Orta Sınıf Analizleri: Teorik Bir Yaklaşım

Sosyal bilimlerde çok az konu orta sınıf kadar ilgi çekmiştir. Her sosyal bilim kuşağı, orta sınıfı yeniden ve en bastan yorumlamakta ve açıklamaya çalıştığı herhangi bir konuyu bu sınıfla ilişkilendirmektedir. Bu durumun bir sebebi, orta sınıf tanımı üzerinde bir fikir birliğine henüz varılamamış olması ve birbirine alternatif çok sayıda tanımın olmasıdır. Orta sınıf tanımlamaları, bakış açısına göre değişmektedir. En çok tanımlama, yaşanılan çevre ve yere, gelire ve yapılan işe göre olmaktadır. Ancak aynı kritere göre yapılan tanımlamalar arasında da, örneğin gelire göre tanımlarda orta sınıf gelirinin alt ve üst sınırı konusunda, bir fikir birliği yoktur. Bu sınır elbette zamana ve ülkeye göre değişecektir; ancak aynı ülke için aynı zaman diliminde de farklı sınırlar ortaya koyan çalışmalar vardır. Bu çalışmanın amacı günümüze kadar olan orta sınıf analizlerini teorik olarak incelemektir. Bu amaçla ilk olarak sanayi devrimine kadar olan dönemde orta sınıf ele alınacaktır. Ancak orta sınıflar her ne kadar Coğrafi keşiflerden sonra oluşmaya başlasa da esas olarak gündeme Sanayi Devriminden sonra gelmeye başlamıştır. Bu bağlamda Marx ve Weber’in orta sınıf analizleri klasik orta sınıf analizleri olarak değerlendirilmiştir. Günümüzde sınıf analizleri Marx ve Weber arasında bir yerde bulunduğundan, sınıf çalışmalarında bu iki düşünürü anlamak daha sonraki çalışmaları anlamada kolaylık sağlar. Daha sonra yeni orta sınıf analizleri olarak Wright ve Goldthope’un sınıf şemaları ele alınmıştır. Wright’ın Marksist temelde, Goldthope’un da Weberci temelde oluşturdukları sınıf çalışmaları ve şemaları, hem birçok ampirik çalışmada kullanılmış hem de daha sonra oluşturulan sınıf semalarına ilham kaynağı olmuştur.

Anahtar Kelimeler:

Orta Sınıf, Marx, Weber, Wright, Goldthorpe

Middle Class Analysis: A Theoretical Approach

In social sciences, very few subjects attracted interest as much as the middle class. Every social science generation interpret the middle class over again, and they associate the middle class every subject they analyzed. One reason for this is that there is not yet a consensus on the definition of middle class, and there are many alternatives to each other. The definitions of middle class change according to every perspectives. The most accepted definitions are according to residence, income, and jobs. However, among the definitions made according to the same criteria, there is no consensus on the upper and lower bounds of the middle class, for example income. This border, of course, will depend on time and country; however there are also studies that put different boundaries for the same country at the same time. The aim of this study is to examine the theoretical analysis of middle class. For this purpose, first we will analyze the middle classed up to Industrial Revelation. Although the middle classes started to emerge after Geographical Discoveries, they began to analyze mainly after the Industrial Revolution. In this context, Marx and Weber's middle-class analyzes is considered as classical middle class analyzes. Nowadays, due to class analyzes are located somewhere between Marx and Weber, it is easier to understand the later studies after understand them. Thereafter, the class schema of Wright and Goldthope is accepted as new middle class analyzes. Wright's Marxist and Goldthope's Weberian basis class studies and schemas is used many empiric analyses and also they are source of inspiration for new class schemas

