COĞRAFYA DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMINDA HOŞGÖRÜ

Hoşgörü; doğruluk değerlerini dikkate almadan toplumda farklı dil, cins, din, inanç ve düşüncelerin de bulunabileceğini kabul etme, bunlardan rahatsızlık duymama ve saygılı olma halidir. Geçmiş de olduğu gibi bugün de hem ülkemizde hem de dünyada huzuru ve barışı sağlamada hoşgörüye, hoşgörü eğitimine ve demokrasi eğitimine büyük ihtiyaç duyulmaktadır. Tüm dünyada demokrasilerin, ekonomik, sosyal ve kültürel yaşamların gelişmesi ve insan haklarının hayata geçirilmesi hoşgörü eğitiminden geçen ve sonuçta yine hoşgörüye giden yollar olarak görülmektedir. Hoşgörü eğitimi belli derslerle ve programlarla sınırlandırılamayacak kadar önemli bir konudur. Bu nedenle çalışmada öğrencilere hoşgörü kazandırmada coğrafya eğitiminin yerini ve önemini ortaya koyabilmek amacıyla Coğrafya Dersi Öğretim Programı hoşgörü eğitimi açısından incelenmiştir. Araştırmada nitel araştırma yöntemlerinden doküman analizi kullanılmıştır. Coğrafya Dersi Öğretim Programı’nda hoşgörü eğitimi ile ilgili kazanımların çoğunlukla Beşeri Sistemler, en az ise Doğal Sistemler öğrenme alanlarında olduğu görülmüş ve kimi kazanım ve etkinliklerin hoşgörü eğitimi için bir fırsat oluşturabileceği tespit edilmiştir.

TOLERANCE WITHIN THE INSTRUCTIONAL PROGRAM FOR GEOGRAPHY COURSE

Helping individuals procure the value of ‘tolerance’ bears paramount significance in order to maintain and sustain peace and tranquility in the world, composed of people with different race, language, religion, gender, and socio-economic features. The advance of democratic, economic, social, and cultural aspects of life and practice of human rights throughout the entire planet have to pass through the path of tolerance education, in one way or another. Tolerance education is too broad a concept to restrict within the borders of some courses or programs. Therefore, this research examines the instructional program for Geography Course via tolerance education glance. One of the qualitative research methods, document analysis has been employed in this study. Distilled from this research is the fact that most outcomes regarding tolerance education are enclosed within the learning domain of Human Systems, and the least are scattered in Natural Systems. Furthermore, some outcomes and activities have been noted as opportunities for tolerance education.

