Okşan TANDOĞAN

9940

Atık Malzemelerinin Mimaride Kullanımı

Günümüzde tüm dünyada kentlerde artan insan sayısı, teknolojinin gelişimi, buna bağlı hızla artan ve farklılaşan tüketim alışkanlıkları atık miktarını artırmış, türünü değiştirmiştir. Bu atıklar artık kolayca doğal çember içinde emilip kaybolabilen atıklar değildir. Doğal kaynakların sonsuz olmadığı ve bilinçsizce kullanıldıkları takdirde bir gün tükenebilecekleri gerçeği ile birlikte atıkların tekrar kullanılması ve geri dönüşümü, kaynak israfını önlemek, çevrenin korunumu ve enerji tasarrufu açısından önem kazanmaktadır. Ancak atıkların geri dönüşümü de enerji ve maliyet gerektirdiğinden tekrar kullanımı daha uygun bir çözüm olarak karşımıza çıkmaktadır. Günümüzde atıkların tekrar kullanımı sürdürülebilir mekânlar yaratmayı amaçlayan mimarlık alanında önem arz etmektedir.  Mimarlık alanında atıkların geri dönüşümü ile oluşturulan projeler incelendiğinde konut ölçeğinden, kentsel ölçekte kamusal mekânların oluşturulmasına kadar çeşitlilik gösterdiği görülmektedir. Bu çalışmada tüketim sonucu ortaya çıkan atık malzemelerin tekrar kullanımı ile gerçekleştirilen mimari örneklerin incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırmanın yöntemi literatür çalışmasına dayanmaktadır. Bu amaçla dünyada atık malzemeler ile gerçekleştirilen konut ölçeğinden, kentsel ölçekte kamusal mekânların oluşturulmasına kadar mimari örnekler araştırılmıştır. Bu örnekler farklı coğrafyada bulunan, farklı ölçeklerde ve genel olarak basit işgücü ile gerçekleştirilmiş olan projelerden seçilmiştir. Seçilen örnekler incelendiğinde modüler, düşük maliyetli, sürdürülebilir malzemeler kullanıldığından sürdürülebilir, çevreye dost yapı ve kamusal mekânların yaratıldığı, atık miktarının azaltılmasına da katkıda bulunulduğu görülmüştür.
Anahtar Kelimeler:

Atık, geri dönüşüm, mimarlık

Usage of Waste Materials in Architecture

Increasing number of people, technological development and its impact on the consumption habits increased the waste amount in today's world cities and changed it's type. These wastes are not easily absorbed in the natural circle. When the natural resources are used unconsciously, it should be taken into account the fact that it could be exhausted and not infinite. In this respect, reuse and recycling of wastes are important in terms of conserving the environment, preventing waste of resources and saving energy. However, recycling of waste also requires energy and cost, and reuse is a more suitable solution.  Today, reuse of wastes is important in the field of architecture which aims to create sustainable spaces.  When the projects which are formed by recycling of wastes in the field of architecture are examined, it can be seen that they vary from housing scale to the creation of public spaces on urban scale. In this study, it is aimed to examine the architectural examples which are realized by the re-use of waste materials resulting from consumption. The method of the study is based on the literature. For this purpose, architectural examples from the scale of housing, which is performed with waste materials in the world, to the creation of public spaces on urban scale were investigated. These examples were selected from projects which are in different geography area and scales also generally were carried out a with simple labor force. When these samples are examined, it is seen that it has been contributed to create sustainable, environmentally friendly structures and public spaces due to modular, low-cost and sustainable materials are used and to the reduction of the amount of waste.
Keywords:

