SUSANNA TAMARO'NUN ‘'ATLA, BART!'’ İSİMLİ ÇEVİRİ ÇOCUK ROMANINDA FANTASTİK KURGU

Fantastik; bünyesinde hayal gücünün, düşün, doğaüstünün var olduğu nesnel gerçeklikten tam olarak sıyrılmadan okura bir kaçış imkânı sunan sanat eserlerini niteleyen bir türdür.  Yazın türü olarak fantastik kurgunun kendine özgü birtakım özellikleri vardır. Yazar fantastik kurguyu oluştururken dış dünyayı,  olağanüstülüğe varmak; gerçek zaman ve mekândan kopmak için bir araç olarak kullanır.  Fantastik eserler okuyucuda merak, heyecan ve gerilim temelli özel bir etki uyandırarak olay örgüsüyle arasında bağ kurmasını sağlar. Dilin retoriğinin yazarın kabiliyetiyle en iyi şekilde ifade olanağı bulduğu fantastik yazın türünde, akıl ve mantık arka plâna itilir. Yazarın gayesi, dış dünyadan kurgusal olarak tamamen uzaklaşmadan okuru hayrete düşürmektir.  Çalışma kapsamında fantastik kavramının tanımından yola çıkılarak basit seçkisiz örneklem yoluyla seçilen Susanna Tamaro’nun 9-11 yaş grubu için yazdığı “Atla, Bart!” adlı telif eserinin çocuk edebiyatı ile olan ilişkisi fantastik kurguda bulunması gereken ölçütler bağlamında değerlendirilmiştir.  Araştırmada nitel araştırma yöntemi ve veri toplama aracı olarak ise doküman inceleme metodu kullanılmıştır. Çalışmada,  Susanna Tamaro’nun “Atla, Bart!” adlı eserinde fantastik kurgunun özelliklerinden olan;  düşsel unsurların varlığı, yazarın olağanüstülükleri gerçekçi düzlemden kopmadan ele alması, kurgudaki kahramanların yaşanan doğaüstü olaylara şaşırma ve kararsızlık durumu göstermeleri, kahramanların bir amaç için macera dolu yolculuğa çıkmaları gibi unsurların yer aldığı tespit edilmiştir.  Fantastik kurgunun okura çeşitli eğitsel iletileri sezdirme ve toplumu bir probleme yönelik aydınlatma işlevi,  Susanna Tamaro’nun “ Atla, Bart!” adlı eserinde teknolojinin insan yaşamını esir alması, sosyal ilişkileri olumsuz etkileyerek insanları yalnızlık ve mutsuzluğa itmesi durularının ele alınmasıyla sağlanmıştır.  Susana Tamaro’nun fantastik kurgusunun çevrimsel ilişki türüne uygun biçimde problemlerin yaşandığı gerçek dünya –  amaç uğruna mücadele verilen fantastik dünya - sorunların çözüldüğü gerçek dünya geçişleri kullanılarak yapılandırıldığı görülmüştür. “Atla, Bart!”adlı fantastik türdeki eserin; çocukların merak ve heyecan ihtiyaçlarını giderme,  düş ve hayal dünyalarına olumlu etki yaparak yaşamlarında karşılaşabilecekleri sorunların çözümüne yönelik yaratıcı düşünme becerilerini geliştirme açısından faydalı olacağına ulaşılmıştır. 

