YABANCI DİL OLARAK RUSÇA EĞİTİMİNDE ÖZNESİZ CÜMLELERİN YAPISAL VE ANLAMSAL ÖZELLİKLERİ

Rusçanın yabancı dil olarak öğretimi sürecinde Söz dizimi dersi özel bir yer tutar. Dilbilgisi ve biçim bilgisine dayalı olarak söz dizimsel yapıların oluşumu yabancı öğrenciler için özel, uzun ve zahmetli bir süreçtir. Bu nedenle Türkiye'deki üniversitelerde söz öbeklerin ve cümlelerin söz dizimsel analizi eğitimin ileri bir aşamasında verilmektedir. Bu makalede, tek ögeli cümle türlerinden biri olan öznesiz cümle ele alınmaktadır. Analiz, bir cümlede öznenin aktif bir failin bulunmamasının yanı sıra, Türkçede buna benzer çok modelin olmaması ve yaygın olarak kullanılmaması; Türkçe konuşan öğrenciler için öznesiz cümleler kurma algısı ve becerisinde zorluklara neden olduğunu göstermektedir. Rusçayı yabancı dil olarak öğrenen Türk öğrencilere gramer ve anlamsal sınıflandırmalara dayalı olarak öznesiz cümlelerin kullanım özelliklerini aktarmak önemlidir. Ayrıca yanlış anlaşılmaların ve yaşanan zorlukların önlenmesi için Rusça öğrenen, Türkçe konuşan öğrencilerin bu cümle türlerini doğru kullanma becerilerinin geliştirilmesine yönelik önerilen alıştırma örneklerine yer verilmiştir.

Anahtar Kelimeler:

rus dili, öznesiz cümle, söz dizimi

STRUCTURAL AND SEMANTIC FEATURES OF IMPERSONAL SENTENCES IN TEACHING RUSSIAN AS A FOREIGN LANGUAGE

The syntax course occupies a special place in the process of teaching Russian as a foreign language. Based on grammar and morphology courses, the formation of syntactic constructions is a specific, long, and time-consuming process for foreign students. That is why the syntactic analysis of phrases and sentences in Turkish universities is provided at an advanced stage of learning. This article discusses one of the types of a one–part sentence - an impersonal sentence. The analysis shows that the absence of an active figure in a sentence or a sentence without a subject, as well as the absence of a similar form in the Turkish language, cause difficulties for Turkish-speaking students in perceiving and being able to form impersonal sentences. It is important to convey to students studying Russian as a foreign language the peculiarities of the use of impersonal sentences, based on grammatical and semantic classifications. In addition, examples of recommended exercises aimed at overcoming common difficulties, preventing misunderstandings, and developing the skill of using them in the Russian speech of Turkish-speaking students are given.

Keywords:

Russian, impersonal sentence, syntax,

PDF

___

Arutyunova, N. (1999). Yazık ı Mir Çeloveka. Moskva: Yazıki Russkoy Kulturı.
Babaytseva, B. & Maksimov, L. (1987). Sovremennıy Russkiy Yazık. V 3 chastyah. Çast 3. Sintaksis. Punktuatsiya. Moskva: Prosveshcheniye.
Berezina, O. (2010). K voprosu o Yazıkovoy Reprezentatsii Kategorii Bezliçnosti. Voprosı kognitivnoy lingvistiki, 39-51.
Glazunova, O. (2011). Grammatika Russkogo Yazika v Uprajneniyah i Kommentariyah. Sintaksis. Sank-Peterburg: Zlatoust.
Peshkovskiy, A. (2011). Infinitivniye Predlojeniya. G. Akimova, S. Vyatkina, V. Kazakov & D. Rudnev, Sintaksis Sovremennogo Russkogo Yazika (s. 288-292). Sankt-Peterburg: Filologicheskiy Fakultet SPbGU.
Peşkovskiy, A. (2013). Glagolnıye bezliçnıye predlojeniya. G. Akimova, S. Vyatkina, V. Kazakov & D. Rudnev, Sintaksis Sovremennogo Russkogo Yazıka (s. 261-270). Sankt-Petersburg: Filologiçeskiy Fakultet SPbGU.
Petrov, A. (2007). Bezlichnost Kak Semantichesko-Grammaticheskaya Kategoraya Russkogo Yazika. Arhangelsk: Pomorskiy Universitet.
Pipchenko, N. (2008). Sovremenniy Russkiy Yazik. Sintaksis Slovosochetaniya i Prostogo Predlojeniya. Minsk: BGU.
Shahmatov, A. (2001). Sintaksis Russkogo Yazika. Moskva: Editorial URSS.
Valgina, N. (2003). Sovremenniy Russkiy Yazik. Sintaksis. Moskva: Visshaya Shkola.
Vinogradov, V. (1955). Osnovniye Voprosi Sintaksisa Predlojeniya. В V. Vinogradov, N. Baskakov, N. Pospelov, Voprosi Grammaticheskogo Stroya (стр. 389-435). Moskva.
Zaretskiy, Y. (2008). Bezliçnıye Konstruktsii v Russkom Yazıke: Kulturologiçeskiye i Tipologiçeskiye Aspektı. Astrahan: Astrahanskiy Universitet.
Natsionalniy Korpus Russkogo Yazika (28 Şubat 2023). https://ruscorpora.ru/ adresinden alınmıştır.