Waste, recycling, architecture,

PDF

___

  • [1] Taufiq, T., 2010, Characteristics of Fresh Municipal Solid Waste, The University of Texas.
  • [2] United Nations, 2014, World Urbanization Prospects (2014), web sayfası: https://www.compassion.com/multimedia/world-urbanization-prospects.pdf, erişim tarihi: 16.06.2017.
  • [3] Palabıyık, H. ve Altunbaş, D. 2004, Kentsel Katı Atıklar ve Yönetimi, Çevre Sorunlarına Çağdas Yaklaşımlar, Editörler: Ugur Yıldırım–Mehmet C. Marin, Beta Basım Yayım, İstanbul.
  • [4] http://www.theworldcounts.com/counters/shocking_environmental_facts_and_statistics/world_waste_facts, erişim tarihi: 02.10.2018.
  • [5] Yetim, A., 2014, Geri Dönüşüm Sektörünün Dünyadaki Genel Görünümü ve Türkiye’deki Durumu, Ar&Ge Bülten, 2014 Haziran – Sektörel, web sayfası: http://www.izto.org.tr/portals/0/argebulten/gerid%C3%B6n%C3%BC%C5%9F%C3%BCmsekt%C3%B6r%C3%BC_ahmetyetim.pdf, erişim tarihi,11.11.2018.
  • [6] Anonim, 2018, Geri dönüşüm nedir? web sayfası: www.obi.bilkent.edu.tr/ekookul/pdf/geridonusum, erişim tarihi: 02.10.2018.
  • [7] Şahin, S. ve Hatunoğlu, Z., 2016, Geri Dönüşüm Sistemlerine Yönelik Algı Düzeyi, Finansman ve Muhasebeleştirilmesi: Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Örneği, Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, Cilt 12, Yıl 12, Sayı 2, 2016
  • [8] Gündüzalp, A.A. ve Güven, S., 2016, Atık, Çeşitleri, Atık Yönetimi, Geri Dönüşüm ve Tüketici: Çankaya Belediyesi ve Semt Tüketicileri Örneği, Hacettepe Üniversitesi, Sosyolojik Araştırmalar E-Dergisi.
  • [9] Bayram, S.E., 2017, Katı Atıkların Geriye Kazanımı ve Tarımsal Kullanım Olanakları, Türk Bilimsel Derlemeler Dergisi, 10 (2): 62-65.
  • [10] Yılmaz, A. ve Bozkurt, Y., 2010, Türkiye’de Kentsel Katı Atık Yönetimi Uygulamaları ve Kütahya Katı Atık Birliği (Kükab) Örneği, Süleyman Demirel Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 15(1): 11-28.
  • [11] Palabıyık, H., 2001, Belediyelerde Kentsel Katı Atık Yönetimi: İzmir Büyükşehir Belediyesi Örneği, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
  • [12] Karakaya, İ., 2008, İstanbul İçin Stratejik Kentsel Katı Atık Yönetimi Yaklaşımı, İstanbul Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi.
  • [13] Öztürk, İ., 2010, Katı Atık Yönetimi ve AB Uyumlu Uygulamaları, İstaç A.Ş. Teknik Kitaplar Serisi 2, İstanbul.
  • [14] Tokgöz, S., 1992, Katı Atıkların Geri Kazanımı, Çevre Mühendisleri Uygulamaları, Çevre Müh. Odası, Ankara, 1992, 147-149.
  • [15] White, P.R., Franke, M. ve Hindle, P., 1999, Integrated Solid Waste Management A Life Cycle Inventory, Aspen Publication, Maryland.
  • [16] Sezer, K., 2008, Karışık Kentsel Atık Kompost Tesisi Ünitelerinde Atık Profilinin İncelenmesi, Yüksek Lisans Tezi, İTÜ Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
  • [17] Mahini,A., S., and Gholamalifard, M., 2006, Siting MSW landfills with a weighted linear combination methodology in a GIS environment, Iran.
  • [18] Karagözoğlu, M. B., Özyonar, F., Yılmaz, A., Atmaca, E., 2009, Katık Atıkların Yeniden Kazanımı ve Önemi, TÜRKAY 2009, Türkiye'de Katı Atık Yönetimi Sempozyumu.
  • [19] Koç, K., 2015, Geri Dönüştürülebilir Katı Atıkların Yönetmeliği ve Rota Optimizasyonu: Konya İli Meram İlçesi Örneği, Yüksek Lisan Tezi, Selçuk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü.
  • [20] Durmuşoğlu, E., 2006, Katı Atıklar ve Kontrolü Lisans Ders Notları.
  • [21] Taşçı, B.G. ve Tokuş, A., 2015, Yeniden Kullanılabilir Malzeme İle Mimarlık Deneyimleri, Ege Mimarlık, web sayfası; http://egemimarlik.org/89-90/flash/, erişim tarihi: 02.10.2018.
  • [22] http://atiksahasi.com/Atik-Lastiklerin-Omrunu-Tamamlamis-Lastikler-Geri-Donusum-Sektorundeki-Onemi-38, erişim tarihi: 02.10.2018.
  • [23] http://www.akademicevre.com/kategori/palet-geri-kazanimi.html, erişim tarihi: 02.10.2018.
  • [24] Keskin, E., 2015, Kullanılmış kargo konteynerleri yaşam alanları olarak geri dönüşüyor (mu?), web sayfası: https://gaiadergi.com/kullanilmis-kargo-konteynerleri-yasam-alanlari-olarak-geri-donusuyor-mu/, erişim tarihi: 09.11.2018.
  • [25] Bingöl,B. ve Gök, A.,B., 2017, Konteyner Mimarisi ve Yurt Yapıları Olarak Kullanımının İncelenmesi, Burdur-Isparta İlleri Örneği, İnönü Üniversitesi Sanat ve Tasarım Dergisi, 7(16):142-157.
