8. SINIF ÖĞRENCİLERİNİN DEMOKRATİK ve BİLİMSEL DEĞERLERE SAHİP OLMA DURUMLARI

Değerler, bir toplumun bütünlüğünü sağlayan, yol gösterici davranış kalıplarıdır. Bireyin ait olduğu toplumun bir parçası olabilmesi için bu davranış kalıplarının aktarılması sağlanmalıdır. Değerlerin aktarımında, aile, okul ve toplum önemli bir rol oynar. Bu çalışmada Türkiye’de bir ilde 8.sınıf öğrencilerinin demokratik ve bilimsel değerlere bakış açıları tespit edilmeye çalışılmıştır. Değerlerin tespiti için Akbaş (2004) tarafından geliştirilen demokratik ve bilimsel değerler ölçeği ve demografik bilgi formu kullanılmıştır. Araştırmanın evreni 2018-2019 eğitim-öğretim yılında öğrenim gören ortaokul 8. Sınıf öğrencilerinden oluşmaktadır. Örneklem ise, 4 ortaokulda öğrenim gören 245 sekizinci sınıf öğrencisinden meydana gelmektedir. Araştırmada betimsel tarama modeli kullanılmıştır. Uygulanan istatistiksel hesaplamalar sonucunda cinsiyet, anne-baba eğitim dereceleri, ailenin ekonomik durumu gibi değişkenlerin etkisi incelenmiştir. Bu değişkenlerin normal dağılım gösterip göstermediğini belirlemek amacıyla değişkenlere ait verilere, Kolmogorov-Smirnov testi kullanılarak normallik analizi yapılmıştır. Analiz sonucunda bilimsel değerler ölçeğinin normal dağılım sergilediği, demokratik değerler ölçeğinin ise normal dağılım göstermediği görülmüştür. Bu yüzden demokratik değerler ölçeğinin alt problemlerinin analizinde non-parametrik testler kullanılmıştır. Ayrıca yapılan güvenirlik analizi sonucunda demokratik değerler ölçeğinin Cronbach's Alpha değeri .83, bilimsel değerler ölçeğinin Cronbach's Alpha değeri .84 olarak tespit edilmiştir. Araştırma sonucunda bilimsel ve demokratik değerlerde cinsiyet değişkeninde anlamlı bir farklılık tespit edilmiştir. Anne-Baba öğrenim durumu ve gelir düzeyi değişkenleri, demokratik ve bilimsel değer puanları üzerinde anlamlı bir farklılığa neden olmamıştır. Katılımcıların görüşlerindeki anlamlı fark .05 seviyesinde test edilmiştir.

THE LEVELS OF DEMOCRATIC AND SCIENTIFIC VALUES OF 8TH GRADE SECONDARY SCHOOL STUDENTS

Values are the guiding patterns of behavior that ensure the integrity of a society. In order for theindividual to be a part of the society to which they belong, these behavior patterns should betransferred. Family, school and society play a role in the transfer of values. In this study, thevalues of democratic and scientific perspectives to 8th grade students in a province in Turkey hastried to determine. In order to determine the values, the scale of democratic and scientific valuesand demographic information form developed by Akbaş (2004) were used. The universe of theresearch consists of 8th grade students of secondary school studying in the 2018-2019 academicyear. The sample, on the other hand, consists of 245 8th grade students from 4 secondary schools.Descriptive survey model was used in the research. As a result of the applied statisticalcalculations, the effects of variables such as gender, education levels of parents and economicstatus of the family were examined. In order to determine whether these variables show normaldistribution, normality analysis was performed on the data of the variables using theKolmogorov-Smirnov test. As a result of the analysis, it was seen that the scientific values scaleshowed normal distribution, while the democratic values scale did not show a normaldistribution. Therefore, non-parametric tests were used in the analysis of the sub-problems ofthe democratic values scale. In addition, as a result of the reliability analysis, the Cronbach'sAlpha value of the democratic values scale was found to be .83, and the Cronbach's Alpha valueof the scientific values scale was found to be .84. As a result of the research, a significantdifference was found in the gender variable in scientific and democratic values. Parents'education level and income level variables did not cause a significant difference on democraticand scientific value scores. The significant difference in the opinions of the participants wastested at the .05 level.