___

  • Almond, B. (2010). Education for tolerance: cultural difference and family values. Journal of Moral Education. 39( 2), 131-143.
  • Aslan, Ö. (2005). Kur’an ve hoşgörü. Ankara: İlahiyat Yayınları.
  • Aslan, Ö. (2001). Hoşgörü ve tolerans kavramlarına etimolojik açıdan analitik bir yaklaşım. Cumhuriyet Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 5(2), 357-380.
  • Atalay, Ö. Y. (2008). Felsefi açıdan tolerans ve hoşgörü. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Isparta.
  • Ateş, T. (2007). Hoşgörü ve uzlaşma. İstanbul: Nesa Yayıncılık.
  • Aytaç, A. (2006). Türk milli eğitim müfredatında hoşgörü ve barış eğitimi. Eğitim Bülteni, 24(4). http://www.egitimbulteni.com/detay.php?YaziID=24 adresinden 03.02.2015 tarihinde indirilmiştir.
  • Bilgin, B. (1998). İslâm ve hoşgörü. Diyanet İlmi Dergi, 34(1), 116.
  • Bozkurt, F. (1995). Türk halk kültüründe hoşgörü, Uluslararası Hoşgörü Kongresi Bildirileri
  • 12 Haziran 1995, Antalya.
  • Canto-Sperber, M. (1996). How far can tolerance go?. Diogenes, 44 (4), 175-188.
  • Cosgrove, D. (2003). Globalism and tolerance in early modern geography. Annals of the Association of American Geographers, 93(4): 852-870.
  • Colesante, R. J. ve Biggs, D. A. (1999). Teaching about tolerance with stories and arguments. Journal of Moral Education, 28(2), 185-199.
  • Dağlı, R. Ç. (1995). Eğitimde hoşgörü. Hoşgörü ve Eğitim Toplantısı,5 Mayıs 1995, 39-47, Ankara: UNESCO Türkiye Milli Komisyonu ve Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Ortak Yayın No: 2.
  • Gerber, R. (2003). International handbook on geographical education. Springer Science and Business Media Dordrecht Netherlands. Retrieved on 12-March-2014 at URL: https://books.google.com.tr
  • Gümüşçü, O. ve Balcıoğulları, A. (2008). Coğrafya’ya giriş, Ankara: Bilge Yayınları.
  • Gürkan, T. (1995). Üniversite öğrencilerinin hoşgörü kavramına bakışı. Hoşgörü ve Eğitim Toplantısı, 5 Mayıs 1995, 12-16, Ankara: UNESCO Türkiye Milli Komisyonu ve Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Ortak Yayın No: 2.
  • Gürkaynak, İ. (1995). Eğitimde hoşgörü, Hoşgörü ve Eğitim, Türk Eğitim Derneği XIII. Öğretim Toplantısı 29-30 Kasım 1995, 82-91, Ankara: Türk Eğitim Derneği Yayınları.
  • Gökçe, O. (2006). İçerik analizi: kuramsal ve pratik bilgiler. Ankara: Siyasal Kitabevi.
  • Gözübüyük, M. (2002). Türkiye’de demokrasi ve hoşgörü kültür ve eğitiminin yaygınlaşmasında sivil toplum kuruluşlarının yeri ve önemi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
  • Halstead, J. M. and Taylor, M. J. (2000). Learning and teaching about values: a review of recent research. Cambridge Jurnal of Education. 30(2), 169-202.
  • Hansen, O. H. B. (2011). Teaching tolerance in public education: organizing the exposure to religious and life-stance diversity. Religion & Education, 38, 111-127.
  • IGU International Geographical Union (2015). The Commission on Geographical Education of the International Geographical Union. Retrieved on 12-January-2015 at URL: http://www.igu-cge.org/charters_1.html
  • Kavcar, C. (1995). Açılış konuşması. Hoşgörü ve Eğitim Toplantısı, 5 Mayıs 1995, 1-5, Ankara: UNESCO Türkiye Milli Komisyonu ve Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Ortak Yayın No: 2.
  • Karabağ, S. (2001). Sosyal bilgiler programlarında coğrafya konularının içeriği, L. Küçükahmet-C. Şahin (Ed.), Ders Kitabı İnceleme Kılavuzu içinde (s.15-27).Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
  • Karataş, E. (1995). Açılış konuşması. Uluslararası Hoşgörü Kongresi, 10-12 Haziran 1995, Antalya
  • Kaymakcan, R. (2007). Bir değer olarak hoşgörü ve eğitimi. Değerler Eğitimi Merkezi Dergisi 2(6), 114-119.
  • Keleş, B. (1995). Siyasette hoşgörü. Uluslararası Hoşgörü Kongresi, 10-12 Haziran 1995, Antalya
  • Kepenekçi, K. Y. (2004). Sınıf öğretmenlerine göre hoşgörü. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi 38, 250-265.
  • Kıroğlu, K., Elma, C., Kesten, A. ve Egüz, Ş. (2012). Üniversitede demokratik bir değer olarak hoşgörü. Journal of Social Studies Education Research, 3(2), 86-104.
  • Khitruk , V. V. ve Ulianova , O. A. (2012). İnclusive tolerance as a basis of professional competence of prospective teachers. Problems of Education İn The 21st Century, 43, 21- 32.
  • Kolaç, E. (2010). Hacı Bektaş Veli, Mevlana ve Yunus felsefesiyle Türkçe derslerinde değerler ve hoşgörü eğitimi. Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Veli Araştırma Dergisi, 55, 193-208.
  • Köknel, Ö. (1996). Hoşgörünün ruhsal-toplumsal temelleri. B. Onur (Ed.). Hoşgörü ve eğitim içinde (s. 67-78). Ankara: Türk Eğitim Derneği Yayınları.
  • Kuçuradi, İ. (1996). On tolerance and the limits of toleration. Diogenes, 44(4), 163-174.
  • Laik, Ö. (1996). Türk toplumunda hoşgörü ve gelişmesi. B. Onur (Ed.). Hoşgörü ve eğitim içinde (s. 40-59). Ankara: Türk Eğitim Derneği Yayınları.
