CEM KAHYA, İLYAS KAYS İMAMOĞLU, ATAKAN DURMAZ

LİDERLİK VE BEŞERİ SERMAYE FAKTÖRLERİNİN KARŞILAŞTIR- MALI OLARAK DEĞERLENDİRİLMESİ: KAMU VE ÖZEL SEKTÖR BANKALARINDA ÖRNEK BİR UYGULAMA

Küreselleşmenin bütün piyasalarda etkisini şiddetle artırdığı günümüzde dünya adeta yerel bir piyasa haline gelmiştir. Bu yenidünya düzeni, işletmeler arasındaki rekabeti daha yoğun ve şiddetli bir hale getirerek lider ve liderlik kavramlarının değerini ve önemini artırmaktadır. Böyle bir ortamda işletmelerin hedef ve amaçlarını başarıyla gerçekleştirerek, sürdürülebilir rekabet üstünlüğünü elde etmelerini sağlayabilecek iki temel faktörün olduğu söylenebilir. Bunlar: Liderlik ve beşeri sermaye faktörleridir. Bu iki önemli faktörü etkin ve verimli bir biçimde kullanan işletmelerin, yenidünya düzeninde başarılı sonuçlar elde edebilecekleri düşünülebilir. Buradan hareketle bu çalışmada, liderlik ve beşeri sermaye faktörlerinin etkisinin daha hızlı ve etkin bir biçimde gözlenebileceği sektörlerin başında geldiği düşünülen bankacılık sektörü kapsamında algılanan liderlik türleri ve beşeri sermaye faktörlerinin karşılaştırmalı analizlerinin yapılması ve aradaki farklılıkların ortaya konulması amaçlanmıştır.

THE EVALUATION OF LEADERSHIP AND HUMAN CAPITAL FACTORS COMPARATIVELY: A CASE IN PUBLIC AND PRIVATE SECTOR BANKS

The concepts of leader and leadership have increased its important and value from past to present. Especially in last decades, with showing the globalization's effects extremely, the world have started to gain a locally market qualifications. This the new world order has made the competition more heavy and violent between the companies. At such an environment, it can be said that there are two primary factors that will able to provide the companies achieve their objectives and goals successfully and thereby gain the sustainable competitive advantage. These factors are leadership and human capital. When two important factors are used by the companies in effective and productive, it can be thought that they gain successfully outcomes. Thus in this study, it is purposed to analyze perceived leadership styles and human capital factors comparatively on the example of public and private sector banks and to reveal the differences between them.

___

AKAT, İlter, BUDAK, Gönül ve Gülay BUDAK (1999), İşletme Yönetimi, 3. Baskı, İzmir: Barış Yayınları.

AKİŞ, Yeşim T. (2004), Türkiye'nin Gerçek Liderlik Haritası, İstanbul: Alfa Yayınları.

ARIKAN, Semra (1997), "Kadın Yöneticilerin Liderlik Davranışları", Hacet- tepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Ankara.

ARSLAN, Ali (2012), "Beşeri-Sosyal Sermayenin Uygun Kullanımının Ku- rumsal Verimliliğe ve Performansa Etkisi: Sakarya Ptt Başmüdürlüğü Çalışanları İle Uygulamalı Bir Çalışma", Akademik İncelemeler Dergisi, 7(1), 227-254.

AVOLIO, Bruce J., BASS, Bernard M. ve Dong I. JUNG (1999), Re- Examining the Components of Transformational Leadership Using the Multifactor Leadership Questionnaire", Occupational and Organizational Psychology, 72(4), 444-462.

BAKAN, İsmail (2008), "Örgüt Kültürü ve Liderlik Türlerine İlişkin Algıla- malar ile Yöneticilerin Demografik Özellikleri Arasındaki İlişki: Bir Alan Araştır- ması", KMÜ Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, (14), 1-28.

BASS, Bernard M. (1985), "Leadership and Performance Beyond Expectations", New York: The Free Pres.