Fantastic Fiction in the Children’s Novel Atla, Bart!’ by Susanna Tamaro

Fantastic genre refers to the works of art that allows readers an escape without fully breaking out from objective reality including imagination, thought and supernatural things. As a literary genre, fantastic fiction incorporates some unique qualities. When creating a fantastic fiction, authors use the external world as an instrument to achieve extraordinariness and to break off the real time and space. Fantastic works arouse a special influence in readers based on curiosity, excitement and thrill and allow them to establish a link with the story line. The fantastic literature genre allows the rhetoric of the language to be expressed in the best way with the ability of the author and pushes reason and logic aside. The goal of the author is to astonish the reader without fully getting away fictionally from the external world.  The study is based on the definition of the concept of fantastic and evaluates the relation of the novel “Atla, Bart” written by Susanna Tamaro for the age group of 9 to 11 with the children’s literature within the context of the criteria that needs to be met in fantastic fiction, while the novel being selected through simple random sampling.The study used qualitative research model, and document review method as the data collection tool. The study determined that the novel “Atla, Bart!” by Susanna Tamaro included elements of fantastic fiction like the presence of imaginary elements, author’s handling of the extraordinary things without leaving a realistic plane, the astonishment and indetermination by the characters in the fiction against extraordinary event, and their adventurous journey for a goal. The function of fantastic fiction to implicate various educational messages and to enlighten society for a problem is provided in the novel “Atla, Bart!” by Susanna Tamaro by dealing with the facts that technology captures human lives and pushes people towards loneliness and unhappiness by impairing social relations. It was evaluated that the fantastic novel of Susana Tamaro was configured by using, in line with the cyclic relationship type, the transitions between the real world where the problems are faced, the fantastic world that is fought for the goal and the real world where the problems are solved. It was concluded that the fantastic fiction “Atla, Bart!”can be useful  for satisfying the children’s needs for curiosity and excitement and for developing their creative thinking skills for the solutions they may face in their lives by having positive effects to their imaginary fantasy world.

___

  • Büyük Türkçe Sözlük, 10. bs., Ankara, Türk Dil Kurumu Yayınları, 2009
  • Bozkaplan, D.İ. (2010). 1990-2008 Arası Çocuk Edebiyatımızda Fantastik ve Bilim-Kurgu Romanlar Üzerine Bir İnceleme. Doktora Tezi. İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
  • Dilidüzgün, S. (2003). Çağdaş Çocuk Yazını – Yazın Eğitimine Atılan İlk Adım. İstanbul, Morpa Kültür Yayınları.
  • Dilidüzgün, S. (2011). Fantastik Çocuk Kitaplarında Fantastik Öğeleri Belirleyen Etmenler, III. ÇOCUK VE GENÇLİK EDEBİYATI SEMPOZYUMU, 608-612
  • Emir, D. ve Diler, H. E, (2011). Büyülü Gerçekçilik: Latife Tekin’in Sevgili Arsız Ölüm Ve Angela Carter’in Büyülü Oyuncakçı Dükkânı İsimli Eserlerinin Karşılaştırılması. Dumlupınar Üniversitesi, Sosyal Bilimler Dergisi, Ağustos 2011/ sayı:30.
  • Moran, B. (2007). Türk Romanına Eleştirel Bir Bakış. C.3. İstanbul: İletişim Yayınları, 12. Basım.
  • Özsevgeç, Y. (2015). Büyülü Gerçekçi Kurgu Üzerine. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, Ağustos 2015/ sayı:39, Cilt:8.
  • Özüm, A. (2013). Onat Kutlar’ın İshak ve Bilge Karasu’nun Göçmüş Kediler Bahçesi’ndeki Büyülü Gerçekçi Ögeler. Bilig, ( 66). (ss. 179- 204).
  • Püsküllüoğlu, A. (2009). Edebiyat Sözlüğü, 2. Basım, İstanbul: Can Sanat Yayınları.
  • Sever, S. (2013). Çocuk ve Edebiyat. İzmir: Tudem Yayıncılık.
  • Tamaro, S. (2016). Atla, Bart!. (çev. Eren Cendey.) İstanbul: Can Sanat Yayınları. 2. Basım.
  • Todorov. T. (2004). Fantastik: Edebi Türe Yapısal Bir Yaklaşım (Çev: Nedret Öztokat).Metis Yayınları. İstanbul.
  • Toyman, Y. Ö. (2006). Nazlı Eray’ın Roman Dünyasında Düşsü Ve Büyülü Gerçekçiliğin Kurgusu İle Fantastik Unsurlar. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Isparta: Süleyman Demirel Üniversitesi, Sosyal Bilimler Entitüsü.
  • Usutay, H. (2014). Çocuk ve Gençlik Yazınında Fantastik Kavramı. Türk Dili, Dil ve Edebiyat Dergisi. Sayı:756.
  • Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2013). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.