PDF

___

Akbaş, O. (2004). Türk milli eğitim sisteminin duyuşsal amaçlarının ilköğretim II. kademedeki gerçekleşme derecesinin değerlendirilmesi. [Unpublished doctoral dissertation]. Gazi University.
Akman, B. (2011). Okulöncesi dönem değerler eğitiminde ailenin rolü. (Editor: Arzu Arıkan) Okul öncesi dönemde değerler eğitimi 149-164.
Altunay, E. & Yalçınkaya, M. (2011). Öğretmen adaylarının bilgi toplumunda değerlere ilişkin görüşlerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 1(1), 5-28.
Arıkan, R. (2011). Araştırma Yöntem ve Teknikleri. Nobel Akademik Yayıncılık.
Atay, A. D. (2014). Ortaokul öğrencilerinin fen öğrenmeye yönelik motivasyon düzeylerinin ve üst bilişsel farkındalıklarının incelenmesi [Unpublished master dissertation], Adnan Menderes University.
Aydın, M. Z. & Gürler, Ş. A. (2012). Okulda değerler eğitimi. Nobel Yayınları.
Büyüköztürk, Ş. (2011). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı (17. bs.). Pegem Akademi.
Chou, M. J., Yang, C. H. & Huang, P. C. (2014). The beauty of character education on preschool children’s parent-child relationship. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 143(2014), 527-533. https://doi.org/10.1016/j.sbspro.2014.07.431
Çengelci, T., Hancı, B. & Karaduman, H. (2013). Okul ortamında değerler eğitimi konusunda öğretmen ve öğrenci görüşleri. Değerler Eğitimi Dergisi, 11(25), 33- 56.
Çorlu, M. A. Adıgüzel, T. Ayar, M. C., Çorlu, M. S. & Özel, S. (2012). Bilim, teknoloji, mühendislik ve matematik (BTMM) eğitimi: disiplinler arası çalışmalar ve etkileşimler. X. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi, Niğde.
Demir, R. Öztürk, N. & Dökme, İ. (2012). İlköğretim 7. sınıf öğrencilerinin fen ve teknoloji dersine yönelik motivasyonlarının bazı değişkenler açısından incelenmesi. Mehmet Akif Ersoy University Journal of Education Faculty, 1(23), 1-21.
Doğanay, A. (2006). Değerler Eğitimi,(Editör: Cemil Öztürk), Hayat Bilgisi ve Sosyal Bilgiler Öğretimi. 255-286. Pegem A Yayıncılık.
Gökçe, A. F. (2013). Teoriden uygulamaya demokrasi çelişkisi. Yasama Dergisi Parlamento Hukuku Özel Sayısı, (24), 59-77.
Gömleksiz, M. N. & Cüro, E. (2011). An Assessment of students’ attitudes towards values in Social Studies curriculum. Journal of Human Sciences, 8(1), 95-134.
Gömleksiz, M. N. & Kan, A. Ü. (2008). Eğitim fakültesi ve tezsiz yüksek lisans programlarına kayıtlı öğretmen adaylarının demokratik tutumlarının değerlendirilmesi (Fırat Üniversitesi Örneği). Milli Eğitim Dergisi, 178(1), 44-64.
Gözütok, F. D. (1995). Öğretmenlerin demokratik tutumları. TDV Yayınları.
Hines, A. (2008). Global trends in culture, infrastructure and values. Futurist, 42(5), 18-23.
Hökelekli, H. (2010). Modern eğitimde yeni bir paradigma: değerler eğitimi. Eğitime Bakış Dergisi, 6(18), 4-10. http://doi:10.1111/j.1467-9221.2010.00764.x
Izgar, G. & Beyhan, Ö. (2015). Değerler eğitimi programının ilköğretim okulu 8. Sınıf öğrencilerinin demokratik tutum ve davranışlarına etkisi. Değerler Eğitimi Dergisi, 13 ( 29), ss:439- 470
İlğan, Y., Karayiğ̇ it, Ḋ . & Çetiṅ , Y . (2013). Ortaokul öğrencilerinin demokratik değerlere sahip olma düzeylerinin çeşitli değişkenlere göre incelenmesi. Manisa Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 11 (2) , 97- 118.
Kağıtçıbaşı, Ç. (1998). Kültürel psikoloji “kültürel bağlamda insan ve aile”. Yapı Kredi Yayınları.
Karahan, T. F., Sardoğan, M. E., Özkamalı, E. & Dicle, A. N. (2006). Öğretmen adaylarında demokratik tutum, nevrotik eğilimler ve kendini gerçekleştirme. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 30. 149- 158.
Karakütük, K. (2001). Demokratik ve laik eğitim. Anı Yayıncılık.
Karasar, N. (2007). Bilimsel araştırma yöntemleri (17. baskı). Nobel Yayıncılık.
Kepenekçi, Y. K. (2004). İlköğretim okulu yöneticilerinin eğitim mevzuatına ilişkin görüşleri. Eğitim Bilimleri ve Uygulama, 3(6), 159-174.
Khamis, V., Dukmak, S. & Elhoweris, H. (2008). Factors affecting the motivation to learn among united arab emirates middle and high school students. Educational Studies, 34(3), 191-200. http://DOI:10.1080/03055690701811297
Kirschenbaum, H. (1995). Enhance values and morality. Allyn and BaconMarfleet, A. (1996). School mission statements and parental perception. Values in education and education in values. (Ed. J.M. Halstead and M.J. Taylor). Falmer Press.
