BİST İMALAT SANAYİNDE STRATEJİK MALİYET YÖNETİMİ UYGULAMA DÜZEYLERİNİN TESBİTİ ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA

Stratejik maliyet yönetimi, daha düşük maliyetlerle, daha kaliteli ürün üretmeyi ve müşteri memnuniyetini arttırmayı hedefleyen bir maliyet yönetim sistemidir. Stratejik maliyet yönetimi bir taraftan doğru maliyet bilgisi sunmayı hedeflemekte, diğer taraftan da maliyet yönetimini sağlamaktadır. Teknoloji yoğun üretim ortamlarına uygun maliyet yönetim uygulamalarının entegrasyonu, işletmelerin amaçlarına etkin bir şekilde ulaşabilmelerine katkı sağlamaktadır. Bu bağlamda çalışmada, BİST’te yer alan imalat sanayi işletmelerinin stratejik maliyet yönetimi uygulama düzeylerinin tespit edilmesi ve işletme amaçları ile stratejik maliyet yönetimi uygulamaları arasındaki ilişkinin ortaya çıkarılması amaçlanmıştır. Çalışma kapsamında BİST’te yer alan 181 imalat sanayi işletmesinin muhasebe yöneticilerine anket uygulaması gerçekleştirilmiştir. Verilerin analizi için, SPSS paket programında tanımlayıcı istatistikler yapılmış ve korelasyon analizi yöntemi kullanılmıştır.  Çalışma sonucunda, BİST’te yer alan imalat sanayi işletmelerinin stratejik maliyet yönetimi uygulama düzeyleri derecelendirilmiş ve işletme amaçlarıyla uyumlu maliyet yönetim yaklaşımlarını oluşturma konusunda duyarlı oldukları tespit edilmiştir.

A RESEARCH ON THE DETERMINATION OF THE LEVELS OF STRATEGIC COST MANAGEMENT APPLICATIONS IN THE BIST MANUFACTURING INDUSTRY

Strategic cost management is a cost management system that aims to produce better quality products at lower cost and to increase customer satisfaction.  Strategic cost management aims to provide accurate cost information from one side and provides cost management from the other side. The integration of cost-effective management practices into technology-intensive manufacturing environments contributes to the effective reach of business. In this context, it is aimed to determine the strategic cost management application levels of manufacturing industry enterprises located in BIST and to reveal the relationship between business objectives and strategic cost management practices. In the scope of the study, a questionnaire was applied to accounting managers of 181 manufacturing industry business in BIST. For the analysis of the data, descriptive statistics were made and correlation analysis method was used in SPSS package program.  As a result of the study, it has been found out that manufacturing industry enterprises located in Stock Exchange Istanbul apply strategic cost management techniques and approaches. They were also found to be sensitive to establishing compatible cost management systems for business purposes.

___

  • Agrawal S.P.- Mehra, S.- Siegel, P.H., (1998). Cost Management System: An Operational Overview. Managerial Finance, 24 (1), 60-78.Akbaş, H.E., (2011). Sanayi İşletmelerinde Stratejik Maliyet Yönetimi. Muhasebe ve Vergi Uygulamaları Dergisi, 2, 107-127.Altınbay, A., (2006). Stratejik Maliyet Yönetimi Yaklaşımlarından Yaşam Seyri Maliyetleme Sisteminin Tasarımı Ve Bir Uygulama, Dumlupınar Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü , Yayınlanmamış Doktora Tezi, Kütahya.Anderson, S. W. - Dekker H. C., (2009). Strategic Cost Management in Supply Chains, Part 1: Structural Cost Management. Accounting Horizons, 23 (2), 201–220.Ardıç, M., (2010). Maliyet Yönetimi Yaklaşımları Ve Devlet Orman İşletmelerinde Uygulanabilirliklerinin Araştırılması, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Atatürk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum. Chang, J. C. - Hwang, N.-C., (2002). The Effects of Country And Industry On Implementing Value Chain Cost Analysis. The International Journal Of Accounting, 37, 123-140.Eraslan, İ. H. - Helvacıoğlu Kuyucu, A. D.- Bakan, İ., (2008). Değer Zinciri (Value Chain) Yöntemi ile Türk Tekstil ve Hazır Giyim Sektörünün Değerlendirilmesi. Afyon Kocatepe Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, X, (II), 307-332.Gersil, A., (2007). Mamul Yaşam Seyri Maliyetleme Yöntemi ve Bir Örnek Uygulama. Muhasebe ve Denetime Bakış Dergisi, 6 (21), 129-148.Hacırüstemoğlu, R. - Şakrak, M., (2002). Maliyet Muhasebesinde Güncel Yaklaşımlar. İstanbul, Türkmen Kitapevi.Kaygusuz, S., (2011). Yeni Mamul Geliştirme Sürecinde Maliyet Yönetimi. İşletme ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 2 (4), 19-36.Koç, T., Demirhan, O.,(2007). Önleme ve Değerlendirme Maliyetleri ile Uygunsuzluk Maliyeti Arasındaki İlişkinin Analizi, İstanbul Ticaret Üniversitesi Fen Bilimleri Dergis,i 6 (11), 87-97.Lockamy, A., (2003). A Constraint – Based Framework For Strategic Cost Management. Industrial Management & Data Systems, 103, 591-599.Otlu, F.- Karaca. S.S., (2005). Maliyet Yönetimi ve Yaşam Seyri Maliyet Analizi. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 10 (2), 245-270.Özkan A., Aksoylu S., (2002). Kaizen Ve Faaliyete Dayalı Maliyetlemenin Birlikte Uygulanabilirliği. Muhasebe Bilim Dünyası, 4, 49-64.Porter, M. E., (2008). Rekabet Stratejisi Sektör ve Rakip Analiz Teknikleri. Çev.Gülen Ulubilgen, İstanbul, Sistem Yayıncılık.Shank, J.K.- Govindarajan, V., (1993). Strategic Cost Management-The New Tool For Competitive Advantage, The Free Press.Smith, K. L., (2008). Strategic Management Accounting: How Far Have We Come In 25 Years?. Accounting, Auditing & Accountability Journal, 21 (2), 204 – 228.Şengür, E.D., (2013). İmalat İşletmelerinde Faaliyet Tabanlı Maliyetlemenin Önemi Ve Bir Vak’a Analizi. İ.Ü. İşletme Fakültesi İşletme İktisadı Enstitüsü Yönetim Dergisi, 24(74), 119-143.Unutkan, Ö., (2010). Faaliyet Tabanlı Maliyet Sistemi Ve Bir Uygulama. Mali Çözüm Dergisi, 97, 87-105.Yalçın, S., (2006). Rekabet Avantajı Sağlamada Stratejik Maliyet Yönetiminin Muhasebe Uygulamalarıyla İlişkileri. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 15, 15-34.