OSMANLI DÖNEMİ PADİŞAHLARINDAN BESTEKAR II.BEYAZIT’IN TÜRK MÜZİĞİ ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ VE GÜNÜMÜZE OLAN YANSIMALARI

Türk Müziği’nin oluşumu ve gelişiminde Osmanlı Dönemi Padişahlarının müziğe olan yaklaşımları önemli etkenlerden birisidir. Çünkü Türk Müziği özellikle saray ve çevresinde gördüğü destekle olgunlaşmış, eğitim-öğretim alanı bulmuş, eserler üretilmiş ve böylelikle gelişme imkanı bulabilmiştir. Aslında Türk Müziği’nin kaynağı Türklerin Müslümanlığı kabul ettikleri dönemden öncekine kadar uzanır. Müzik, Orta Asya Türklerinde, Göktürklerde, Uygurlarda, Hun Türkleri’nde, Selçuklular’da din ve devlet törenlerinin önemli ve etkili unsuru olmuştur. Zamanla tarihi süreç içerisinde Türk Müziği askeri, dini, klasik, folklorik olmak üzere dört ana kolda ilerleme göstermiştir. Türk Müziği, tarihimizde özellikle 600 yılı aşkın bir süreyi kapsayan Osmanlı Döneminde (1299-1922) kimliğini bulmuş, olgunlaşmış ve günümüze kadar ulaşmıştır. Bu gelişmede dünyaya hükmeden, bir cihan imparatorluğunu yöneten padişahların, şahsiyetleri, desteği, müziğe verdiği önemi ve yaptıkları bestelerinin rolü oldukça önemli olmuştur. Bu çalışmada özellikle Türk Müziği’nin gelişmesinde tarihimizde önemli bir dönem olan Osmanlı İmparatorluğundaki Müzisyen Padişahlardan, II.Beyazıt’ın müziğimiz üzerine yaptığı etkileri ve günümüze olan yansımaları ele alınmış, incelenmiş ve yaptıkları hizmetler açısından değerlendirmeler yapılmıştır. Araştırmalardan Padişahlar arasında II.Beyazıt’ın, günümüze ulaşan bilgilere göre, Türk Müziği alanında ilk bestekâr Padişah olması, Edirne’de kurduğu külliyede (darüşşifa) müzikle tedaviyi kapsamlı olarak hastane ortamında yine ilk başlatan hükümdar olması açısından önem arz etmektedir. Bu çalışmanın amacı, II.Beyazıt’ın Türk Müziği’ndeki önemi hakkında farkındalık oluşturmak ve bestelerini hatırlatarak, eserlerinin yeni nesil tarafından icra edilmesine teşvik etmektir. Ayrıca çalışmada II.Beyazıt’ın bestelerinin listesi verilmiş, eserlerin makam, form, usûl yönünden genel anlamda müzikal analizi yapılarak günümüze yansımaları açısından değerlendirmeler yapılmıştır.

Anahtar Kelimeler:

II.Beyazıt, Osmanlı Dönemi, Müzisyen Padişahlar, Musician Sultans

THE EFFECTS OF OTTOMAN SULTAN AND COMPOSER II.BEYAZIT ON THE TURKISH MUSIC AND HIS REFLECTIONS ON THE PRESENT

The approach of Ottoman sultans to music in the formation and development of Turkish Music is one of the important factors. Because Turkish music, especially in the palace and around with the support of the mature, education-learning area found, the works were produced and thus found the opportunity to develop. In fact, the source of Turkish music dates back to the period before the Turks accepted Islam. Music has been an important and influential element of religious and state ceremonies in the Turks of Central Asia, Gokturks, Uygurs, Hun Turks and Selçuks. In time, Turkish music has progressed in four main branches as military, religious, classical and folkloric. In our history, especially in the Ottoman period covering more than 600 years (1299-19222), it is understood that Turkish Music has found its identity and has reached its present day. In this development, the role of the sultans who ruled the world, ruling a world empire, their personalities, their support, the importance they gave to music and their compositions were very important. In this study, the effects of II.Beyazıt on our music and its reflections on the present were examined and evaluated in terms of their services. Among the sultans, according to the information obtained from the Ottoman Empire, the first composer in the field of Turkish Music, according to the information we have established in Edirne, the center of the complex (darüşşifa) for music treatment with the center of the hospital in terms of being the first ruler is important in terms of starting. The aim of this study is to raise awareness about the importance of the first composer Sultan II.Beyazıt. In this study, some notes of II.Beyazıt’s compositions were listed and made their general musical analysis.

