Avrupa Birliği ile Rusya federasyonu arasındaki ''Stratejik ortaklığın'' analizi

Rusya Federasyonu, Avrupa Birliği'nin doğudaki en önemli komşusudur. Bu makalede 1990'ların başından Medvedev'in iktidara gelişine kadar geçen süre içerisinde AB ile Rusya arasındaki ilişkiler, taraflar arasında kurulan ortaklığın niteliği, dayanakları, tarafların amaçları ve beklentileri, Rusya'nın Putin'in iktidara gelmesiyle değişen iç ve dış politikaları, ayrıca taraflar arası ortaklığın olası geleceği kapsamında incelenmiştir. Beklenildiğinin aksine, AB- Rusya arasında 'ortak değerler ve prensiplere' istinat eden bir ortaklık kurulamamış ve en azından orta vadede bu nitelikte bir ortaklığın kurulması olanaklı görünmemededir. Son on yılda AB- Rusya ilişkileri gittikçe azalan 'karşılıklı beklentiler kısırdöngüsü' içerisine girmiştir. Resmi belgelerde yer alan 'stratejik ortaklık' ifadesi, taraflar arasındaki ilişkilerin gerçek niteliğini açıklamaktan çok, mevcut şartlar altında bir temenniden ibaret kalmaktadır. 'Stratejik ortaklığın' amaçları ve anlamı üzerinde AB ile Rusya arasında ciddi görüş farklılıkları bulunmaktadır. Politik konularda gözlemlenen 'karşılıklı hayal kırıklıklarına' rağmen,t AB ile Rusya arasındaki ekonomik ilişkiler karşılıklı bağımlılık seviyesine ulaşmış bulunmaktadır. Son tahlilde AB ile Rusya'nın, birbiriyle mücadele etmeye azmetmiş rakip güçler ya da aksine, çıkarları büyük ölçüde örtüşen gerçek 'stratejik ortaklar' olmadığı, fakat ekonomik, ticari ve medeni (civilizational) sebeplerden dolayı birbiriyle işbirliği yapmaya mecbur komşular olduğu söylenebilir.

Analysis of the 'strategic cooperation' between the European union and russian federation

It has become a commonplace to describe Russian Federation as the most important neighbor of the European Union in the East and the EU-Russian partnership as a most wanted. This article explores the relations between the EU and Russia since the beginning of the 1990s. To depict the EU-Russia relations more or less thoroughly, the characteristics of the EU- Russian partnership, aims and expectations of both sides, changes taken place in Russian politics after coming to power of Putin and possible future of the EU-Russia relations are considered. Despite of initial expectations the strategic partnership based on shared values and principles could not be established between the EU and Russia. The EU- Russian partnership cannot be described as a 'strategic' one. Moreover the partnership of this kind can hardly be established in a tangible future. Each side interprets the aims, nature and meaning of the 'strategic' partnership in completely different ways. During the last ten years the EU- Russia partnership has been caught up in the vicious cycle of 'mutual decreasing expectations'. But in spite of the mutual disenchantment, business between the two is booming and economic relations are close to interdependence, however in favour of the EU, even in energy sector. Finally the article discusses the perspectives of the EU-Russia relations, and it is argued that both the EU and Russia have very high stakes in continuing the partnership. The EU and Russia are neither the implacable rival powers forced to compete with each other, nor are they truly 'strategic partners' with common values and mainly compatible interests. Rather they may be considered as a neighbours obliged to cooperate with each other primarily because of economical and civilizational reasons.

PDF

___

Averre, Derek, 'Russia and the European Union: Convergence or Divergence', European Security, Cilt: 14, Sayı: 2. Haziran 2005

Baev, Pavel, 'Europe Calls Gazprom's Bluff and Ponders Its Threat', Eurasia Daily Monitor, The Jamestown Foundation, Cilt: 3, Sayı 79, 24 Nisan 2006.

Belton, Catherine, 'Russian Economy Plummets 10.1%', Financial Times, 16 Temmuz 2009, http://www.ft.eom/cms/s/0/ac06fl86-71al-llde-a821-00144feabdc0.html7n click check=l

Bordachev, Timofey, 'Evrosoyuz Hochet Ubit Sovremennıi Rossiyskiy Kapitalizm' (AB çağdaş Rus kapitalizmini katletmek istiyor), Rossiya v Globalnoy Politike, Şubat 2004, http://www.globalaffairs.rU/articles/0/2454.html

Bordachov, Timofey; Moshes, Arkadiy, 'Rossia i Evropa: Vzaimnaya Neudovletvorennost' (Rusya ve AB: Karşılıklı Belirsizlik), Rossia v Globalnoy Politike, Mart 2004, http://www.globalaffairs.rU/articles/0/2504.html

Bremmer, Ian, 'State Capitalism Comes of Age', Foreign Affairs, Cilt: 88, Sayı: 3. Mayıs-Haziran 2009

Bremmer , Ian, 'Gosudarstvenniy Kapitalizm Dostig Sovershenoletia', Rossia v Globalnoy Politike, No 3, Mayis-Haziran 2009, http://www.globalaffairs.ru/numbers/38/11946 .html

Büyükakıncı, Erhan, 'Putin Dönemi Rus Dış Politikasına Bakış', içinde Erhan Büyükakıncı (der.), Değişen Dünyada Rusya ve Ukrayna, (Ankara: Phoenex Yayınları, 2005).

Cooper, Robert, 'The New Liberal Imperialism', Observer, 7 Nisan 2002.

Cooper, Robert, 'Horoşaya Vneşnaya- Skuçnaya Vneşnaya Politika', Yejenedelnik 2000, No 17 (316) 28 Nisan- 4 Mayıs 2006, http://news2000.org.ua/print7aWpaper/2447

Danilov, Dmitriy, 'Russia and European Security', Dov Lynch (ed.) What Russia Sees, Chaillot Papers, No 74, Paris: EU Institute for Security Studies, 2005.

Erixon, Fredrik, Russia as Competitor and Provider of Energy for the European Union, European Centre for International Political Economy (ECIPE), Haziran 2008, s. 2, http://www.ecipe.org/people/fredrik-erixon/other publications/Russia%20as%20com petitor%20and%20energy%20provider.pdf

Esirkepov, Tohtar, 'Jerdi Satip Jetisken Jokpız' (Toprağın Satılması Bizi İyiliğe Götürmedi), Türkistan, 29 Kasım 2007.

Foster, John, 'Imperial America and War', Monthly Review, Mayıs 2003, Vol. 55, No 1, http://www.monthlyreview.org/0503jbf.htm.

İnozemtsev, V., 'Konturi postkrizisnogo mira' (Kriz-sonrası dünyanın şekli), Rossia v Globalnoy Politike, N9 3, Mayıs-Haziran 2009, http://www.globalaffairs.ru/numbers/ 38/11949.html

Haukkala, Hiski, 'A Problematic Strategic Partnership', EU-Russian Security Dimensions, Occasional Paper, No 46, Paris: EU Institute for Security Studies, Temmuz 2003.

Haukkala, Hiski, 'False Premises, Sound Principles: the Way Forward in EU-Russian Relations', Briefing Paper 20, The Finnish Institute of International Affairs, 16 Nisan 2008.

Haukkala, Hiski 'Zavtra uje Nastupilo' (Yarın artık başlamıştır), Rossia v Globalnoy Politike, No 5, Eylül- Ekim 2007, http://Avww.globalaffairs.ru/numbers/28/8547.html

Karaganov, Sergey, 'Magiya Tsifr', Rossia v Globalnoy Politike, Mart- Nisan 2009, http://www.globalaffairs.ru/numbers/37/11573.html

Karaganov, Sergey, 'Rossiya- Zapad: Prişlo Vremya Novoy Epohi' (Rusya-Batı: Yeni Dönem Doğmuştur), Evraziyskiy Dom, Aralık 2007, http://www.eurasianhome.org/ xml/t/expert.xml?lang=ru&nic=expert&pid=1169

Kirsanov, Igor, 'Sammut Rossia- ES: Problemi Vzayimootnosheniy' (Rusya-AB Zirvesi: İlişkilerdeki Problemler), Evraziyskiy Dom, 16 Mayıs 2007, http://www.eurasianhome .org/xml/t/expert.xml?lang=ru&nic=expert&pid=1086

Lavelle, Peter, 'What Does Putin Want?', Current History, Elcim 2004.

