NAMIK KEMAL’İN İNTİBAH ROMANINDA OTHELLO SENDROMU

Kıskançlık, olağan bir duygu olduğu gibi tarif edilmesi zor bir duygudur. Aşkta kaçınılmaz bir duygu olarak görülen kıskançlık, edebiyatta da karşımıza çokça çıkan bir duygu durumudur. Kıskançlık denilince akla ilk William Shakespeare’in Othello adlı eseri gelir. Bunun sebebi Othello’da aşırı ve anormal kıskançlık ve bunun getirdiği feci sonun etkileyici bir şekilde aktarılmış olmasıdır. Bu eserle birlikte patolojik, anormal ve aşırı kıskançlık “othello sendromu” olarak adlandırılmıştır.Türk edebiyatının ilk edebî romanı olan İntibah’ta da Namık Kemal, othello sendromuna yer vermiştir. Patolojik kıskançlığın feci sonuyla karşılaştığımız İntibah, çoğunlukla bir aşk romanı olarak değerlendirilmiş; romanın psikolojik boyutuna ve bunun arkasındaki kıskançlık duygusuna eğilinmemiştir. Romanda Ali Bey’in Mehpeyker ve Dilâşub ile yaşadığı çatışma ele alınmıştır. Romanda çatışmayı oluşturan asıl unsur ise kıskançlık duygusudur. Ali Bey- Mehpeyker- Dilâşub ve Abdullah Efendi’nin kıskançlıkla birlikte anıldığı romanda kıskanılanların ve kıskananın her birinin bir uçta yer aldığı kıskançlık üçgeni karşımıza çıkmaktadır. Bu üçgenin ucundaki kişiler romanda yer değiştirebilmektedir. Çalışmamızda Namık Kemal’in İntibah adlı eserindeki kıskançlık üçgenleri ve kıskançlığın roman karakterlerindeki görünümü ele alınacaktır. 

OTHELLO SYNDROME IN NAMIK KEMAL'S NOVEL INTIBAH

In addition to being an ordinary emotion, Jealousy is an emotion that is difficult to describe. Jealousy, which is seen as an inevitable emotion in love, is an emotional state that is also encountered in literature frequently. When we say jealousy, the first work that comes to mind is William Shakespeare's Othello. This is because in Othello extreme and unusual jealousy and its disastrous end are impressively presented. Pathological, unusual, and extreme jealousy was named “Othello syndrome” after this work.Namık Kemal also included the Othello syndrome in İntibah, his first literary novel in Turkish literature. İntibah, where we encounter the disastrous end of pathological jealousy, has been mostly evaluated as a romance novel; The psychological dimension of the novel and the feeling of jealousy behind it have not been addressed. The conflict between Ali Bey and Mehpeyker and Dilâşub is discussed in the novel. The main element that creates the conflict in the novel is the feeling of jealousy. In the novel in which Ali Bey- Mehpeyker- Dilâşub and Abdullah Efendi are mentioned together with jealousy, we come across a triangle of jealousy in which each of the envied ones and the enviers are on a corner. The people on the corners of this triangle can change places in the novel. In our study, the jealousy triangles in Namık Kemal's Intibah and the appearance of jealousy in novel characters will be discussed.

___

  • Aktaş, Ş. ( 2004). “Roman Hakkında”, İntibah, Akçağ Yayınları, 5. Baskı: Ankara, s. V.
  • Baki, H. (1993). Tanzimat Edebiyatında Roman ve İnsan, Promete Yayınları.
  • Boratov, P. N. (1969). 100 Soruda Türk Halk Edebiyatı, Gerçek Yayınevi, 1 Baskı, Eylül.
  • Demirbağ, Ö. (2019). “Dîvân Şiirinde Kıskançlık”, Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Sonbahar, S.45, ss. 13-30.
  • Demirtaş, H. A, Dönmez, A. (2006). “Yakın İlişkilerde Kıskançlık: Bireysel, İlişkisel ve Durumsal Değişkenler”, Türk Psikiyatri Dergisi, 17 (3), s.181.
  • Dino, G. (1978). Türk Romanının Doğuşu, Cem yayınevi, İstanbul.
  • Erzi, S. (2020). “Zararına Sevinme (Schadenfreude) ve Yardım Davranışlarının Karanlık üçlü; Benlik Saygısı, Empati ve Bakış Açısı Alma Bakımından İncelenmesi”, Kalem Eğitim ve İnsan Bilimleri Dergisi, 10 (1) ss.215-236.
  • Freud, S. (1995). Psikanaliz ve Uygulama, Türkçesi: Muammer Sencer, Say Yayınları, 3. Basım.
  • Freud, S. (2019). Aşkın Psikolojisi, Çev: A. Can İdemen, 4. Baskı, Cem Yayınevi, İzmir.
  • Has-Er, M. (2000). Tanzimat Devri Türk Romanında Kadın Kahramanlar, Atatürk Kültür Merkezi Yayını: 246.
  • Kaplan, M. (2010). Türk Edebiyatı Üzerine Araştırmalar II, Dergâh Yayınları, 8. Baskı, Eylül.
  • Karaca, Ş., (2019). Kötücül Kadın, Türk Edebiyatında Kötücül Kadın İmgesi, Akçağ Yayınları.
  • Kesgin, C. E., Hashemipour, S. (2020). “Othello Syndrome in Shakespearean Tragedy of Othello”, ss.59-78, Saman, Hashemipour, Discrimination is Evil, Essays On Literary Masterpieces, Nobel Yayınları.
  • Kürüm, E. (2021). “Sergüzeşt-i Ali Bey Yahut Sergüzeşt-i Âli-i Osman” Türkiyat Mecmuası, 31,1, ss.281-299.
  • Shakespeare, W. (1994). Otello, Çev: Özdemir Nutku, Remzi Kitapevi, 2 Basım, İstanbul.
  • Solok, C. K. (1998) Türk Edebiyatında Hikaye ve Roman 1, İnkılap Yayınevi, 5. Baskı.
  • sozluk.gov.tr, Türk Dil Kurumu Sözlükleri
  • Şengül, M. B. (2018). “Hamlet (William Shakespeare) ile Gülnihal (Namık Kemal) Adlı Tiyatro Eserleri Üzerine Karşılaştırmalı Bir İnceleme”, Bilig, Kış, S.84, ss.219-241.
  • Tanpınar, A. H.(1988). 19’uncu Asır Türk Edebiyatı Tarihi, Çağlayan Kitapevi, 8. Baskı, İstanbul.
  • Toohey, P.(2016). Edebiyatta, Sanatta ve Popüler Kültürde Kıskançlık, Çev: Begüm Kovulmaz, Doğan Kitap, 1. Baskı, Mart. Türk Dili Roman Özel Sayısı (2017), İkinci Baskı, Mart Ankara, s.71.
  • Uçkun, C. G., Üzüm, B., Uçkun, S. ( 2018). “ Narsist Kişiliğin Makyavelist Davranışlara Etkisi: Kocaeli Üniversitesi Özel Güvenlik Öğrencileri Örneği”, Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, C.20, S.2, Eylül, ss. 139-154.
  • Vasilyeva, O.V. (2006). “Seferbeyzade Hikayesi (XVII.yy) ve Namık Kemal’in İntibah Yahut Ali Bey’in Sergüzeşti (XIX.yy) Adlı Romanı”, Manas Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, S.15, Bişkek, ss.177-180.
  • Wilco W., van Dijk, Jaap W. Ouwerkerk,(edt.),(2014). Schadenfruede: Understanding Pleasure at the Misfortune of Others, Cambridge University Press, 1. Baskı.