Keywords:

II. Beyazıt, Ottoman Era,

PDF

___

Ak, A.Ş. (2014). Türk Mûsıkîsi Tarihi. Ankara: Akçağ Yayınları.
Aksoy, B. (1994). Avrupalı Gezginlerin Gözüyle Osmanlılarda Mûsıkî. İstanbul: Pan Yayınları.
Behar, C. (2015). Osmanlı/Türk Mûsıkîsinin Kısa Tarihi. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
Cezar, M.(2011). Mufassal Osmanlı Tarihi II.cilt. Ankara:Türk Tarih Kurumu Basımevi.
Çalışkan, K. (2017). Kronolojik Muhteşem Osmanlı. İstanbul: Caretta Promat basımevi.
Çelebi, E. (1983). Seyahatname. (Çev: İsmet Parmaksızoğlu). Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.
Çolakoğlu Sarı, G. (2014, Aralık). Osmanlı-Türk Müziğinde Padişahların İzleri, Uluslararası SosyalAraştırmalar Dergisi. Cilt: 7. Sayı: 35, 52-65) Issn 1307-9581.
Ekinci, M.U. (2015). Kevseri Mecmuası 18. Yüzyıl Saz Müziği Külliyatı”. İstanbul: Pan Yayıncılık.
Ekinci, T.P. (2010). Dönemlerine Göre Mûsıkîlşinas Osmanlı Padişahları, Dönemlerinde Mûsıkî Adına Yaşanmış Önemli Gelişmeler ve Bu Dönemlerin Genel Değerlendirmesi, İstanbul-Haliç Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
Fuat, A. (2003). Sultanların Şiiri. Yağmur Dergisi. s.16. İstanbul: Işık Yayınları.
Kaygısız, M. (2000). Türklerde Müzik. İstanbul: Kaynak Yayınları.
Özalp,N.(1996). Türk Mûsıkîsi Tarihi. Derleme I. Ankara: TRT Yayınları.
Özcan,N. (2001). Türk Mûsıkîsi Tarihi. İstanbul: Basılmamış ders notları.
Özpekel, O. N. (1999). Şair ve Bestekâr Osmanlı Padişahları. C.1. Ankara: Yeni Türkiye Yayınları. Öztuna, Y. (1990). Türk Mûsıkîsi Ansiklopedisi. C.1. Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.
Pekin, E. (1999). Sarayda Mûsıkî, Sultan Bestekârlar. İstanbul: Cd/Kitap Kalan Müzik Tanrıkorur, C. (2003). Osmanlı Dönemi Türk Mûsıkîsi. İstanbul: Dergah Yayınları.
Toker, H. (2016). Elhan-ı Aziz Sultan Abdülaziz Devrinde Sarayda Mûsıkî. İstanbul: TBMM Milli Saraylar Yayını.
Tura, Y. (2000). Kantemiroğlu. 1.Cilt. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
Uzunçarşılı, İ.H. (1988). Osmanlı Tarihi I.cilt. Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi
Usal, A. (2006). Edirne Tarihi ve Kültürü ( 10.06.2019). http:// www.edirnevdb.gov.tr
Yıldız, K. T. (2007). Bestekâr Osmanlı Padişahları ve Dönemlerinin Mûsıkî Anlayışı. İstanbul-İTÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi.