202207

OKUL ÖNCESİ DÖNEM ÇOCUK KİTAPLARINDA ÇOCUK HAKLARI

Çocukluk günümüze kadar en fazla değişim gösteren olgulardan biridir. Eksikleri tamamlanacak noksan bir varlık, boş bir levha, yaratıcının emaneti şeklinde farklı anlamlar yüklenen çocukluk, günümüzde özgün bir değerlendirme ile ele alınmaktadır. Araştırmalarda, çocukluk dönemi farklı açılardan incelenmektedir. Birçok sözleşmede de çocuk ve çocukluk ayrı haklara sahip özgün bir yer edinmiştir. Çocukların, kendi haklarıyla ilgili gizil öğrenme yoluyla çevrelerinde ya da medya araçları (kitap, televizyon, internet) vasıtasıyla bilgi edindikleri görülmektedir. Çalışmamızda çocuklar için en önemli bilgi edinme aracı olan kitaplarda çocuk hakları incelenecektir. Bu amaçla kitap satışı yapan bir internet sayfasının (kitapyurdu.com) okul öncesi dönem, hikâye alt kategorisinde en çok satış yaptığı yerli ve yabancı yazarlara ait, farklı yayınevlerinden çıkan ilk beş kitap, çocuk hakları açısından incelenmek üzere ele alınmıştır. İncelenen kitaplarda çocuk hakları ile ilgili olumsuz anlatımlara olumlu anlatımlardan daha fazla yer verildiği görülmüştür. Yine kitaplarda yaşama hakkının dışındaki gelişme, korunma ve katılma haklarına hiç yer verilmediği tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Çocuk, Çocuk Hakları, Okul Öncesi, Çocuk Kitapları

CHILDREN'S RIGHTS IN EARLY CHILDHOOD BOOKS

Childhood is one of the most evolving phenomena. Human and future imagination of every period of history, social expectations, and beliefs have affected and changed the point of view to child and childhood. The childhood in different meanings like an absence presence to be completed in adulthood, an empty plate or a trust of God, is now treated with a unique assessment that has a distinctive world, a form of understanding and difference. Along with the original evaluation approaches, many studies have focused on examining childhood from different aspects and a wide range of literature has emerged. In many agreements, child and childhood take an authentic place with separate rights. It is observed that children have the knowledge about the mentioned assessments and rights either in their natural environment through hidden learning or through media such as books, television, and internet. In our study, children’s rights in books that are the most important knowledge acquisition tool will be analyzed. For this purpose the first five books belonging to native and foreign authors who made the most sales from different publishing houses in the pre-school period, story sub-category of an internet page (kitapyurdu.com) are handled in order to analyzed in terms of children’s rights. It was seen that negative expressions took place more than positive expressions in the books examined. It has been also determined that development, protection and participation rights except the right to life have never been given places in those books.

Keywords:

Child, Children’s Rights, Pre-School, Children Books,

PDF

___

Akyüz, E. (2000). Çocuğun Haklarının ve Güvenliğinin Korunması. Ankara: Milli Eğitim Basımevi.
Akyüz, E. (2001). Çocuk Hakları Sözleşmesi’nin Temel İlkeleri Işığında Çocuğun Eğitim Hakkı. Ankara: Milli Eğitim Dergisi.
Bunge, M. J. (2006). “The Child, Religion, and the Academy: Developing Robust
Theological and Religious Understanding of Children and Childhood”. The
Journal of Religion, Vol: 86, No: 4, (ss. 549-579)
Cevizci, A. (2012). Eğitim Felsefesi. İstanbul: Say Yayınları.
Devries, D. (2001). Towards a Theology of Childhood. Interpretation, 55:161., 2001.
Kepenekçi, K. ve Aslan, C. (2011). Okulöncesi Döneme Seslenen Çocuk Kitaplarında Çocuk Hakları Eğitim. Ankara: Ankara Üniversitesi Basım Evi.
Köylü, M. ve Oruç, C. (2017). Çocukluk Dönemi Din Eğitimi. Ankara: Nobel Yay.
Merey, Z. ve Kuş, Z. (2014). Demokratik Vatandaşlık ve Çocuk Hakları Eğitimi. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
Neslitürk, S. ve Ersoy, A. Figen. (2007). Okulöncesi Öğretmen Adaylarının Çocuk Haklarının Öğretimine İlişkin Görüşleri. Çanakkale: Eğitimde Kuram ve Uygulama Dergisi.
Oruç, C. (2014a). Okul Öncesi Dönemde Çocuğun Din Eğitimi. İstanbul: Dem Yay.
Oruç, C. (2014b). Din Eğitimi Açısından Çocuk Teolojisi ve İlahiyat Fakülteleri İçin Bir Öneri. İstanbul: Dem Yayınları.
Peker, Ü. (2010.) İlköğretim Öğretmenlerine Yönelik WEB Tabanlı Çocuk Hakları Eğitimi Programı. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi.
Postman, N. (1995). Çocukluğun Yokoluşu. Çevirmen: Kemal İnal. Ankara: İmge Kitabevi.
Sever, S. (2003). Çocuk ve Edebiyat, Ankara: Kök Yayıncılık.
Şirin, M. R. (1999). Gerçek Hayat Bilgisi, Çocuk Hakları. İstanbul: Çocuk Kurultayı Bildiriler Kitabı.
Tan, M. (1995). Çocukluk, Dün ve Bugün; Toplumsal Tarihte Çocuk. İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları.
Türkyılmaz, M. ve Kuş, Z. (2014). İlköğretimde 100 Temel Eserde Çocuk Hakları. Mersin: Uluslararası Avrasya Sosyal Bilimler Dergisi.
Uçuş, Ş. (2014). “Çocuk Hakları Eğitimi Programının Hazırlanması Ve
Değerlendirilmesi: Uygulama Öğretmeninin Ve Katılımcıların Görüşleri”. International
Journal of New Trends in Arts, Sports & Science Education. Vol: 3, No: 2, (ss. 1-24).
Yasar, Ş. (2006). Çocuklara Vatandaşlık Bilinci Kazandırmada Okulöncesi Eğitimin Rolü. İstanbul: Birinci Uluslararası Okulöncesi Eğitimi Kongre Kitabı.
Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2006). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
CHILDREN'S RIGHTS IN EARLY CHILDHOOD BOOKS