Lukyanov, Fedor 'Tsel Pobedivshaya Sredtsva', Gazeta Ru, 2 June 2009.

Lukyanov, Fedor 'Nesuverennaya Demokratiya' (Egemen Olmayan Demokrasi), Rossia v Globalnoy Politike, 27 Aralık 2007, http://www.globalaffairs.rU/redcol/0/8912.html

Lurye, Svetlana, 'Kak Evropeytsi prospali Lissabonskyu hartiyu', Russkiy Jurnal, Aralık 2009; http://www.russ.ru/pole/Kak-evropejcy-prospali-Lissabonskuyu-hartiyu

Lynch, Dov, 'Russia Faces Europe', Chaillot Papers, No 60, Paris: EU Institute for Security Studies, Mayıs 2003.

Lynch, Dov, 'Same View, Different Realities: EU and US Policy towards Russia', içinde M. Zaborowski (der.), Friends Again? EU-US Relations after Crisis, (Paris: EU Institute for Security Studies, 2006).

Lynch, Dov, 'Struggling With an Indispensable Partner', Dov Lynch (ed.), What Russia Sees, Chaillot Papers, No: 74, Paris: EU Institite for Security Studies, 2005.

Makarichev, A., 'Rossia- Evropa: Razniye Yaziki Obşeniya' (Rusya- Avrupa: Farklı Dillerde Konuşmakta), Evraziyskiy Dom, 23 Ocak 2007, http://www.eurasianhome. org /xml/t/expert.xml?lang=ru&nic=expert&pid=939

Makarichev, A., 'Rossiya i Evropeyskii Soyuz: Obmen Poslaniyami' (Rusya-AB: Bildiriler Teatisi), Evraziyskiy Dom, 22 Ekim 2007, http://www.eurasianh0me.0rg/xml/t/expert .xml?lang=ru&nic=expert&pid=1293

Majitova, Evgeniya, 'Stanislav Belkovskiy: Pro Putina, Nazarbayeva i vetry v Tsentralnoy Azii', Respublika- Delovoye Obozreniye, 18 Ocak 2008, No 2 (91)

McFaul, M., 'Russia and the West: A Dangerous Drift', Current History, Ekim 2005.

Morozov, V., 'Russia in the Baltic Sea Region', Cooperation and Conflict, 2004, Cilt 39, Sayı 3.

Nikonov, Vyacheslav, 'Vzaimozavisimost' (Karşılıklı Bağımlılık), Fond Politika, 30 Eylül 2008, http://www.polity.ru/articles/vzaim.htm

Nikitin, Alexander, 'Russian Perceptions of the CFSP/ESDP', Analysis, Paris: EU Institute for Security Studies, Mayıs 2006.

Nurani, 'Evropeyskiye Igri i Turkmenskiye Skakuni' (Avrupa Oyunları ve Türkmen Atları), 08 Temmuz 2009, www.centrasia.ru/news2.php?st= 1246997520, www.echo-az.com/politica01 .shtml

Obolenskiy, V. 'Prisoedineniye Rossii k BTO' (Rusya'nın DTÖ'ye Katılımı), Mirovaya Ekonomika i Mezhdunarodmye Otnoshenya, Sayı 3, 2004.

Oğan, Sinan 'Yeni Muhafazakârların Avrasya Politikası ve Sivil Devrimler', içinde Çınar Özen, Hakan Taşdemir (der), Yeni muhafazakâr Amerikan Dış Politikası ve Türkiye, (Ankara: Odak, 2006).

Okumuş, Ahmet, 'Rus Stratejisi Tarihi Kodlarına Dönüyor', Küresel Güçler, (İstanbul: Küre Yayınları, 2005).

Pamir, Necdet, 'Avrupa Birliği'nin Enerji Sorunsalı ve Türkiye', Stratejik Analiz, ASAM, Kasım 2005.

