4 Nisan 2019 Elazığ-Sivrice Depreminin Yığma Yapılara Etkisinin Değerlendirilmesi

4 Nisan 2019 tarihinde, 5.2 büyüklüğünde, Doğu Anadolu Fayı üzerinde, merkez üssü Elazığ-Sivrice olan, bir deprem meydana gelmiştir. Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinin kırsal kesimlerinde ve şehirlerin kenar mahallelerinde, yapı stoğunun büyük bir kısmı, depreme karşı etkin olmayan moloz taşlardan inşa edilmiş duvar yapılarından oluşmaktadır. Yatay deprem yükleri ile artan bileşke kuvvetleri, yığma duvarlarda özellikle çekme bağları çok zayıf olan derz noktalarında çekme çatlaklarına yol açar. Bu çalışmada, söz konusu bölgenin kırsalında yer alan yığma yapılarda, yetersiz hatıl uygulamaları, farklı özellikli malzemelerin kullanımı, düşük kaliteli örgü malzemesi, yetersiz köşe kilitlenmeleri, döşemenin betonarme olmaması gibi nedenlerden dolayı, meydana gelen farklı hasar tipleri tespit edilmiştir. Hasarların büyük oranda Türkiye Bina Deprem Yönetmeliği-2018’de (TBDY-2018) belirtilen düzensizliklerden kaynaklandığı görülmüştür.

Anahtar Kelimeler:

Elazığ-Sivrice depremi, yığma yapılar, , hasar değerlendirmesi, düzlem dışı davranış, düzlem içi davranış

Evaluation Of The Effect Of The Elazığ-Sivrice Earthquake Dated 4 April 2019 On Masonry Structures

On April 4, 2019, an earthquake of 5.2 magnitude occurred on the East Anatolian Fault with a epicenter of Elazığ-Sivrice. In the slums of the cities of and in the rural areas of Eastern and Southeastern Anatolia, a large percentage of the building stock is composed of masonry structures constructed with rubble stones that do not act against the earthquake. Increased junction forces with horizontal earthquake loads lead to tensile cracks in masonry walls, especially at joints where tensile bonds are very weak. In this study, different types of damages were determined due to reasons such as insufficient girder applications, use of different materials, low quality bond material, insufficient binding in corner and non-reinforced concrete slab in the masonry structures in the rural areas of the region. The damages were mostly caused by the irregularities specified in the Turkey Building Earthquake Code -2018 (TBDY-2018).

Keywords:

Elazığ- Sivrice earthquake, masonry structures, damage assessment, out-of-plane behavior, in-plane behavior,

PDF

___

Afet İşleri Genel Müdürlüğü (2009). Doğu Anadolu Fayının Paleo sismolojisi Pilot Bölge: Türkoğlu Gölbaşı Arası Projesi. Proje No: TUJJB-UDP-07-01. Ankara.
Akgül, M. ve Doğan, O. (2019). Yığma yapılarda güçlendirme yöntemleri ve TBDY – 2018’de yığma yapılar. Munzur 1. Uluslararası Uygulamalı Bilimler Kongresi, Tunceli, Türkiye, 24-26 Mayıs 2019, sayfa: 73-86.
Ayala, D.D. ve Speranza, E. (2003). Definition of collapse mechanisms and seismic vulnerability of historic masonry buildings. Earthquake Spectra, sayı 19-3, sayfa: 479-509.
Demirtaş, R. (2019). 04 Nisan 2019 Sivrice (Elazığ) depremi (Mw 5.2) ve Doğu Anadolu Fay Sistemi'nin gelecek deprem potansiyeli. Erişim: https://www.researchgate.net/publication/332223789_04_Nisan_2019_Sivrice_Elazig_Depremi_Mw_52_ve_Dogu_Anadolu_Fay_Sistemi'nin_Gelecek_Deprem_Potansiyeli. (Erişim Tarihi: Eylül 2019)
Doğan, O., Koçak, A. ve Çağlar, Y., (2006). Fay hatlarına yakın bölgelerde yapı tasarımı. Yapısal onarım ve güçlendirme sempozyumu, Denizli, Türkiye, 2006, sayfa:71-75.
Göker, Ş. ve Karaşin, A. (2015). Depremde hasar gören kırsal yapılar için bir yapısal hasar değerlendirmesi. DÜMF Mühendislik Dergisi, cilt 6, sayi 1, sayfa: 31-38.
Jagadish, K. S., Raghunath, S. ve Nanjunda Rao, K.S. (2003). Behaviour of masonry structures during the Bhuj earthquake of january 2001. Journal of Earth System Science, , sayı 112-3, sayfa: 431-440.
Jitendra, K. B. ve Hiçyılmaz, K. M. O. (2008). General Observatıons Of Buıldıng Behavıour Durıng The 8th October 2005 Pakıstan Earthquake. Bulletın Of The New Zealand Socıety For Earthquake Engıneerıng, sayı 41- 4.
Keskin, E. ve Bozdoğan, K.B. (2018). 2007 ve 2018 Deprem Yönetmeliklerinin Kırklareli İli özelinde değerlendirilmesi. Kırklareli University Journal of Engineering and Science, sayi 4-1, sayfa: 74-90.
Koç, V. (2016). Depreme Maruz Kalmış Yığma ve Kırsal Yapı Davranışlarının İncelenerek Yığma Yapı Yapımında Dikkat Edilmesi Gereken Kuralların Derlenmesi. Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, sayı 2016:2, sayfa: 36-57.
Ocak, M. E. (2019). Richter Ölçeği Nedir? Erişim: http://www.bilimgenc.tubitak.gov.tr/makale/richter-olcegi-nedir. (Erişim Tarihi: Eylül 2019)
Oyguc, R. ve Oyguc, E. (2017). 2011 Van earthquakes: Lessons from damaged masonry structures. Journal of Performance of Constructed Facilities, 10.1061/(ASCE)CF.1943-5509.0001057.
Oyguç, R.A. (2017). 2011 Van depremlerinden sonra yığma yapılarda gözlemlenen hasarlar. BAUN Fen Bil. Enst. Dergisi, cilt 19(2), sayfa: 296-315. Doi: 10.25092/baunfbed.348482
Özmen, B. (2012). Türkiye deprem bölgeleri haritalarinin tarihsel gelişimi.Geological Bulletin of Turkey, cilt 55, sayı 1.
Öztürk, M. (2018). 2018 Türkiye Bina Deprem Yönetmeliği ve Türkiye deprem Tehlike haritası ile ilgili iç Anadolu bölgesi bazında bir Değerlendirme. Selçuk-Teknik Dergisi, cilt 17, sayı:2.
Sayın, E., Yön, B., Calayır, Y. ve Gör, M. (2014). Construction failures of masonry and adobe buildings during the 2011 Van earthquakes in Turkey. Structural Engineering and Mechanics, sayı 51(3), sayfa: 503-518.
Tomazevic, M. (2000). Shaking table tests of small-scale models of masonry buildings: advantages and disadvantages. Massivbau 2000: Forschung, Entwicklungen, Anwendungen.
Türkiye Bina Deprem Yönetmeliği TBDY-2018, Ankara.
Yön, B. ve Onat, O. (2017). 3 Aralık 2015 Bingöl-Kiğı depreminin Tunceli ilindeki yığma yapılara etkisinin değerlendirilmesi. DÜMF Mühendislik Dergisi. cilt 9, sayi 1, sayfa: 375-385.
Zhuge, Y., Thambiratnam, D. ve Corderoy, J. (1998). Nonlinear dynamic analysis of unreinforced masonry. Journal of Structural Engineering, cilt 124, sayı 3, sayfa: 270-277.