TMS 2 STOKLAR STANDARDI AÇIKLAMA GEREKLİLİKLERİNİN 2016-2017 YILLARINA İLİŞKİN UYUM DÜZEYLERİNİN KARŞILAŞTIRILMALI OLARAK İNCELENMESİ: BORSA İSTANBUL’DA BİR UYGULAMA

Günümüzde, hızlı bir şekilde artan rekabet ve küreselleşmeyle birlikte, farklı ülkelerde farklı kurallara göre hazırlanan finansal tabloların karşılaştırılmasında sıkıntılar olmaktadır. Bu nedenle, bu ülkelerde finansal tabloların uyumlu hale gelmesi için çalışmalar devam etmekte ve küresel boyut kazanan ekonomik sistemde anlaşılabilir, daha şeffaf ve karşılaştırılabilir finansal raporlama için şirketlerce benzer finansal raporlama dilinin üzerinde durulmasını sağlayan Uluslararası Muhasebe ve Finansal Raporlama Standartları’nın kullanılması bir zorunluluk haline gelmektedir. Bilgi kullanıcılara finansal bilgilerin temel niteliklerini üzerinde taşıyacak biçimde iletilebilmesi adına, dipnotların ayrıntılı olarak açıklanmasının gerekliliği ortadadır. Ülkemizde de bu ortak dili konuşabilmek, finansal raporlamada diğer ülkelerle oluşabilecek farklılıkları ortadan kaldırmak için Uluslararası Muhasebe ve Finansal Raporlama Standartları, ülkemizin şartlarına uygun bir şekilde, Türkçeye çevrilerek Türkiye Muhasebe Standartları (TMS) ve Türkiye Finansal Raporlama Standartları (TFRS) oluşturulmuştur. Araştırmamızda, üretim şirketlerinde stoklar, önemli bir kalem olduğu için TMS 2 stoklar standardı seçilmiştir. Ayrıca, BIST 100 endeksinde, yer alan 52 adet üretim işletmesi içerisinden TMS 2 stoklar standardına en uygun faaliyet raporlarına sahip 20 adet üretim işletmesi seçilmiştir. Araştırmamız da, şirketlerin 2016 ve 2017 yıllarındaki finansal tablolarından yararlanılmıştır. Şirketlerin finansal bilgilerine kamuyu aydınlatma platformu (KAP) ve Borsa İstanbul’un resmi sitesinden ulaşılmıştır. TMS 2 Stoklar Standardı dipnot açıklama gereklilikleri uyum düzeyleri her şirket için tek tek incelenmiş, şirketlerin dipnot açıklama gereklilikleri uyum düzeylerini belirlemek için açıklama yapılanlara “1” açıklama yapılmayanlara “0” değeri verilerek her şirket için bir sonuca ulaşılmıştır. Verilen değerlere göre 2016 ve 2017 yıllarının mutlak olarak karşılaştırılmasını yaptığımız da tablo ve grafiklerde de görüldüğü gibi 2017 yılında dipnot açıklama gereklilikleri uyum düzeylerinde artış olduğu tespit edilmiştir. Bu durum genel olarak şirketlerin 2016 yılına göre 2017 yılında mutlak ve yüzdesel olarak uyum düzeylerinin arttığını göstermektedir. Ayrıca, bu artışın şirket kriterlerinden olan aktif büyüklük, şirket karlılığı ve şirket yaşı ile olan ilişkileri incelenmiştir. Sonuç olarak, yapmış olduğumuz araştırmada, elde ettiğimiz verilerden yola çıkarak, “Şirketlerin TMS 2 stoklar standardı dipnot açıklama gerekliliklerinin yıllara göre değişen uyum düzeyleri ile değişkenler arasında (aktif büyüklük, karlılık, şirket yaşı) anlamlı bir ilişki bulunmaktadır.” hipotezi doğrulanmıştır. Şirketlerin, TMS 2 Stoklar standardı dipnot açıklama gereklilikleri uyum düzeyleri ve şirket kriterlerinden olan aktif büyüklük, karlılık, şirket yaşı ile olan ilişkisi ortaya çıkarılmaya çalışılmış ve bu belirlenen ilişkilerin nedenleri de vurgulanmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Dipnot, Açıklama, Gereklilik, Uyum