Patokallio, Mikko, 'The Sustainability of Russia's Resurgence', Briefing Paper 21, Eylül 2008, The Finnish Institute of International Affairs, s. 3-6, www.upi-fiia.fi

Pipes, R., 'Flight from Freedom', Foreign Affairs, Cilt: 83, Sayı: 3., Mayıs- Haziran 2004,

Pit, John, 'Ideya Bolshoy Evropi Segodnya Edva imeet Smysl' (Büyük Avrupa fikri günümüzde pek gerçekçi görünmemekte), Russkiy Jurnal, Kasım 2009, http://www.russ.ru/Mirovaya-povestka/Ideya-Bol-shoj-Evropy-segodnya-edva-li-imeet-smysl

Purtaş, Fırat, Rusya Federasyonu Ekseninde Bağımsız Devletler Topluluğu, (Ankara: Platin, 2005).

Purtaş, Fırat, 'Rusya ve Rus Dış Politikasına Panoramik bir Bakış', Stratejik Analiz, ASAM, Sayı: 84, Nisan 2007.

Pushkov, Aleksey, 'Ot Mechti o Garmonii k Jestkomu Realizmu' (Uyumluluk Arzusundan Katı Gerçekliğe Geçiş), Nezavisimaya Gazeta, 18 Temmuz 2000, http://www.ng.ru/ printed/9433

Rahr, Aleksandr, 'İtogi Sammita Rossiya-ES' (Rusya-AB Zirvesi'nin Sonuçları), Evraziyskiy Dom, 22 Mayıs 2007, http://www.eurasianhome.Org/xml/t/expert.xml71a ng=ru&nic=expert&pid=1097

Rahr, Aleksandr, 'Zapad Doljen Priznat, Chto u Rossii est Svoya Cfera Interesov' (Batı, Rusya'nın Kendi Çıkarlar Bölgesi Bulunduğunu Kabul Etmeli), Evraziyskiy Dom, Eylül 2008, http://www.eurasianhome.org/xml/t/expert.xml?lang=ru&nic=expert8ipid=17 33

Robinson, William, 'Gramsci and Globalisation: From Nation-State to Transnational Hegemony', Critical Review of International Social and Political Philosophy, Aralık 2005, Vol. 8, No 4.

Samokhvalov, Vsevolod, 'Relations in the Russia-Ukraine-EU Triangle: 'Zero-Sum Game' or not?', Occasional Paper, No 68, Paris: EU ISS, September 2007.

Sapir, J., 'Ne Vremya Govorit o Partnerstve', Nezavisimaya Gazeta, 15 Eylül 2008, http://www.ng.ru/courier/2008-09-15/21_es.html

Sigov, Y., 'Vzglyad na Sever', Delovaya Nedelya, Sayı 16 (544), 25 Nisan 2003.

Schlamp, Hans-Jürgen, 'Brussels and Moscow Rediscover Friendship', Spiegel Online International, 15 Kasım 2008, http://www.spiegel.de/international/europe/0,1518,590 673,00.html

Smith, A. 'Bridge Building and Big Business', The Middle East, No 314, Temmuz-Ağustos 2001,

Splidsboel-Hansen, Flemming, 'Explaining Russian Endorsement of the CFSP and the ESDP', Security Dialogue, Cilt: 33, Sayı: 4,2002.

Struve, Nikita 'Zapad bil Snishoditelney k Sovetskomu Drakonu' (Batı Sovyet ejderhasına daha müsamahalı idi), Russkiy Jurnal, Haziran 2009, www.russ.ru/Mirovaya-povestka/Zapad-byl-snishoditel-nej-k-sovetskomu-Drakonu

Trenin, Dmitriy, Integratsiya i Identichnost: Rossia kak 'Noviy Zapad' (Bütünleşme ve Kimlik: "Yeni Batı olarak Rusya"), (Moskova: Carnegie Endowment for İntenational Peace, 2006).

Trenin, Dmitriy, 'Pirouettes and Prioritie', The National Interest, Kış 2003-2004.

Trenin, Dmitriy, 'What You See Is What You Get', The World Today, Chatham House, Nisan 2004.

Tsinker, Aleksandr, 'Rossia i Evrosoyuz- Parneri po Nevole' (Rusya ile AB, Kaderin Zoraki Bir Şekilde Birleştirdiği Ortaklar) Evraziyskiy Dom, 30 Mayıs 2007, http://www.eurasianh0me.0rg/xml/t/expert.xml?lang=ru&nic=expert&pid=l 107

Vahi, Marius, 'A Privileged Partnership? EU-Russian Relations in a Comparative Perspective', DIIS Working Paper, Danish Institute for International Studies, No 2006/3.

