DUYGUSAL TÜKENME İLE ÖRGÜTSEL BAĞLILIK ARASINDAKİ İLİŞKİDE İŞ TATMİNİNİN ARACI ROLÜ

Duygusal tükenme, iş tatmini ve örgütsel bağlılık arasındaki ilişkiyi belirlemeye çalıştığımız bu araştırmada öncelikle teorik bir çerçeve çizilmiş ve çalışmanın teorik kısmında sırasıyla duygusal tükenme, iş tatmini ve örgütsel bağlılık kavramları açıklanmıştır. Daha sonra değişkenleri araştıran çalışmalar gözden geçirilerek araştırma modeli ve hipotezler oluşturulmuştur. Araştırma kısmında ise anket tekniği ile kamu ve özel sektörde görev yapan 212 çalışandan veri toplanmıştır. Veriler istatistiki paket programları ile analiz edilmeye çalışılmıştır. Analizlerde; faktör analizi, güvenilirlik analizi, korelâsyon analizi ve yapısal eşitlik modeli kullanılmıştır. Araştırma sonucunda ulaşılan sonuçlara göre duygusal tükenmenin iş tatminini negatif yönlü ve anlamlı olarak etkilediği; iş tatminin örgütsel bağlılığı pozitif yönlü ve anlamlı olarak etkilediği ve duygusal tükenmenin örgütsel bağlılık üzerindeki negatif yönlü etkisinde iş tatminin tam aracı etkiye sahip olduğu belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Duygusal Tükenme, İş Tatmini, Örgütsel Bağlılık

