Enerji Şartı Antlaşması'nın Transite İlişkin Hükümleri

Günümüzde enerji konusu büyük öneme sahiptir. Enerji ticareti birden fazla ülkeyi ilgilendirdiği için enerji konusundaki düzenlemelerin uluslararası boyutta yapılması ihtiyacı doğmuştur. Enerji Şartı Antlaşması bu alanda uluslararası hukuki yapıyı oluşturmayı amaçlamaktadır. Türkiye'nin de taraf olduğu Enerji Şartı Antlaşması, enerji sektörü ile sınırlı olarak, enerji işbirliğinin çeşitli yönlerini içeren, yatırım, ticaret, transit, rekabet, çevre, enerji verimliliği, uyuşmazlıkların çözüm yolları konularında düzenlemeler getirmektedir. Türkiye'nin konumu değerlendirildiğinde nenerji transiti" konusu önem kazanmaktadır. Çalışmamızda, Enerji Şartı Antlaşması'nın transite ilişkin getirdiği düzenlemeler, transit uyuşmazlıkları için öngörülen uyuşmazlık çözüm yolu ve henüz onaylanmamış Transit Protokolü Taslağı'nın ilgili maddeleri incelenecektir.

Transit Provisions of Energy Charter Treaty

Today energy is one of the crucial topics. Since energy trade involved more than one state there has been a need for an international framework. The Energy Charter Treaty aims to regulate the necessary legal framework. The Energy Charter Treaty, to which Turkey is also party contains provisions on investment, trade, competition, environment, efficiency and dispute settlement procedure in the framework of energy. Evaluating Turkey's position "energy transit" is important. This paper will analyze the relevant transit articles of the Energy Charter Treaty, the Draft Transit Protocol and the special dispute settlement procedure for transit disputes.

___

'A Legal Framework For International Energy Cooperation,' Energy Charter Secretariat, September 2004, _____http://www.encharter.org/fileadmin/user_upload/document/EN.pd f>, (erişim tarihi: 02.05.2007).
'A Word from the Secretary General on the Energy Crisis of Early 2009', _____http://www.encharter.org/index.php?id=21&id_article= 171 &L—0>, (erişim tarihi: 10.03.2009).
Baklacı, Pınar ve Akıntürk, Esen, 'Enerji Şartı Antlaşması', Dokuz Eylül Üniversitesi işletme Fakültesi Dergisi, Cilt 7, Sayı 2, 2006, s. 97-113.
Baklacı, Pınar ve Akıntürk, Esen, 'Enerji Şartı Antlaşması'na göre Uyuşmazlık Çözüm Yollan', Banka ve Ticaret Hukuku Dergisi, Cilt XXIV, S.2, Aralık 2007, s. 307-345.
Clark, Bryan, Transit and the Energy Charter Treaty: Rhetoric and Reality', _____http://webjcli.ncl.ac.uk/1998/issue5/clark5.html>, (erişim tarihi: 18.10.2008).
Demir, Esra, 'Enerji Şartı Antlaşması', Uluslararası Ekonomik Sorunlar Dergisi, Sayı VIII, Şubat 2003, s. 29-36, _____http://www.mfa.gov.tr/enerji-sarti-anlasmasi.tr.mfa>, (erişim tarihi: 09.03.2009).
Enerji Şartı Antlaşması'nın Internet Sitesi, _____http://www.encharter.org>, (erişim tarihi: 21.10. 2008).
Gündüz, Aslan, Milletlerarası Hukuk: Temel Belgeler Örnek Kararlar, (İstanbul: Beta Basım Yayım, 1998).
Hober, Kaj and Nappert, Sophie, 'Provisional Application and the Energy Charter Treaty: The Russian Doll Provision', International Arbitration Law Review, 2007, 10 (3), s. 53-57.
Konoplyanik, Andrei and Walde, Thomas, 'Energy Charter Treaty and its Role in International Energy', journal of Energy and Natural Resources Law, Vol. 24, No. 4, 2006, s. 523-558.
Konoplyanik, Andrei 'Russian-Ukrainian Gas Dispute: Prices, Pricing and ECT, Russian/CIS, Energy & Mining Law journal, 1, 4 (2006), s. 15-19, _____http://konoplyanik firmname.ru/ru/publications/articles/397-E"-En.Mining_Law-l-2006.pdf>, (erişim tarihi: 18.10.2008).
Liesen, Rainer, 'Transit Under the 1994 Energy Charter Treaty', journal o[ Energy & Natural Resources Law, Vol. 17 No. 1, 1999, s. 56-73.
Pazarcı, Hüseyin, Uluslararası Hukuk, (Ankara: Turhan Kitabevi, Gözden Geçirilmiş 6. Baskı, 2008).
Pietro, Domenico Di, 'Enerji Şartı Antlaşması: Genel Değerlendirme', Çev., Muzaffer Eroğlu, içinde Milletlerarası Ticari Uyuşmazlıkların Tahkim Yoluyla Çözümüne İlişkin istanbul Konferansı, Editörler: Nuray Ekşi, Turgut Kalpsüz, Müslüm Yılmaz, (İstanbul: Beta Basım Yayım Dağıtım AŞ, 2008), s. 151 -161.
Selivanova, Yulia, The WTO and Energy, WTO Rules and Agreements of Relevance to the Energy Sector', ICTSD Programme on Trade and Environment, Issue Paper No 1, August 2007, _____http://ictsd.net/downloads/2008/05/the20wto20and20energy.pdf> (erişim tarihi: 04.11.2008).
Stern, Jonathan, The Russian-Ukrainian gas crisis of January 2006', Oxford Institute for Energy Studies, _____http://www.oxfordenergy.org/pdfs/comment_0106.pdf>, (erişim tarihi: 18.10.2008).
The Energy Charter Treaty A Reader's Guide, 2002, _____http://www.encharter.org/fileadmin/user_upload/document/documentl 158668628.pdf#page=19>, (erişim tarihi: 14.04.2007).
Transit Protokolü Taslağı, (The Energy Charter Protocol on Transit (Draft)), _____http://www.enchart er.org/fileadmin/user_upload/document/CC251.pdf>, (erişim tarihi: 16.10.2008).
Waern, Karl Peter, Transit Provisions of the Energy Charter Treaty and the Energy Charter Protocol on Transit', Journal of Energy and Natural Resources Law, Vol. 20, No.2, 2002, s. 172-191.
Walde, Thomas. W., 'Investment Arbitration Under the Energy Charter Treaty From Dispute Settlement to Treaty Implementation', Conference on Energy-Arbitration, Gulf Arbitration Center, October 1998, _____http://ww.dundee.ac.uk/cepmlp/journal/htm/Vo1I/articlel-10.pdf>, (erişim tarihi: 20.10.2008).
_____http://ec.europa.eu/external_relations/russia/index_en.htm>, (erişim tarihi: 12.03.2009),
_____http://ec.europa.eu/energy/international/bilateral_cooperation/russia /russia_en.htm>,( erişim tarihi: 12.03.2009).