BASS, Bernard M. (1990), "From Transactional to Transformational Leadership: Learning to Share the Vision", Organizational Dynamics, 13(3), 20-40.

BASS, Bernard M. ve Bruce J. AVOLIO (1993), "Transformational Leadership and Organizational Culture", Public Administration Quarterly, 17(1), 112-121.

BROWN, Andrew D. (1994), "Transformational Leadership in Tackling Technical Change", Journal of General Management", 19(4), 1-18.

CELEP, Cevat (2004), Dönüşümsel Liderlik, Ankara: Anı Yayıncılık.

DEN HARTOG, Deanne N., VAN MUIJEN, Jaap J. ve Paul L. KOOPMAN (1997), "Transformational Leadership: An Analysis of the MLQ", Journal of Occupational and Organizational Psychology, (70), 19-34.

DİLEK, Hakan (2005), "Liderlik Tarzlarının ve Adalet Algısının Örgütsel Bağlılık, İş Tatmini ve Örgütsel Vatandaşlık Davranışı Üzerine Etkilerine Yönelik Bir Araştırma", Gebze Yüksek Teknoloji Enstitüsü, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Kocaeli.

EPITROPAKI, Olga ve Robin MARTIN (2005), "The Moderating Role of Individual Differences in the Relation Between Transformational/Transactional Leadarship Perceptions and Organizational Identification", The Leadership Quarterly, 16(4), 569-589.

EREN, Erol (2004), Örgütsel Davranış ve Yönetim Psikolojisi, 7. Baskı, İs- tanbul: Beta Yayınları.

GÜNER, Şükrü (2002), "Dönüşümsel Liderliğin Güç Kaynakları ve Silahlı Kuvvetler Organizasyonunun Dönüşümsel Liderliğe Uygunluk Açısından Değerlen- dirilmesi", Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlan- mamış Yüksek Lisans Tezi, Isparta

HELLRIEGEL, Don ve John W. Jr. SLOCUM (1992), Management, 6. Bas- kı, New York: Addison-Wesley Publishing Co.

HOWELL, Jane M. ve Bruce J. AVOLIO (1993), "Transformational Leadership, Transactional Leadership, Locus of Control, and Support for Innovation: Key Predictor of Consolidated-Business-Unit Performance", Journal of Applied Psychology, 78(6), 1-18.

KABATAŞ, Yaşar (2011), "Serbest Meslek Kazançları Açısından Beşeri Sermayede Amortisman (Beyin Amortismanı)", Marmara Üniversitesi İİBF. Dergi- si, (1), 283-299.

KAR, Muhsin ve Hüseyin AĞIR (2003), "Türkiye'de Beşeri Sermaye ve Ekonomik Büyüme: Nedensellik Testi", II. Ulusal Bilgi, Ekonomi ve Yönetim Kongresi Bildiriler Kitabı, İzmir, 181-190.

KARAGÜL, Mehmet (2003), "Beşeri Sermayenin Ekonomik Büyümeyle İlişkisi ve Etkin Kullanımı", Akdeniz İİBF. Dergisi, (5), 79-90.

KARAGÜL, Mehmet (2002), Beşeri Sermayenin İktisadi Gelişmedeki Rolü ve Türkiye Boyutu, Afyon: Afyon Kocatepe Üniversitesi Yayınları.

KARATAŞ, Muhammet ve Eda ÇANKAYA (2010), "İktisadi Kalkınma Sü- recinde Beşeri Sermayeye İlişkin Bir İnceleme", Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (3), 29-55.

KENNIE, Tom, If PRICE ve Robin MIDDLEHURST (1998), "Cunducting the Felire Orchestra, How Do You Lead Professionals?", Sheffield Hallan University

KİBRİTÇİOĞLU, Aykut (1998), "İktisadi Büyümenin Belirleyicileri ve Yeni Büyüme Modellerinde Beşeri Sermayenin Yeri", Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgi- ler Fakültesi Dergisi, 53(14), 207-230.