COMPARATIVE INVESTIGATION OF THE COMPLIANCE LEVELS RELATION WITH THE DISCLOSURE REQUIREMENTS OF TAS 2 STOCK STANDARD IN 2016-2017 YEARS: AN APPLICATION IN BORSA ISTANBUL

Nowadays, with increasing competition and globalization, there are difficulties in comparing the financial statements prepared in different countries according to different rules. Therefore, efforts are underway to harmonize the financial statements in these countries and the use of the International Accounting and Financial Reporting Standards, which allows for a more transparent and comparable financial reporting language to be understood in the global economic system, makes it possible to focus on similar financial reporting languages. . It is obvious that the footnotes should be explained in detail so that information can be conveyed to the users on the basis of financial information. In our country, to speak the common language, financial reporting to eliminate differences that may occur with other countries, the International Accounting and Financial Reporting Standards, appropriately to the conditions of our country, translated into Turkish and Turkey Accounting Standards (TAS) and Turkey Financial Reporting Standards (IFRS) have been established. In our study, TAS 2 stocks standard has been chosen as the stocks in production companies are an important item. In addition, in the BIST 100 index, 20 production enterprises with the most appropriate activity reports were selected from the 52 production enterprises. In our research, the financial statements of the companies in 2016 and 2017 were used. The financial information of the companies was obtained from the Public Disclosure Platform (KAP) and Borsa İstanbul's official website. The compliance levels of the TAS 2 Stocks Standard footnote disclosure requirements were examined for each company individually. In order to determine the compliance levels of the companies' footnotes disclosure requirements, a value of “1” was given to those that were disclosed, and a value of “0” was given to those who did not make a statement. According to the values given in 2016 and 2017 as an absolute comparison of the tables and graphs as seen in 2017, it was determined that the compliance levels of footnote disclosure requirements increased in 2017. In general, this situation shows that in 2017, compliance levels of companies increased in absolute and percentage terms compared to 2016. In addition, the relationship between the asset size, company profitability and company age, which is one of the company criteria, has been examined. As a result, based on the data we have obtained, There is a significant relationship between the variables of compliance of the companies TAS 2 stocks standard footnote disclosure requirements with years and the variables (asset size, profitability, company age). The hypothesis has been confirmed. The relationship between companies' TAS 2 stocks standard footnote disclosure requirements compliance levels and company size asset size, profitability, company age was tried to be revealed and the reasons for these relations were also emphasized.

Keywords:

