TÜRK HAVA KUVVETLERİNDE KULLANILAN KARAR DESTEK SİSTEMLERİNİNİN LOJİSTİK AÇIDAN ANALİZİ

Türk Silahlı Kuvvetlerinin en etkin vurucu gücü olan Türk Hava Kuvvetlerinin önemi özellikle son dönemde uluslararası sistemde yaşanan gelişmeler neticesinde bir kez daha anlamıştır. Teknolojik alanda yaşanan gelişmeler, rekabet gücünü doğrudan etkilemekte olup ihtiyacın farklı yerlerde bulunan ihtiyaç sahiplerine en kısa sürede asgari maliyet ile kaynakların etkin bir şekilde kullanılarak ulaştırılması büyük önem arz eder. Karar destek sistemleri, yöneticilere anlık, güvenilir bilgi akışı sağlayarak mantıklı kararlar almalarını sağlamaktadır.1939 yılına kadar Alman ve Fransız lojistik sitemleri, II. Dünya Savaşı sırasında İngiltere’den uçak tedarik edilmesi nedeniyle 1949 yılına kadar İngiliz lojistik sistemini kullanan Türk Hava Kuvvetleri, Truman Doktrini ve Marshall Planı doğrultusunda ABD’nin yaptığı malzeme yardımı dolayısıyla 1949 yılında Amerikan lojistik sistemini benimsemiştir. 1980’lerde F-16 uçaklarının envantere girmesi ve teknoloji alanındaki hızlı değişim ile ilk karar destek sistemi olan İhtiyaçlar Dağıtım Sistemi (İDS) 1988 yılında yapılandırılmaya başlanmış ve 2011 yılına kadar kullanılmıştır(Gnkur. Harp Tarihi Bşk.lığı,2014). İDS ihtiyaç hesaplaması malzeme bazlı olarak envanterde bulunan malzemelerin, ana muadil ilişkisi hariç birbiri arasında herhangi bir bağlantı olmadığı, malzeme hareketlerindeki talep değişiminin tedarik ve tamir için bağımsız olarak gerçekleşeceği, tedarik için gerekli kaynakların sınırsız olduğu ve belirlenen seviyelere uygun olarak depo doluluk oranının sağlanmasının yeterli olacağı gibi temel varsayımlar üzerinden hesaplama yapmaktadır. İDS 1 Ekim 2011 tarihten sonra yerini SAP tabanlı bir karar destek sistemi olan Hava Kuvvetleri Bilgi Sistemi Kaynaklar Yönetimi (HvBS-KY) Malzeme İhtiyaç Planlamasına (MİP) bırakmıştır. Bu çalışmanın amacı, karar destek sistemlerinin lojistik açıdan önemini vurgulamak, Türk Hava Kuvvetlerinde kullanılmış olan İDS’nin ihtiyaç hesaplaması bağlamında performans çıktılarını analiz ederek hali hazırda kullanılmaya devam edilen HvBS-KY MİP ile karşılaştırarak söz konusu karar destek sistemlerinin güçlü ve zayıf yönlerini ile hesaplama mantığı ve fonksiyonlarını irdelemektir.