SINIF ÖĞRETMENLERİNİN ÇOCUK KİTAPLARININ SEÇİMİNE YÖNELİK GÖRÜŞLERİ

Türkçe Dersi Öğretim Programı’nda, Türkçeyi doğru, etkili ve güzel kullanma, eleştirel ve yaratıcı düşünme, iletişim, problem çözme, araştırma, bilgi teknolojilerini kullanma, girişimcilik ve karar verme gibi temel becerilere yer verilmiştir. Öğrencilerin okuması için seçilecek nitelikli çocuk kitaplarının bu becerileri geliştirecek nitelikte olmasına dikkat edilmelidir. Öğrencilerin okuma alışkanlığını kazanmasında nitelikli kitapları seçmesi önemlidir. Bazen öğrenciler kendileri de iyi kitap seçemezler. Öğrencilerin kitap okumayı sevmeleri, okuduklarını anlamaları, bunlar üzerinde düşünmeleri, eleştirmeleri, dil ve zihinsel becerilerini geliştirmeleri, analiz, sentez ve değerlendirme yapabilmeleri için kitaplar iyi seçilmelidir. Öğrencilerin nitelikli kitapları seçmesinde ve bu kitaplarla tanıştırılmasında ise sınıf öğretmenlerine önemli görevler düşmektedir. Öğrencilerine kitap seçiminde, okuma alışkanlığı kazandırmada ve her anlamda model olacak, onu şekillendirecek kişi sınıf öğretmenidir. Bu açıdan sınıf öğretmenlerinin öğrencileri için nitelikli çocuk kitaplarının seçiminde nelere dikkat ettiğine ilişkin görüşleri önem arz etmektedir. Bu araştırmada sınıf öğretmenlerinin çocuk kitaplarının seçimine yönelik görüşlerinin ortaya çıkarılması amaçlanmaktadır. Araştırma tarama niteliğinde, betimsel bir çalışmadır. Sınıf öğretmenlerin çocuk kitaplarının seçimine yönelik görüşlerine ilişkin veriler toplanarak frekans ve yüzdelerle açıklanmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu Zonguldak İli Ereğli İlçe merkezindeki ilkokullarda görev yapan sınıf öğretmenleri oluşturmaktadır. Araştırmada verilerin toplanmasında, araştırmacılar tarafından hazırlanan anket formu kullanılmıştır. Anket formunun birinci bölümünde kişisel bilgilerle ilgili sorular ve ikinci bölümde sınıf öğretmenlerinin kitap seçimiyle ilgili görüşlerinin sorulduğu sorular yer almaktadır. Araştırma sonunda sınıf öğretmenlerinin çocuk kitaplarını seçerken, en çok yaş seviyesine uygun, resimli ve kaliteli, yazı puntosu uygun, bilgilendirici, görsel olarak ilgi çekici, hayal gücünü geliştiren ve değerleri anlatan kitapları seçmeye dikkat ettikleri, çocuk kitaplarının seçiminde en çok internetten, öğretmen arkadaş tavsiyesinden ve 100 temel eserden yararlandıkları, sınıf öğretmenlerinin çoğunun çocuk kitapları seçmeden önce okuduğu ve neden okuduğuna ilişkin ise daha çok kitaplarla ilgili sorular sorabilmek, çocukların seviyelerine uygun olup olmadığına bakmak ve içeriğini incelemek için okuduğu, çocukların çocuk edebiyatı türlerinden en çok masal ve hikâyeyi, konu olarak macera, hayvanlar, komik ve eğlenceli konuları içeren kitapları severek okuduğu, sınıf öğretmenlerinin kitap seçimlerini eğitim öğretim yılının ve ikinci dönemin başında yaptıkları, sınıf öğretmenlerinin çoğunun çocuk kitaplarını seçimini yaparken öğrencilerin görüşlerini dikkate aldıkları ve öğrencilerin severek kitap okumaları için dikkate aldıkları, çocuklara okumayı sevdirmek için çoğunlukla kısa, bol resimli hikâye, masal, şiir kitapları seçtikleri ve sınıf öğretmenlerinin çok azının çocuk kitaplarının seçimine yönelik eğitime, kursa ya da seminere katıldığı ve çoğunun çocuk kitaplarının seçimine yönelik eğitime, kursa ya da seminere bilgilerimi güncellemek, faydalı olabilmek, daha dikkatli ve uygun seçim yapmak için katılmak istedikleri tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Okuma, çocuk kitapları, çocuk edebiyatı, kitap seçimi, sınıf öğretmeni