Footenote, Disclosure, Requirement, Compliance,

PDF

___

Akhtaruddin M. (2005). “Corporate Mandatory Disclosure Practices in Bangladesh”, The International Journal of Accounting, 40: 399-422.
Ali, M. J.,Kamran A., ve Darren H. (2004). “Disc¬losure Compliance with National Accounting Standards by Listed Companies in South Asia”, Accounting and Business Research, 34 (3): 183-199.
Alsaeed K. (2006).“The Association between Firm-specific Charac¬teristics and Disclosure: The case of Saudi Arabia”, Managerial Accounting Journal, 21(5): 476-495.
Al-Shammari, B.(2011). “Factors Influencing the Extent of Mandatory Compliance with International Financial Reporting Standards: The Case of Kuwaiti Listed Companies”, Journal of International Business and Econo¬mics, 11 (4): 11-31.
Al-Shammari, B., Brown P., ve Tarca A. (2008). “An Investiga¬tion of Compliance with International Accounting Standards by Listed Com¬panies in the Gulf Co-Operation Council Member States”, The International Journal of Accounting, 43: 425-447
Büke T. (2014).”UFRS Dipnot Açıklama Gerekliliklerine Uyum: Literatür Araştırması”, Mali Çözüm Dergisi,124:179-190Cooke,T.E. (1989).”Voluntary Corporate Disclosure by Swedish Com¬panies”, Journal of International Financial Management and Accounting, 1(2): 171-195.
Çetinoğlu S. (2018).Türkiye Muhasebe ve Finansal Raporlama Standartlarının Açıklama Gerekliliklerine İlişkin Uyum Düzeylerinin İncelenmesi: Borsa İstanbul’da Bir Uygulama, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Kütahya Dumlupınar Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kütahya
Çürük T., (2004). “Bağımsız Dıs Denetimin Muhasebe Seffaflığına Etkisi Üzerine Uygulamalı Bir Çalısma: Türkiye Örneği”, ODTÜ Gelisme Dergisi,31:149-165
Demir V., Bahadır O. (2014). “An Investigation of compliance with International Financial Reporting Standards by listed companies in Tur¬key”. Accounting and Management Information System, 13 (1): 4-14.
Dumontier, P., Raffournier B. (1998). “Why Firms Comply Voluntarily with IAS: An Empirical Analysis with Swiss Data”, Journal of International Financial Management and Accounting,9 (3): 216-245.
Esen M.Ö. ve Sakin T. (2009).”Dipnot Açıklama Yükümlülüklerine Uyum: İMKB 100 Endeksinde Yer Alan Reel Sektör Firmalarının Durumu Üzerine Bir Araştırma”, İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi İşletme İktisadı Enstitüsü Dergisi (Yönetim), 20 (64):112-124
Glaum, Martin ve Donna L. Street (2003). “Compliance with the Disclosure Requirements of Germany’s New Market: IAS Versus US GAAP”, Journal of International Financial Management and Accounting,14 (1): 64-100.
Holthausen, R. W. ve R. W. Leftwich (1983). “The Economic Consequences of Accounting Choice”, Journal of Accounting & Economics, 5: 77-117.
Hossain, M. ve Hammami H. (2009). “Voluntary Disclosu¬re in the Annual Reports of an Emerging Country: The Case of Qatar”, Ad¬vances in Accounting, Incorporating Advances in International Accounting, 25: 255-265.
Juhmani, O. I. H. (2012). “Factors Influencing the Extent of Corporate Compliance with IFRSs: Evidence from Companies Listed in Bahrain Stock Exchange”, Journal of International Business and Economics, 12 (2): 67-79.
Malone, D.,Fries C. ve Jones T. (1993). “An Empirical Investigation of the Extent of Corporate Financial Disclosure in the Oil and Gas Industry”, Journal of Accounting, Auditing & Finance, 8 (3): 249-273.
Naser K. (1998). “Comprehensiveness of Disclosure of non-financial Companies Listed on Amman Financial Market”, International Journal of Commerce & Management, 2,(8) : 88-119.
Nobes, C., (1998). “Towards a General Model of the Reasons for the International Differences in Financial Reporting”, Abacus, 31(1-3):162-187
Örten R., Kaval H. ve Karapınar A. (2012). Türkiye Muhasebe –Finansal Raporlama Standartları Uygulama ve Yorumları, Altıncı Baskı, Gazi Kitapevi, Ankara.
Street, Donna L. ve Stephanie M. Bryant (2000).”Disclosure Level and Compliance with IASs: A Comparison of Companies with and without U.S. Listings and Filings”, The International Journal of Accounting, 35 (3): 305-329
Tadesse, Solomon, (2006). “The Economic Value of Regulated Disclosure: Evidence From The Banking Sector”, Journal of Accounting and Public Policy,25:32-70
http://www.denetimnet.net/UserFiles/Documents/UFRS/UMS%202.pdf (15.01.2019)
http://www.kgk.gov.tr/Portalv2Uploads/files/Duyurular/v2/TMS/TMS%202%20Stoklar.pdf (16.01.2019)