TOPLUMSAL DÖNÜŞÜM VE KÖYDE MODERNLEŞMENİN ÖRNEĞİ OLARAK KÖY ENSTİTÜLERİNİN KURULUŞU VE HALK EĞİTİMİ FAALİYETLERİ

İmparatorluktan ulus devlete geçiş sürecinde Türkiye Cumhuriyeti belirlenen hedefler doğrultusunda toplumun her açıdan gelişimini sağlamak için bazı politikaları hayata geçirmiştir. İlk olarak ekonomik kalkınma ile ilgili inkılaplar yapılırken diğer taraftan toplumun eğitim ve kültür düzeyini yükseltmek amaçlanmıştır. Bu doğrultuda ekonomi alanında devletçilik eğitim alanında ise halkçılık ilkeleri temel alınmıştır. Bütün halkın okur-yazar olması için 1 Kasım 1928 tarihinde Harf Devrimi yapılarak yeni harflerin kullanılacağı ilan edilmiştir. Bu yeni alfabenin bütün halka öğretilmesi için 1 Ocak 1929 tarihinde Millet Mektepleri açılmıştır. Millet Mektepleri genelde şehirlerde açıldığı için okuma ve yazma öğretim hizmetleri köylere kadar ulaşmamıştır. O dönem nüfusun çoğu köylerde yaşadığından dolayı Mustafa Kemal eğitim seferberliğine köyleri de dâhil etmek istemiştir. Bu doğrultuda köylerde görevli olan kolluk kuvvetlerini okuma ve yazma öğretmeleri ve onlardan yardım almayı düşünmüştür. Bu uygulama eğitmen kursları fikrinin ortaya çıkmasını sağlamıştır. Eğitmen kursları başarılı sonuçlar verince kolluk kuvvetlerinin yerine köy çocuklarının bu görevi yapabileceği düşüncesiyle 21 köy enstitüsü tesis edilmiştir. Köy Enstitüleri uygulamalı eğitim anlayışı ile çalıştıkları için köylerin gelişmesinde büyük bir rol oynamıştır. Enstitülerin hiyerarşik olarak tepesinde bulunan Yüksek Köy Enstitüleri de Türkiye’de halka yönelik üniversitelerin ilk örneklerinden biri olarak kabul edilmiştir. Türkiye’de siyasi olarak 1950 seçimlerinde iktidar değişimi yaşanınca 1954 yılında Köy Enstitüleri İlk Öğretmen Okulu adı altına alınıp enstitü uygulamasına son verilmiştir.

FOUNDATION OF VILLAGE INSTITUTES AND PUBLIC EDUCATION ACTIVITIES: AN EXAMPLE OF SOCIAL TRANSFORMATION AND MODERNIZATION IN THE VILLAGE

In the transition period from the empire to the nation-state, the Republic of Turkey has implemented some policies to ensure the development of the society in every aspect in line with the determined targets. Firstly, while the reforms based on economic development were made, it was also aimed to raise the education and cultural level of the society. From this point of view, the policy of state control in the field of economy and populism in the field of education were both taken as the basis. It has been declared that new letters would be used by making a Letter Revolution on November 1, 1928, so that all people would be literate. In order to teach this new alphabet to the whole public, national schools were opened on 1 January 1929. Since national schools were generally opened in the cities, reading and writing education services, unfortunately, did not reach the villages. Regarding the fact that most of the population lived in villages at that time, Mustafa Kemal wanted to include the education campaign in the villages as well. In this direction, it is thought that the law enforcement officers in the villages would also help the people in the village by teaching them how to read and write. This application gave a way to the emergence of the idea of trainer courses. When the trainers' courses yielded successful results, 21 village institutes were established with the thought that village children could handle this task instead of law enforcement officers. Village Institutes have played a great role in the development of the villages, as they initiated work with an approach of applied education. High Village Institutes, which were found at the top of the institutes hierarchically were also accepted as the first examples of public universities in Turkey. When there was a political change of power in Turkey in the 1950 elections, the Village Institutes were renamed Primary Teacher Education School in 1954 and the institute application was thus terminated.