The Views of Classroom Teachers on Child Book Selection

Proper and good Turkish using, critical and creative thinking, communication, problem-solving, research, information technology using, entrepreneurialism, and decision making take part in Turkish course curriculum. It is important that the qualified child books that will be selected for students must be able to develop these skills. Students’ book selection is also important to make reading a habit. Sometimes students do not select good books by themselves. Books must be selected well to let students like reading, comprehend what they read, think about them, criticize, develop their lingual and mental skills, make analysis, synthesis, and evaluation. Selecting books and introducing them to student falls to classroom teachers. Classroom teacher must be a model for students in book selection, making reading a habit, and every meaning and shape them. In this respect, what are views of classroom teachers on child book selection is important. In this research, it is aimed to reveal classroom teachers’ views on child book selection. It is a scanning, descriptive research. Data about classroom teachers’ views on child book selection were collected and their frequency explained by percentages. The research’s study group consists of classroom teachers that work in Zonguldak, Ereğli primary schools. The questionnaire that was prepared by researchers was used to collect data in the research. There were questions about personal information in the first part of questionnaire and there were questions that were asked about classroom teachers’ views on book selection. It was determined that classroom teachers mostly consider if books are appropriate for students’ ages, illustrated, high-quality, have good type-size, are informative, visually interesting, develops imaginations, and explains values when selecting books, they used internet, other teachers’ recommendations, 100 fundamental books, most classroom teachers read books in order to ask questions about them, check if the books are appropriate for children’s level, examine their content, children like tales and stories as child literature type, adventure, animals, fun, as subjects, classroom teachers usually select books in the beginning of second semester, take students’ opinions, do this to make students read book with love, they select short story, illustrated, tale, poetry books, a few classrooms joined a training program, course, or seminar on child book selection, but most of them likes to join a training program, course, or seminar on child book selection to update their knowledge, to be helpful, and to make better selections as results of the research.

Keywords:

