Ruanda’da 1994 yılında yaşanan soykırım eylemlerinin ardından çözüm ve toplumsal uzlaşma süreçleri başlatılmıştır. Bu bağlamda siyaset, ekonomi, hukuk ve sosyal psikoloji alanlarında topyekûn bir çalışma yürütülmeye çaba harcanmaktadır. Çalışmalar hem ulusal hem uluslararası düzlemde gerçekleştirilmektedir. Uzlaşma sürecine en önemli ve somut katkı Ruanda için Uluslararası Ceza Mahkemesi’nden gelmektedir. Bu Mahkeme geçici olarak kurulmuştur ancak Ruanda’daki toplumsal uzlaşma süreci ve uluslararası hukuk açısından kalıcı izler bırakmış bir mahkemedir. Mahkeme yirmi birinci yılını doldurmuştur ve ad hoc olması sebebiyle 2015 yılı sonunda yargılamaları tamamlamasına ve görevini sonlandırmasına karar verilmiştir. Bu çerçevede Mahkeme resmi olarak 31 Aralık 2015’te görevini sonlandırmıştır. Kalan davalar ve yargı yetkisi ulusal mahkemelere ve yeni kurulmuş olan Uluslararası Ceza Mahkemeleri Mekanizması’na devredilmiştir. Çalışmada öncelikle Mahkeme’nin yapısı ve görevi sonlandırma stratejisi, ardından Ruanda’daki uzlaşma süreçlerine katkılarından bahsedilecektir. Son olarak, Mahkeme’ye ve ulusal adalet sistemine yönelik eleştiriler ile Ruanda’daki toplumsal uzlaşma süreçleri üzerine genel değerlendirmeler yapılacaktır.

After the 1994 Rwandan genocide, solution and social reconciliation processes has started in this country. These processes are being conducted in terms of politics, economics, social psychology and law both in international and national levels. The most important and substantial contribution to the reconciliation process has taken place mainly from the International Criminal Tribunal for Rwanda. The Tribunal was established as an ad hoc Tribunal but its contributions to the social reconciliation and international law is permanent. The Tribunal has completed its twenty first year for now and as an ad hoc tribunal, its mission is going to be terminated at the end of 2015 after completing its proceedings. The Tribunal’s mission was completed at December 31, 2015. The jurisdiction of the Tribunal and the ongoing cases will be assigned to national courts and to the newly established International Residual Mechanism for Criminal Tribunals. This study presents the structure and completion strategy of the Tribunal and the contribution of it to the reconciliation processes of Rwanda. Then criticisms about the legal systems and social reconciliation are going to be discussed.