KOÇEL, Tamer (2003), İşletme Yöneticiliği, 9. Baskı, İstanbul: Beta Yayın- ları.

NESTEROVA, V. Daria ve Klara Z. SABİRİANOVA, (1998), "Investment in Human Capital Under Economic Transformation in Russia", EERC Working Paper Series, No: 99/04.

ÖZYAKIŞIR, Deniz (2011), "Beşeri Sermayenin Ekonomik Kalkınma Süre- cindeki Rolü: Teorik Bir eğerlendirme", Girişimcilik ve Kalkınma Dergisi, 6(1), 46- 71.

SOSİK, John J., GODSHALK, Veronika M. ve Francis J. YAMMARINO (2004), "Transformational Leadership, Learning Goal Orientation and Expectations for Career Success in Mentorprotege Relationship: A Multiple Levels of Analysis Perspective", The Leadership Quarterly, 15(2), 241-261.

STROOMBERGEN, Adolf (2002), Rewiew of the Statistical Measurement of Human Capital, New Zeland: Infometrics Consulting press.

ŞAFAKLI, Okan Veli (2005), "KKTC'deki Kamu Bankalarında Liderlik Stilleri Üzerine Bir Çalışma", Doğuş Üniversitesi Dergisi, 6(1), 132-143.

ŞAHİN, Ali, TEMİZEL Handan ve Erhan ÖRSELLİ (2004), "Bankacılık Sektöründe Çalışan Yöneticilerin Liderlik Tarzlarını Algılayış Biçimleri ile Çalışan- ların Yöneticilerinin Liderlik Tarzlarını Algılayış Biçimlerine Yönelik Uygulamalı bir Çalışma", 3. Ulusal Bilgi, Ekonomi ve Yönetim Kongresi Bildiri Kitabı, Eskişe- hir.

ŞAHİN, Çetin, KORKMAZ, Mehmet ve Cahit ÇAKMAKÇI (2012), "Dönü- şümsel ve Etkileşimsel Liderlik ile Lider-Üye Etkileşiminin Öğretmenlerin Örgütsel Vatandaşlık Davranışı Üzerindeki Etkisi", Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 18(1), 7-36.

TOSUN, Kemal (1990), Yönetim ve İşletme Politikası, İstanbul: İÜ. İşletme Fakültesi İİE.

TUTAR, Hasan, TUZCUOĞLU, Ferruh ve Çiğdem ARGUN (2009), "Dö- nüştürücü/Etkileşimci Liderliğin Örgütsel Adanmışlık Üzerine Etkisi: Karşılaştırma- lı Bir Çalışma", International Davraz Congress on Social and Ecomomic Issues Shaping the World's Future: New Global Dialogue, Isparta.

TÜYLÜOĞLU, Şevket ve Hamza ÇEŞMETEPE (2004), Kalkınma Teorile- rinin Temelleri ve Gelişimi, Kalkınma Ekonomisi - Seçme Konular, Ed. Sami TA- BAN ve Muhsin KAR, Bursa: Ekin Kitabevi.

USTASÜLEYMAN, Talha ve Kemal EYÜBOĞLU (2010), "Bireylerin İn- ternet Bankacılığını Benimsemesini Etkileyen Faktörlerin Yapısal Eşitlik Modeli ile Belirlenmesi", BDDK Bankacılık ve Finansal Piyasalar, 4(2), 11-38.

YILMAZ, Ercan (2006), "Okullardaki Örgütsel Güven Düzeyinin Okul Yö- neticilerinin Etik Liderlik Özellikleri ve Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi", Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Sa- karya.

ZAİM, Halil (2010), "Bilgi Yönetiminin Altyapısı ve Bilgi Yönetimi Perfor- mansı: Türkiye'de Bir Saha Çalışması", Sosyal Siyaset Konferansları, (59), 51-67.

ZALEZNIK, Abraham (1990), "Managers and Leaders: Are They Different? Business Review.