Okuma, çocuk kitapları,

PDF

___

• Aktaş, E., Stebler, M., Z., Uzuner Yurt, S. (2014), Türk Dili ve Edebiyatı Öğretmen Adaylarının ‘Çocuk Ve Gençlik Edebiyatı’ İle İlgili Farkındalık Düzeyleri I.Uluslararası Çocuk Ve Gençlik Edebiyatı Sempozyumu Bildirileri, İstanbul.
• Arıcan, S., Yılmaz, B. 2010. 100 Temel Eser Uygulamasının Öğrencilerin Okuma Alışkanlıklarına Etkisi ve Bu Uygulamada Kütüphanelerin Rolü Konusunda Öğretmen Görüşleri. Türk kütüphaneciliği, 24(3), 495-518.
• Ateş, S., Çetinkaya, Ç., Yıldırım, K. 2012. Okunabilir Bir Kitap Nasıl Seçilir?, İlköğretim Online, 11(2).
• Chapman, M., Filipenko, M., McTavish, M., Shapiro, J. 2007. First graders’ preferences for narrative and/or information books and perceptions of other boys’ and girls’ book preferences. Canadian Journal of Education, 30 (2), 531-553.
• Değirmenci, H. 2009. İlköğretim Okullarında Düzenlenen Okuma Saatlerinin Değerlendirilmesine İlişkin Öğretmen Görüşleri. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Ankara, Gazi Üniversitesi.
• Dilidüzgün, S. (2003). Çağdaş Çocuk Yazını, Morpa Kültür Yayınları, İstanbul.
• Dilidüzgün, S. (2003). İletişim Odaklı Türkçe DerslerindeÇocuk Kitapları, Morpa Kültür Yayınları, İstanbul.
• Erdal, K. (2009). Eğitim Değerleri Açısından Çocuk Kitapları. Akademik Bakış Uluslararası Hakemli Sosyal Bilimler E-Dergisi, (17).
• Gönen, M., Katrancı, M., Uygun, M., Uçuş, Ş. 2011. İlköğretim Birinci Kademe Öğrencilerine Yönelik Çocuk Kitaplarının, İçerik, Resimleme ve Fiziksel Özellikleri Açısından İncelenmesi. Eğitim ve Bilim, 36(160).
• Güneş, F. (2010). Okuma Kültüründe Okuma İlgisi Ve Kitap Seçiminin Önemi İle Ekran Okuma Alışkanlığı, Şimdi Okuma Zamanı Okuma Kültürü ve Etkili Dil Kullanımı Projesi- Okuma Kültürü ve Siz Varlığının Geliştirilmesi Çalıştayı, Milli Eğitim Bakanlığı Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı, Ankara.
• Karaşahin, M. (2009). İlköğretim ve Ortaöğretim Okullarında Görev Yapan Öğretmenlerin Okuma Kültürlerinin Değerlendirilmesi, MEB Yayınları, Ankara.
• Kartal, H., Çağlar Özteke H. (2011). Çocuk Gözüyle Okuma Kültürünü Edinememenin Kaynağındaki Sorunlar, 3. Ulusal Çocuk ve Gençlik Edebiyatı Sempozyumu Bildiri Kitabı, Ankara.
• Kolaç, E. (2007). Sınıf Öğretmeni Adaylarının Okuyucu Profilleri. VI. Ulusal Sınıf Öğretmenliği Eğitimi Sempozyumu, 1-21.
• Manguel, A. (2004). Okumanın Tarihi. Çev. Füsun Elioğlu, YKY, İstanbul.
• MEB (2013). Okul Öncesi Eğitim Programı İle Bütünleştirilmiş Aile Destek Eğitim Rehberi (OBADER), MEB Yayınları. Ankara.
• MEB (2015). Türkçe Dersi (1-8. Sınıflar) Öğretim Programı, MEB Yayınları. Ankara.
• Memiş, A., Bozkurt M.2014). İlköğretim Okulu 4.Sınıf Öğrencilerinin Kitap Okumaya Yönelik Algıları, Karaelmas Journal of Educational Sciences 2, 193-203.
• Nas, R. (2006). Metinlerle Türkçe Öğretimi (4. Baskı), Ezgi Kitabevi Yayınları, Bursa.
• Proust, M. (2013). Okuma Üzerine, Çev. Işık Ergüden (3. Baskı), Notos Litap Yayınevi, İstanbul.
• Sever, S. (2008). Çocuk ve Edebiyat, Tudem Yayınevi, İzmir.
• Sever, S., Samur, A. Ö. İ., Doğan, B. N., Çıldır, B., ve Bulut, S.( (2013). İlkokul 4. Sınıf Öğrencilerinin Okuma Kültürü Edinme Düzeyleri ile Kitle İletişim Araçlarını Kullanma Alışkanlıklarının İncelenmesi. 1. Uluslararası Çocuk ve Medya Kongresi Bildiri Kitabı. İstanbul.
• Yağcı, Y. 2007. Çocuk ve Gençlerin Kitaba Ulaşmasındaki Köprüler. Türk Kütüphaneciliği, 21(1), 62-71.
• Yazıcı Okuyan, H. 2010. Türkçe ve Sınıf Öğretmenlerinin Okuma Saatlerinde Kullanılan Çocuk Edebiyatı Ürünlerini Seçme Ölçütleri. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, (18), 135-159.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2005). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri, Seçkin Yayıncılık, Ankara.
• Yıldız, C., Okur, A., Arı, G., ve Yılmaz, Y. (2010).Yeni Öğretim Programına Göre Kuramdan Uygulamaya Türkçe Öğretimi, Pegem Akademi Yayınları, Ankara.
• Yılmaz, B. 2012. Okuma Alışkanlığının Okul Başarısına Etkisi: Ankara Keçiören Atatürk İlköğretim Okulu Öğrencileri Üzerine Bir Araştırma, Ankara, Hacettepe Üniversitesi Bilgi ve Belge Yönetimi Bölümü.