  • Lambert, D. (1999). Geography and moral education in a super complex world: the significance of values education and some remaining dilemmas, Ethics, Place and Environment, 2(1), 5-18.
  • Lambert, D., & Machon, P. (2001). Introduction: Setting the scene for geography and citizenship education. In D. Lambert, P. Machon, D. Lambert,&P. Machon (Eds.), Citizenship through Secondary Geography. (pp. 1-8). London: Routledge.
  • Lintner, T. (2005). A world of difference: teaching tolerance through photographs in elementary school. The Social Studies, January/February, 34-37.
  • MEB (2011). Millî Eğitim Bakanlığı Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı Coğrafya Dersi Öğretim http://ttkb.meb.gov.tr/program2.aspx adresinden 047.02.2015 tarihinde indirilmiştir. ( 9, 10, 11 ve 12. Sınıflar ), Ankara.
  • Merriam, S. B. (1998). Qualitative research and case study applications in education. San Francisco:Jossey-Bass Publishers.
  • Miles, M. B., & Huberman, M. A. (1994). An expanded sourcebook qualitative data analysis. London: Sage.
  • Neufeldt, V. (1994). Webster’s new world dictionary. (Third College Edition) New York:
  • McMillan Publishing G & C Merriam Company Publishers.
  • O’donnell, F. (1995). Tolerance: respecting diversity in a complex world. Uluslararası Hoşgörü Kongresi, 10-12 Haziran 1995, 25-31, Antalya.
  • Öner, N. (1995). Felsefe yolunda düşünceler. İstanbul: MEB Yayınları.
  • Özçağlar, Ali. (2009). Coğrafyaya giriş, Ankara: Ümit Ofset Matbaacılık.
  • Özdoğan, B. (1995). Ailede hoşgörü. İ. Pehlivan (Yay. Haz.). Hoşgörü ve eğitim toplantısı içinde (s. 63-68). Ankara: UNESCO Türkiye Milli Komisyonu ve Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Ortak Yayın No: 2.
  • Pasamonik, B. (2004). The paradoxes of tolerance. The Social Studies, September/October, 206- 210.
  • Raihani. (2011). A whole-school approach: a proposal for education for tolerance in Indonesia. Theory and Research in Education, 9(1), 23-39.
  • Recor A. (2015). Teaching tolerance. Retrieved on 07-February-2015 at URL: http://learningtogive.org/papers/paper233.html
  • Ricoeur, P. (1996) Obstacles and limits to tolerance. Diogenes, 44, 161-163.
  • Russell, B. (1997). Sorgulayan denemeler, Çev: Nermin Arık, Ankara: TÜBİTAK Yayınları.
  • Stevens, R. ve Charles, J. (2005). Preparing teachers to teach tolerance. Multicultural Perspectives, 7(1), 17-25.
  • Stoltman, J. P. (1990). Geography education for citizenship. Colorado, U.S.: Social Science Education http://files.eric.ed.gov/fulltext/ED322081.pdf Retrieved on 03-July-2014 at URL:
  • Şahin, Ç. (2011). Perceptions of prospective teachers about tolerance education. Educational Research and Reviews, 6(1), 77-86.
  • Tatar, A. F. (2009). Okul öncesi eğitiminde (5-6 yas) hoşgörü eğitimi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
  • Türe, H. (2014). Sosyal bilgiler öğretmenlerinin hoşgörü algısı ve hoşgörü eğitimine bakışı.
  • Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Akdeniz Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Antalya.
  • Türe, H. ve Ersoy, A. F. (2015). Sosyal bilgiler öğretmenlerinin hoşgörü eğitimine bakışı ve
  • hoşgörü eğitimine ilişkin uygulamaları. Anadolu Journal of Educational Sciences
  • International, 5(1), 57-87.
  • UNESCO (1995). The declaration of principles on tolerance. Retrieved on 20-November-2012 at URL: http://unesdoc.unesco.org/images/0015/001518/151830eo.pdf
  • UNESCO (1994). Tolerance: the threshold of peace. Retrieved on 20-November-2012 at URL: http://unesdoc.unesco.org/images/0009/000981/098178e.pdf
  • United Nations Information Service. UNIS (2004). Throughout History Anti-Semitism Unique Manifestation of Hatred, Intolerance, Persecution Says Secretary-General in Remarks to Headquarters http://www.unis.unvienna.org/unis/pressrels/2004/sgsm9375.html Retrieved on
  • February-2015 at URL:
  • Walzer, M. (1998). Hoşgörü Üzerine. Çev: Abdullah Yılmaz, İstanbul: Ayrıntı Yayınevi.
  • Watson S. W. and Johnson L (2006) Tolerance in teacher education. Multicultural Education 13(3): 14–17.
  • Weidenfeld, W. (2002). Constructive conflicts: tolerance learning as the basis for democracy. Prospects, 32(1), 95-102.
  • Widmalm, S. (2005). Trust and tolerance in İndia: findings from Madhya Pradesh and Kerala. India Review, 4, 233-257.
  • Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2011). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. (Genişletilmiş 8. Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
  • Yürüşen, M. (2001). Çeşitlilikten özgürlüğe. Ankara: Liberte Yayınları.
  • Żurawicz E., Oberska M., Surmacz M. (2014). Tolerance in geographical education - a comparative analysis of geography school textbooks in Poland, Great Britain and Spain. IGU Regional Conference, Krakow, Poland. Retrieved on 03-May-2015 at URL: http://www.geo.uj.edu.pl/konferencja/igu2014/programme/pdf/C12_20_33_WHATPP3/Z urawicz_Tolerance.pdf