Katılım Hesaplarına Yapılan Yatırımlardan Elde Edilen Gelirlerin Türk Vergi Mevzuatı Açısından Değerlendirilmesi
Katılım bankalarının çalışma prensipleri ile konvansiyonel bankaların çalışma prensipleri birbirinden farklı olmasına rağmen, katılım bankalarının fon kullandırma işlemlerine ait muameleler ve katılım bankalarına yatırım yapanların elde ettikleri kar payları, büyük oranda konvansiyonel bankaların faaliyetleriyle aynı esaslar üzerinden vergilendirilmektedir. Bu çalışmanın amacı katılım hesaplarına yapılan yatırımlardan elde edilen gelirlerin Türk Vergi Mevzuatı karşısındaki durumunun tespit edilmesidir. Bu çalışma ile katılım bankacılığının faaliyetlerinin yürütülmesinde vergi mevzuatından kaynaklı sorunlar ve vergi mevzuatı ile uyumsuz olduğu düşünülen yönler ortaya konulacaktır. Çalışma faizsiz finans uygulamalarının Türk vergi mevzuatına / Türk vergi mevzuatının faizsiz finans uygulamalarına uyumuna katkı sağlaması bakımından önemlidir. Bu amaçla katılım bankalarına yapılan yatırımlardan elde edilen gelirlerin vergilendirilmesine ilişkin düzenlemeler ortaya konulmuş, vergi mevzuatının bu gelirlere bakış açısı değerlendirilmiş ve sorunlu olduğu değerlendirilen hususlara ilişkin çözüm önerileri getirilmiştir.
Anahtar Kelimeler:
Katılım Bankası, Katılım Hesabı, Kar Payı
___
- Vergi Usul Kanunu, Kanun Numarsı:213, Kabul Tarihi: 04/01/1961, Resmi Gazete Sayısı - Tarihi: 10703 - 10/01/1961
- Kurumlar Vergisi Kanunu, Kanun Numarası:5520, Kabul Tarihi:13/06/2006, Resmi Gazete Sayısı - Tarihi:26205 - 21/06/2006
- Gelir Vergisi Kanunu, Kanun Numarası:193, Kabul Tarihi: 31/12/1960, Resmi Gazete Sayısı - Tarihi:10700 - 06/01/1961
- Bankacılık Kanunu, Kanun Numarası: 5411, Kabul Tarihi: 19/10/2005, Resmi Gazete Sayısı - Tarihi: 25983 (Mük.) - 01/11/2005
- 1 Seri No'lu Kurumlar Vergisi Genel Tebliği, Resmi Gazete Tarihi: 03/04/2007, Resmi Gazete No: 26482
- 1 Sıra No'lu Muhasebe Sistemi Uygulama Genel Tebliği, Resmi Gazete Tarihi: 26/12/1992, Resmi Gazete No: 21447 (M)
- 2 Sıra No'lu Muhasebe Sistemi Uygulama Genel Tebliği, Resmi Gazete Tarihi: 16/12/1993, Resmi Gazete No: 21790
- 11 Sıra No'lu Muhasebe Sistemi Uygulama Genel Tebliği, Resmi Gazete Tarihi: 31/07/2003, Resmi Gazete No: 25185
- 12 Sıra No'lu Muhasebe Sistemi Uygulama Genel Tebliği, Resmi Gazete Tarihi: 05/05/2004, Resmi Gazete No: 25453
- 191 Seri No'lu Gelir Vergisi Genel Tebliği, Resmi Gazete Tarihi: 19/01/1996, Resmi Gazete No: 22528
- Bankaların Kredi İşlemlerine İlişkin Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik, Resmi Gazete Tarihi:25/01/2019, Resmi Gazete No: 30666
- Mevduat Ve Katılım Fonunun Kabulüne, Çekilmesine ve Zamanaşımına Uğrayan Mevduat, Katılım Fonu, Emanet ve Alacaklara İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik, Resmî Gazete Tarihi: 01.11.2006, Resmî Gazete No: 26333
- Aktepe, İshak Emin, Katılım Finans. TKBB Yayınları, Erkam Yayın San. ve Tic. A.Ş., 2017
- AAOIFI, Faizsiz Finans Standartları, Faizsiz Finans Standardı 40: Emek Sermaye Ortaklığına Dayanan Katılma Hesaplarında Kâr Dağıtımı, TKBB Yayınları, Yayın No:10, İstanbul (2018)
- Beyanname Düzenleme Klavuzu 1 Gelir Vergisi Kanunu, Maliye Hesap Uzmanları Derneği, Acar Basım ve Cilt San. Tic. A.Ş., 2016
- Dinç, Yusuf, Katılım Bankalarında Havuzlar ve Birim Hesap Değeri; Vade Uyumsuzluğu ve Fon
- Kullandırma Üzerine Öneriler, Bankacılık ve Sermaye Piyasası Araştırmaları Dergisi, 2017, Cilt 1, Sayı 2
- Güray Küçükkocaoğlu, İslami Bankalar ve İslami Finans Kurumları Çalışma Notları, s. 16.
- http://www.baskent.edu.tr/~gurayk/finpazcuma17.doc, Erişim Tarihi: 10.04.2019
- Hacak, Hasan, Fon Kullandırma Yöntemlerinden Selem, Katılım finans Dergisi, Sayı: 9, Eylül 2018
- Katılım Bankacılığı Sistemi Çalışma Esasları ve Uygulaması, Albaraka Türk,
- https://www.albaraka.com.tr/pdf/Katilim_Bankaciligi_Sistemi_Nedir_.pdf, Erişim Tarihi: 25.03.2019
- Küçük, Muzaffer, Değerleme ve Dönem Sonu İşlemleri, Yaklaşım Yayınları, Ankara, Ocak 2017
- Özsoy, M. Şerafettin, Katılım Bankacılığına Giriş, Bilnet Matbaacılık, İstanbul, 2012
- Sevilengül, Orhan, Genel Muhasebe, Gazi Kitapevi, Ankara, 2009
- Şahin, Ekrem, Türkiye’de Dünden Bugüne Katılım Bankaları, (Yüksek Lisans Tezi, Kadir Has Üniversitesi, 2007)
- Tok, Ahmet, Türk Hukukunda Katılım Bankalarının Fon Toplama ve Kullandırma İşlemleri ile Klasik
- Bankacılık İşlemleri, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul, 2006, Aktaran: Bahadır Özkan, Bursa 2010
- Uysal, Ali, ve Nurettin Eroğlu, Açıklamalı ve Örnekli Vergi Usul Kanunu, Sözkesen Matbaacılık, Ankara, 2009
- Yalkın, Yüksel Koç, Genel Muhasebe İlkeler ve Uygulamalar, Tek Düzen Hesap Planı, Nobel Yayın Dağıtım, Ankara, 2008
- http://www.bddk.org.tr.
- http://www.tdk.gov.tr.
- http://www.gib.gov.tr.
- http://www.tkbb.org.tr.
- http://www.mevzuat.gov.tr.
- ISSN: 2528-9942
- Başlangıç: 2015
- Yayıncı: Politik Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Merkezi
Sayıdaki Diğer Makaleler
Muhsin KAR, Hüseyin AĞIR, Sena TÜRKMEN
Ekonomik ve Politik Faktörlerin İnsani Gelişmişlik Üzerindeki Etkileri
Abdullah ÖZDEMİR, Mehmet SALİHOĞLU
Ekonomik Kriz Dönemlerinde Aile Bireylerinde Kararların Optimizasyonu: Azerbaycan Örneği
İlyas CEYHAN, Fatih YARDIMCIOĞLU