PDF

___

Akıncı, Z. (2002). Turizm Sektöründe İşgören İş Tatminini Etkileyen Faktörler: Beş Yıldızlı Konaklama İşletmelerinde Bir Uygulama. Akdeniz Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 4: 1-25.
Allen, N.J. ve Meyer, J.P. (1990). The Measurement and Antecedents of affective, Continuance and Normative Commitment to the Organization. Journal of Occupational Psychology, 63(1), 1-18.
Alparslan, A. T. (2016). Emek İşçilerinde Fazladan Rol Davranışının Öncülü: İş Tatmini mi İşyerinde Mutluluk mu?. Atatürk Üniversitesi İktisadi Ve İdari Bilimler Dergisi, 30(1), 203-215.
Baeriswyl, S., Krause, A. ve Schwaninger, A. (2016). Emotional Exhaustion and Job Satisfaction in Airport Security Officers – Work–Family Conflict as Mediator in the Job Demands–Resources Model. Frontiers in Psychology, 7(1), 1-13.
Bozkurt, Ö. ve Bozkurt, İ. (2008). İş Tatminini Etkileyen İşletme İçi Faktörlerin Eğitim Sektörü Açısından Değerlendirilmesine Yönelik Bir Alan Araştırması. Doğuş Üniversitesi Dergisi, 9 (1), 1-18.
Ceylan, A., Keskin, H. ve Eren, Ş. (2005). Dönüşümcü ve Etkileşimci Liderlik ile Örgütsel Bağlılık Arasındaki İlişkilere Yönelik Bir Araştırma. Yönetim/İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi İşletme İktisadi Enstitüsü Dergisi, 16(51), 32-42.
Çarıkçı, İ. H. ve Küçükeşmen, E. (2017). Kamu Çalışanlarının Örgütsel Bağlılık Düzeylerinin Demografik Özelliklere Göre Analizi: Isparta Örneği. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 22(3), 745-756.
Çetin, F., Basım, H. N. ve Aydoğan, O. (2011). Örgütsel Bağlılığın Tükenmişlik İle İlişkisi: Öğretmenler Üzerine Bir Araştırma. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 25, 61-70.
Demirel, Y., Tohum, E. U. ve Kartal, Ö. (2017). Tükenmişliğin Örgütsel Bağlılık Üzerine Etkisi: Bir Üniversite Hastanesinde Çalışan Hemşireler Üzerine Araştırma. Kastamonu Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 18(1), 442-459.
Doğan, E. Ş. (2013). Örgüt Kültürü ve Örgütsel Bağlılık. İstanbul: Türkmen Kitapevi.
Faragher, E. B., Cass, M. ve Cooper, C. L. (2005). The Relationship Between Job Satisfaction and Health: A Meta-Analysis. Occupational and Environmental Medicine, 62(2), 105-112.
Freudenberger, H. (1974). Staff Burnout. Journal of Social Issues, 30(1), 159-165.
Glisson, C. ve Durick, M. (1988). Predictors of Job Satisfaction and Organizational Commitment in Human Service Organizations. Administrative Science Quarterly, 33(1), 61-81.
Golden, T. D. (2006). Avoiding Depletion in Virtual Work: Telework and The Intervening Impact of Work Exhaustion on Commitment and Turnover Intentions. Journal of Vocational Behavior, 69(1), 176–187.
Ismaıl, A. ve Razak, M. R. A. (2016). Effect Of Job Satısfactıon On Organızatıonal Commıtment, Management & Marketing Journal, 14(1), 25-40.
Keser, A. (2005). İş doyumu ve yaşam doyumu ilişkisi: Otomotiv sektöründe bir uygulama. Çalışma ve Toplum, 4(1), 77-96.
Ketchand, A. A. ve Strawser, J. R. (1998). The Existence of Multiple Measures of Organizational Commitment and Experience-Related Differences in a Public Accounting Setting. Behavioral Research in Accounting, 10, 109-137.
Lee, R. T. ve Ashforth, B. E. (1990), On theMeaning of Maslach’s Three Dimensions of Burnout. Journal of Applied Psychology, 75(6), 743-747.
Leech, N. L., Barrett, K. C. ve Morgan, G. A. (2005). SPSS for Intermediate Statistics: Use and Interpretation. Psychology Press.
Lıu, H. (1996). Burnout and Organizational Commitment among Staff of Publicly Funded Substance Abuse Treatment Programs. (Doktora Tezi), University of Maryland, College Park, Maryland.
Luthans, F. (1973). Organızatıonal Behavıor An Evidence-Based Approach. New York: The McGraw-Hill Companies,
Maslach, C. ve Goldberg, J. (1998). Prevention of Burnout: New Perspectives. Applied & Preventive Psychology, 7(1), 63-74.
Maslach, C. ve Jackson, S. E. (1981). The Measurement of Experienced Burnout. Journal of Organizational Behavior, 2(2), 99-113.
Maslach, C., Schaufelı W. B. ve Leıter, M. P. (2001). Job Burnout. Annual Review Psychology, 52, 397–422.
Mengenci, C. (2015). İş Tatmini, Duygusal Emek ve Tükenmişlik İlişkilerinin Belirlenmesi. Ege Akademik Bakış, 15(1), 127-139.
Meyer, J. P. ve Allen, N. J. (1991). A Three-Component Conceptualization of Organizational Commitment. Human Resource Management Review, 1(1), 61-89.
Mowday, R. T., Steers, R. M. ve Porter, L. W. (1979). The Measurement of Organizational Commitment. Journal of Vocational Behavior, 14, 224-247.
Oshagbemi T. (1999). Overall Job Satisfaction: How Good are Single vs. Multiple-Item Measures?. Journal of Managerial Psychology, 14, 388–403
Porter, L. W, Steers, R. M., Mowday, R. T. ve Boulian, P. V. (1974) Organizational Commitment, Job Satisfeaion, and Turnover Among Psychiatric Technicians. Journal of Applied Psychology, 59(5), 603-609.
Porter, L. W., Steers, R. ve Boulian, P. V. (1973). Organizational Commitment, Job Satisfaction, and Turnover Among Psychiatric Technicians. Technical Report No. 16, 1-21.
Shore, L. M. ve Martin, H. J. (1989). Job Satisfaction and Organizational Commitment In Relation to Work Performance and Turnover Intentions. Human Relations, 42(7), 625-638.
Soyer, F., Can, Y. ve Kale, F. (2009). Beden Eğitimi Öğretmenlerinin İş Tatmini Ve Mesleki Tükenmişlik Düzeylerinin Çeşitli Faktörler Açısından İncelenmesi. Niğde Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 3(3), 259-271.
Soysal, A. ve Tan, M. (2013). İş Tatminini Etkileyen Faktörlerle İlgili Hizmet Sektöründe Yapılan Bir Araştırma: Kilis İli Kamu ve Özel Banka Personeli Örneği. Ömer Halisdemir Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 6(2), 45-63.
Testa, M. R. (2001). Organizational Commitment, Job Satisfaction, and Effort in the Service Environment. The Journal of Psychology, 135(2), 226-236.
Tutar, H. (2013). İşletme ve Yönetim Terimleri Ansiklopedik Sözlük, Ankara: Detay Yayıncılık.
Üngüren, E, Doğan, H., Özmen, M. ve Tekin, Ö. A. (2010). Otel Çalışanlarının Tükenmişlik ve İş Tatmin Düzeyleri İlişkisi. Journal of Yaşar University, 17(5), 2922-2937.
Wınefield, A. H., Tıggemann M. ve Goldney, R. D. (1998). Psychological Concomitants of Satisfactory Employment and Unemployment in Young People. Social Psychiatry and Psychiatric Epidemiology, 23(3), 149–57.