___

  • AKDOĞAN, E. M. (2016). Köy Enstitülerinde Eğitim Anlayışı ve Tarih ve Yurttaşlık Bilgisi Öğretimi, Doktora Tezi, Atatürk Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Erzurum.
  • AKYÜZ, Y. (1997). Türk Eğitim Tarihi (6. Baskı). İstanbul: İstanbul Kültür Üniversitesi Yayınları.
  • ALTUNYA, N. (2014). Köy Enstitüleri Sisteminde Yönetim. MSGÜ Sosyal Bilimler Dergisi, (10).
  • AYSAL, N. (2005). Anadolu’da Aydınlanma Hareketinin Doğuşu: Köy Enstitüleri. Ankara Üniversitesi Türk İnkılap Tarihi Enstitüsü Atatürk Yolu Dergisi, 9(35), s. 267-282.
  • BAYKAL, A. (2009). Okul Tasarımında Örnek Yaklaşım. İçinde: Köy Enstitüleri. 17-18 Nisan 2008 Tarihli Eğitim Mirasımız Köy Enstitüleri, Uygulanabilirliği ve Model Çalışmalar Sempozyumu Kitabı. İstanbul: Literatür Yayınları.
  • BAYKURT, F. (2018). Köy Enstitülü Delikanlı, (2.Basım) İstanbul: Literatür Yayınları.
  • ÇAKMAK, F. (2007). Kuruluşundan Kapatılışına Kadar Türkiye Büyük Millet Meclisi İçerisinde Köy Enstitülerine Yönelik Muhalefet. Çağdaş Türkiye Tarihi Araştırmaları Dergisi. 6(15), s. 221-250.
  • DEMİRKAYA, B.G. (2015). Köy Enstitüleri Bağlamında Eğitim ve İdeolojinin Toplumsal Değişme Etkisinin İncelenmesi: Köy Enstitüleri Dergisi (1945-1947), Maltepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İletişim Bilimleri Ana Bilim Dalı, Doktora Tezi, İstanbul.
  • DÜNDAR, C. (2015). Köy Enstitüleri. İstanbul: Can Yayınları.
  • EROL, M. ve Erol, F. Z. (2021). Yeniden Var Olma Sürecinde Köy Enstitülerinin Rolü. Akademik Matbuat Dergisi, 5(1), s. 73-90.
Uluslararası Anadolu Sosyal Bilimler Dergisi-Cover
  • Başlangıç: 2017
  • Yayıncı: Yusuf ARSLAN
Sayıdaki Diğer Makaleler

SAĞLIKTA ŞİDDET: BİBLİYOMETRİK BİR ANALİZ

Yılmaz DAŞLI, Ecem DEMİR YURTSEVEN, Bahar TÜRKMENOĞLU

BAYBURT ÜNİVERSİTESİ İLAHİYAT FAKÜLTESİ ÖĞRENCİLERİNİN DİNİ EĞİLİM DÜZEYLERİNİN ÇEŞİTLİ DEĞİŞKENLER AÇISINDAN İNCELENMESİ

Hasan SÖZEN

COVID-19 PANDEMİSİNİN BAŞLANGIÇ DÖNEMİNDE ÇOCUKLARIN UYKU ALIŞKANLIKLARINDAKİ DEĞİŞİKLİKLER: BİR TÜRKİYE ÖRNEĞİ

Emel SARI GÖKTEN, Gökçe VOGT

GEBE EĞİTİMİNE GENEL BİR BAKIŞ: WEB OF SCIENCE CORE COLLECTION TEMELLİ BİR BİBLİYOMETRİK ANALİZ

Esra ERGİN, Büşra ERGİN, Oğuzhan GÜNENC, Mehmet ERYILMAZ

TARİHSEL/TOPLUMSAL TRAVMALARIN KUŞAKLARARASI PSİKOSOSYAL ETKİLERİ: DERSİM 38 ÖRNEĞİNDE BİR OLGU SUNUMU

Gülnaz KARATAY, Azad GÜNDERCİ

RAMAZAN AYINDA TÜKETİCİLERİN SATIN ALMA VE GIDA HARCAMALARI ALIŞKANLIKLARININ DEĞERLENDİRİLMESİ: NİĞDE VE YÖRESİNDE BİR ALAN ARAŞTIRMASI

Ruhan İRİ

OSMANLI DEVLETİ’NİN SİYASAL VE TOPLUMSAL ANLAYIŞI İÇİNDE EKONOMİK YAPININ DİNAMİKLERİNİN İNCELENMESİ: AHİLİK VE LONCA TEŞKİLATI ÖRNEĞİ

Oğuzhan GÖKSEL, Müjdat AVCI

KURUMSAL ETNOGRAFYA: TEMEL YÖNLERİ VE TEORİK TEMELLER

Zeynep TEKİN BABUÇ

HAVACILIK YÖNETİMİ ÖĞRENCİLERİNİN REZERVASYON SİSTEMİNE İLİŞKİN ALGILARI: METAFOR ANALİZİ ÖRNEĞİ

Murat Ahmet DOĞAN, Zafer ŞİMŞEK, Asena AYVALIOĞLU

ORTAOKUL ÖĞRETMENLERİNİN OKULDA KARŞILAŞTIKLARI STRES KAYNAKLARI ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA: HATAY ÖRNEĞİ

Mehmet ÇOLAK, Cuma Ali YÜKSELEN, Mehmet DOĞRU