Mehmedoğlu, A. U. (2006). İlâhiyat fakültesi öğrencilerinin değer yönelimleri ve dindarlık-değer ilişkisi (Marmara Üniversitesi, İlâhiyat Fakültesi Örneği), Marmara University Journal of Theology Faculty, 30(1), 133-167.
Milli Eğitim Bakanlığı, Değerler Eğitimi Yönergesi, (2015), 8 March 2020. Retrieved on 21 May 2020 http://mebk12.meb.gov.tr/meb_iysdosyalar/34/39/749197/dosyalar/2015_02/09093609_degerleregiti mi.pdf
Neuman, L. W. (2007). Social research methods, 6/E. Pearson Education.
Polat, S. & Çalışkan M. (2013). Ortaokul öğrencilerinin değer yönelimlerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi. Uludağ University Journal of Education Faculty, 26(2), 387-404.
Ros, M., Schwartz, S. H. & Surkiss, S. (1999). Basic individual values, work values, and the meaning of work. Applied Psychology, 48(1), 49-71. http://doi: 10.1080/026999499377664
Schwartz, S. H., Caprara, G. V. & Vecchione, M. (2010). Basic personal values, core political values, and voting: a longitudinal analysis. Political Psychology, 31(3), 421-452.
Sezen, G. & Paliç, G. (2011). Lise öğrencilerin problem çözme becerisi algılarının belirlenmesi. 2 nd International Conference on New Trends in Education and Their Implications, 27-29 Nisan, Antalya.
Sigurdardottir, I. ve Einarsdottir, J. (2016). An action research study in an icelandic preschool: developing consensus about values and values education. International Journal of Early Childhood, 48(2), 161-177. http://doi: 10.1007/s13158-016-0161-5
Turan, S. & Aktan, D. (2008). Okul hayatında var olan ve olması düşünülen sosyal değerler. The Journal of Turkish Educational Sciences, 6(2), 227-259. Turkish Language Society (2005). Turkish Dictionary. Türk Tarih Kurumu Basımevi.
Ulusoy, K. & Arslan, A. (2014). Değerli bir kavram olarak ‘değer ve değerler eğitimi’. Farklı yönleriyle değerler eğitimi. Pegem Akademi.
Ulusoy, K. & Dilmaç, B. (2014). Değerler eğitimi. (2.Baskı). Pegem Akademi.
Ulusoy, K. & Erkuş, B. (2016). İlkokul 4. Sınıfta" insan hakları, yurttaşlık ve demokrasi" dersinin okutulmasına ilişkin sınıf ve sosyal bilgiler öğretmenlerinin görüşlerinin incelenmesi. Sosyal Bilimler Dergisi, (24).
Ulusoy, K. (2016). Sosyal bilgiler öğretiminde değer aktarımı ve e-okuma" ekran okuma". Journal of Kirsehir Education Faculty, 17(1).
Ulusoy, K. (2019). Karakter değerler ve ahlak eğitimi, Pegem A Yayıncılık
Ural, S. N. & Sağlam, H. İ. (2011). İlköğretim öğrencilerinin demokratik tutum düzeylerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi. Değerler Eğitimi Dergisi. 9 (22), 161-180.
Uyanık G.B., Yalçın, A., Yemenici, F., Sabancı, H., Kalaycı, K. K., Halisdemir, M., Bakülü, N., Hazar R.G., Köse S. &
Ünsal, Y. (2012). Okul öncesinde değerler eğitimi ve etkinlik örnekleri. Pegem.
Ünlü, İ. & Metin, Ö. (2016). İlköğretim öğrencilerinin cinsiyet değişkenine göre değerlere ulaşma düzeyleri. Journal of Kırşehir Education Faculty, 17(2).
Veugelers, W. & Vedder, P. (2003). Values in teaching. Teachers and teaching, 9(4), 377-389. https://doi:10.1080/1354060032000097262
Vrasmas, A. (2001). Family and aducation, values and education in romania today. 8 March 2020. Retrieved on 21 May 2020 from http:/www.crvp.org/book/series04/IVA-14/contents.htm.
Yaman, E. (2012). Değerler eğitimi: eğitimde yeni ufuklar. Akçağ Yayınları.
Yazıcı, K. (2006). Değerler eğitimine genel bir bakış. Türklük Bilimi Araştırmaları, (19), 499-522. Yazıcı, K. (2011). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının demokratik değerlerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Eğitim ve Bilim. 36 (159), 165-178.
Yıldırım, A., Hacıhasanoğlu, R., Karakurt, P. & Türkleş, S. (2011). Lise öğrencilerinin problem çözme becerileri ve etkileyen faktörler. Journal of Human Sciences, 8(1), 905-921.
Yiğittir, S. (2009). İlköğretim sosyal bilgiler dersi 4 ve 5. Sınıf değerlerinin kazanılma düzeyi. [Unpublished doctoral dissertation], Gazi University.
Yüksel, İ., Bağcı, Ş. & Vatansever, E. (2013). İlköğretim son sınıf öğrencilerinin demokratik değerlere sahip olma düzeylerinin belirlenmesi. Journal of Social Sciences, 6(12). https://doi.org/10.14520/adyusbd.427