that nobody knows in geography lesson. There is a exceptional preferance in choosing books, male students are more likely to choose books in geography. in other questions, the majority of female students constitute. This may be because the number of female students is higher than the number of male students. According to the answers given by the male and female students, there is no significant difference between the substances. As a result, students gave negative answers to questions indicating their interest in geography learning and to gave positive answers to questions about performance. It is determined that students' motivation to learn geography is not to be interested in this course, to provide self-development or to be able to use in daily life. Their motivation is mostly about to be successful in this course and to take good grades.

___

  • Doğanay, H. (2002), Coğrafya Öğretim Yöntemleri, Aktif Yayınevi, 5. Baskı, Erzurum.
  • Efe, R. (1997), Coğrafyada Yeni Yaklaşımlar, Coğrafya Eğitiminde Çağdaş Metod ve Teknikler. Marmara Coğrafya Dergisi, Sayı:1.
  • Kara, A. (2008). İlköğretim birinci kademede eğitimde motivasyon ölçeğinin Türkçeye uyarlanması. Ege Eğitim Dergisi, 9(2), 57-78.
  • Kaya, M. F. (2013). Coğrafya öğrenmeye yönelik motivasyon ölçeği geliştirme çalışması. Doğu Coğrafya Dergisi, 30, 155-173.
  • Öztürk, M. (2007). Coğrafya: Gelişimi, İçeriği, Eğitimi, (Ed. Servet Karabağ ve Salih Şahin), Kuram ve Uygulamada Coğrafya Eğitimi. Ankara: Gazi Kitabevi.
  • Şahin, Y. T., Yıldırım, S. (1999), Öğretim Teknolojileri ve Materyal Geliştirme, Ankara, Anı Yayıncılık.
  • Şengül, N. (2007). KKTC’deki liselerde coğrafya eğitiminde öğrencilerin coğrafya dersine olan ilgi ve tutumları, (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). İstanbul, Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
  • Turan, İ. (2002). Lise coğrafya derslerinde kavram ve terim öğretimi ile ilgili sorunlar. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 22(2).
  • Wolters, C.A. & Rosenthal, H. (2000). The Relation Between Students' Motivational Beliefs And Their Use of Motivational Regulation Strategies. International Journal of Educational Research, 33, 801–820.