PDF

___

Abercrombie, N. ve Urry, J. (1983). Capital, labour and the middle classes. London: Allen and Unwin, UK.
Battero, W. (2005). Stratification: Social division and inequality, Abingdon: Routledge, UK.
Breen, R., Foundation of Neo-Weberian class analysis. http://www.ssc.wisc. edu/~wright/, Erişim Tarihi: 04.04.2010.
Burke, P. (2005). Tarih ve toplumsal kuram. (çev. M. Tunçay) İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları.
Burris, V. (1986). The Discovery of the new middle classes. Theory and Society, 15, 317-349.
Burris, V. (1995). The Discovery of the new middle classes. Vidich, A. J. (ed.). The New Middle Class, (ss. 15-54) İçinde. London: Macmillion Pres.
Callinicos, A. (2006a). Giriş. (çev: O. Akonhay). Callinicos, A. ve Harman, C. (eds.) Neoliberalizm ve sınıf, (ss. 9-25) İçinde. İstanbul: Salyangoz Yayınları.
Crompton, R. (1994). Class and stratification: An inroduction to current debates. Oxford, İngiltere: Blackwell Publishers.
Edgel, S. (1998). Sınıf. (çev. D. Özyiğit). Ankara: Dost Kitapevi.
Ergil, D. (1994) Toplum ve insan. Ankara: Turhan Kitabevi.
Erikson, R. ve Goldthorpe, J. H. (1992.) The constant flux: A study of class mobility in industrial societies. Oxford, UK: Clarendon Press.
Erikson, R., Goldthorpe, J. H., ve Portocarero, L. (1979). Intergenerational class mobility in three Western European societies: England, France and Sweden. The British Journal of Sociology, 30(4), 415–441.
Evans, G. (1992). Testing the validity of the Goldthorpe Class Schema. European Sociological Review, 8(3), 211-232.
Giddens, A. (1981). The class structure of the advanced societies. London: Hutchinson Publisher.
Giddens, A. (2000). Sosyoloji. (çev. H. Özel ve C. Güzel) Ankara: Ayraç Yayınları.
Gilbert, D. (2007). Mexico’s middle class in the neoliberal era. The Universty of Arizona Pres.
Goldthorpe, J. H. (1982). On the service class, its formation and future. A. Giddens ve G. MacKenzie (eds.). Classes and division of labour: Essays in honour of Ilya Neustadt. Cambridge, UK: Cambridge University Press.
Goldthorpe, J. H. (1987). Social mobility and class structure in modern Britain. Oxford, UK: Clarendon Press.
Goldthorpe, J. H. (1996). Class analysis and the reorientation of class theory: The case of persisting differentials in educational attainment. British Journal of Sociology, 45, 481-505.
Goldthorpe, J. H. (2000). On sociology: Numbers, narratives and the integration of research and theory. Oxford, UK: Oxford University Press.
Howe, C. (1992). Political ideology and class formation: A study of the middle class. US: Praeger Publisher.
Karpat, K. (15 Mart 2010). Osmanlı’dan Günümüze Orta Sınıflar, Siyaset ve Demokrasi. Zaman Gazetesi.
Kaya, Y. (2008). Proletarianization with polarization: Industrialization, globalization, and social class in Turkey, 1980–2005. Research in Social Stratification and Mobility, 26, 161–181.
Lucal, B. (1994). Class stratification in introductory texbooks: Relational or distributional models?. Teaching Sociology, 22(2), 139-150.
Mardin, Ş. (1967). Historical determinant of stratification: Social class and class consciousness in Turkey. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 22(4), 111-142.
Marx, K. (1963). Theories of surplus value. Part 1, Moskova: Progress.
Marx, K. ve F. Engels (1967). The communist manifesto. (çev: S. Moore) Harmondsworth: Penguin.
Scott, J. (1991). Who rules Britain? Cambridge, UK: Polity.
Scott, J. (1996). Stratification and power: Structures of class, status and command. Cambridge, UK: Polity.
Şengönül, T. (2008a). Eğitimsel kazanım yoluyla profesyonel ve yönetimsel konumlara ulaşan bireyleri Neo- Marxist ve Neo-Weberci kuramlar çerçevesinde çözümlemek. Sosyoloji Dergisi, 19, 59- 101.
Şengönül, T. (2008b). Sosyal sınıf kökeni, eğitimsel kazanım ve dikey sosyal hareketlilik ilişkisi. Hacette Üniversitesi Sosyolojik Araştırmalar e-dergisi, www.sdergi.hacettepe.edu.tr, 11.01.2010 tarihinde erişildi.
Weber, M. (1978). [1922]. Economy and society. (2 cilt). Roth, G. ve Wittich, C. (eds) Berkeley, USA: University of California Press.
Wright, “Foundations of a Neo-Marksist Class Analysis” http://www.ssc.wisc.edu/~wright/, 04.04.2010 tarihinde erişildi.
Wright, E. O. (1976). Class boundaries in advanced capitalist societies. New Left Review, 98, 3-41.
Wright, E. O. (1980). Varieties of Marxist conceptions of class structure. Politics Society. 9, 323-370.
Wright, E. O. (1989). Classes. London, UK: Verso.
Wright, E. O. (1997). Class counts: Comparative studies in class analysis. Cambridge, UK: Cambridge University Pres.
Wright, E. O. (2000). Classes. New York: Cambridge University Press.
Wright, E. O. (2002). The shadow of exploitation in Weber’s class analysis. American Sociological Review. 67(6), 832-853.
Wright, E. O. Foundations of a Neo-Marxist class analysis. http://www.ssc.wisc. edu/~wright/, 04.04.2010 tarihinde erişildi.
Wright, E. O., Levine, A. ve Sober, E. (1993). Reconstructing Marxism. London, UK: Verso.
Yıldırım, C. (2011) Neoliberal dönemde Türkiye’de orta sınıfın durumu. Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bolu.