Zagorski, Andrey, 'Policies towards Russia, Ukraine, Moldova and Belarus', içinde R. Dannreuther (der.), EU Foreign and Security Policy towards a Neighborhood Strategy, (New York: Routledge, 2005).

Zevelyev, I.; Troitskiy, M., 'Rossia i Kitay v Zerkale Amerikanskoy Politiki' (Amerikan Politikasında Rusya ve Çin), Rossia v Globalnoy Politike, No 5, Eylül-Ekim 2007, http://www.globalaffairs.ru/numbers/28/8538.html

'A Secure Europe in a Better World', European Security Strategy, Brussels, 12 Aralık 2003, http://www.consilium.europa.eu/uedocs/cmsUpload/78367.pdf

The EU-Russia Relations, European Commission External Relations, Mayıs 2007.

'EU-Russia Summit: The Start of a New Age', Press Releases, Slovenian Presidency of the EU2008, 27 Haziran 2008, http://www.eu2008.si/en/News_and_Documents/Press_ Releases/June/2706I_____PV_EU_Rusij a 1 .html?

Commission of the European Communities, Green Paper: a European Strategy for Sustainable, Competitive and Secure Energy, http://europa.eu.int/comm/energy/ind ex_en.html

Joint Statement, EU-Russia Summit, 31 Mayıs 2003, http://europa.eu.int/comm/external _relations/russia/sum05_03/js.htm

Obzor Vneshney Politiki Rossiyskoy Federatsii (Rusya Federasyonu Dış Politikasının t Genel Hatları) http://www.rnid.ru/brp_4.nsf/sps/690A2BAF968BlFA4C32572B1003 5 04A6E

Russia- Background, US Energy Information Administration, http://www.eia.dge.gov/em eu/cabs/Russia/Background.html

Proekt Dogovora Evropeysko Bezopasnosti (Güvenlik Anlaşması Taslağı), 29 Kasım 2009, http://news.kremlin.ru/news/6152/print

Rusya Ulusal Güvenlik Konsepti, http://www.nationalsecurity.ru/library/00002/00002co ncept3.htm

The EU and Russia: Perspectives on a Strategic Partnership, A Report by The EU-Russia Centre, Brussels, Belgium, Mayıs 2006, s.2, www.eu-russiacentre.org.

'AB'de Rusya ile Ne Yapacağını Bilmiyorlar', Newsweek- Russia, 16-22 Mayıs, 2005, No 17 (47), www.runewsweek.ru

Euronews, 19 Kasım 2006; Russian Business Channel, 19 Kasım 2006.

'The EU- Russian Talks End in Acrimony', BBC News, 18 Mayıs 2007, http://news.bbc.co.Uk/2/hi/europe/6668111.stm

'V. Chizhov'la Mülakat', Euronews, 17 Mayıs 2007.

'Intriga Dnya', Russian Business Channel, 26 Haziran 2009.

'Intriga Dnya', Russian Business Channel, 4 Nisan 2007.

'Hany Stoyashiye u Rulya Tsentralnoy Azii ne Drognut?', Eurasianet, www.centrasia.ru/ news2.php?st= 1238822040

'Mneniye A.Dugina', Kanal Rossia, http://russia.ru/video/duginevropa/

Obnarodovana Novaya Konseptiya Vneshney Politiki RF' (Rusya'nın Yeni Dış Politika Könsepti Yayınlanmıştır), Delovaya Pressa, Sayı: 27 (58), 13 Temmuz 2000, http://www.busineSspress.ru/newspaper/article_mId_40_aId_28939.html

'Putin i Oligarhi' (Putin ve oligarklar), http://stud.ibi.spb.ru/182/kulaeka/sites_files/putin. html

'Trudniy Put k Vzaimoponimaniyu' (Karşılıklı Anlayışın Zor Yolu), Rossiyskaya Federatsiya Segodnya, No 21, Kasım 2007, http://www.isoa.ru/aview.php?aid=126

'Vesti' (Haberler), RTR-Planeta, 14 Kasım 2008, 20:00.