  • [26] http://www.ekoyapidergisi.org/807-kutu-kutu-yasam-konteyner-mimarisi, erişim tarihi: 08.11.2018.
  • [27] Pagnotta, B., 2011, The Pros and Cons of Cargo Container Architecture, https://www.archdaily.com/160892/the-pros-and-cons-of-cargo-container-architecture/, erişim tarihi: 09.11.2018.
  • [28] Özdamar, G., Tandoğan, O. ve Ulu, E., 2015, Paper brick https://www.domusweb.it/en/news/2015/06/26/paper_brick.html, erişim tarihi: 02.10.2018.
  • [29] https://www.designboom.com/architecture/james-mau-arquitectura-manifesto-house-infiniski-05-28-2014/, erişim tarihi: 02.10.2018.
  • [30] İpekçi, C.A., Coşkun, N., Karadayı, T.T., 2015, İnşaat Sektöründe Geri Kazanılmış Malzeme Kullanımının Sürdürülebilirlik Açısından Önemi, Türk Bilim Araştırmaları Vakfı, Cilt:10, Sayı:2, Sayfa: 43-50.
  • [31] https://www.archdaily.com/41001/manifesto-house-james-mau-for-infiniski/5011ecce28ba0d5f4c0004b6-manifesto-house-james-mau-for-infiniski-photo, erişim tarihi:02.10.2018.
  • [32] https://www.ensonhaber.com/galeri/mimar-michael-reynolds-geri-donusum-malzemeleri-ile-ev-yapiyor, erişim tarihi: 03.10.2018.
  • [33] https://www.arch2o.com/earthships-michael-reynolds/, erişim tarihi: 03.10.2018.
  • [34] http://www.gizushka.com/earthship-michael-reynolds-yesil-evler/ erişim tarihi: 03.10.2018.
  • [35] https://inhabitat.com/demaria-shipping-container-house/, erişim tarihi: 02.10.2018.
  • [36] http://kot0.com/40-000-plastik-atik-40-000-yapi-malzemesi/, erişim tarihi: 02.10.2018.
  • [37] https://loosfm.wordpress.com/homepage/p-e-t-pavilion//, erişim tarihi: 02.10.2018.
  • [38] https://www.archdaily.com/893997/the-beehive-luigi-rosselli-plus-raffaello-rosselli, erişim tarihi: 10.10.2018.
  • [39] Uğurlu, B., 2018, The Beehive: Atık Malzeme ile Mimarlık, web sayfası: http://www.arkitera.com/haber/30362/the-beehive-atik-malzeme-ile-mimarlik, erişim tarihi: 10.11.2018.
  • [40] https://luigirosselli.com/public-commercial/workspaces/beehive, erişim tarihi: 10.10.2018.
  • [41] http://www.superbuero.de/jellyfish.html, Erişim tarihi: 10.10.2018.
  • [42] http://surdurulebilir-mimari.blogspot.com/2012/03/atklarla-yaplan-denizanas-tiyatrosu.html, erişim tarihi: 02.10.2018.
  • [43] Taşçı, B.G. ve Tokuş, A., 2015, Yeniden Kullanılabilir Malzeme İle Mimarlık Deneyimleri, Ege Mimarlık, web sayfası: http://egemimarlik.org/89-90/flash/, erişim tarihi: 02.10.2018.
  • [44] Johnson, P., 2010, Ghost Train Park, Basurama, Lima Peru, 2010, web sayfası: http://www.play-scapes.com/play-design/contemporary-design/ghost-train-park-basurama-lima-peru-2010/, erişim tarihi: 15.09.2018.
  • [45] http://www.fleetwoodurban.com.au/inspiration/global/ghost-train-park, erişim tarihi: 02.10.2018.
  • [46] http://www.play-scapes.com/play-design/contemporary-design/ghost-train-park-basurama-lima-peru-2010/, erişim tarihi: 15.09.2018.
  • [47] Johnson, P., 2015, Self-Made Playgrounds from Recycled Materials, Basurama, web sayfası: http://www.play-scapes.com/play-design/contemporary-design/self-made-playgrounds-from-recycled-materials-basurama/, erişim tarihi: 15.09.2018.
  • [48] https://www.pps.org/places/kibebe-tsehay-playground, erişim tarihi: 15.09.2018.
  • [49] http://www.play-scapes.com/play-design/contemporary-design/self-made-playgrounds-from-recycled-materials-basurama, erişim tarihi: 15.09.2018.
  • [50] Bozkurt, E., 2016, Çocukların İnisiyatif Mekanları: "Junk" Oyun Alanları web sayfası: http://www.arkitera.com/haber/27805/junk-playground/3, erişim tarihi: 11.11.2018.
  • [51] Johnson, P., 2011, The Park for Playing and Thinking, Contrafile and Basurama, Sao Paulo Brasil, web sayfası: http://www.play-scapes.com/play-design/contemporary-design/the-park-for-playing-and-thinking-contrafile-and-basurama-sao-paulo-brasil/, erişim tarihi: 15.09.2018.
  • [52] http://www.play-scapes.com/play-design/contemporary-design/the-park-for-playing-and-thinking-contrafile-and-basurama-sao-paulo-brasil/, erişim tarihi: 15.09.2018.
  • [53] https://tothotornot.com/2016/11/skinners-adventure-playground-south-melbourne/, erişim tarihi: 15.09.2018.
Ulusal Çevre Bilimleri Araştırma Dergisi-Cover
  • Başlangıç: 2018
  • Yayıncı: Zeynep Cansu AYTURAN
Arşiv
Sayıdaki Diğer Makaleler

Yavaş Hareketin Kentsel Ölçekteki Yeni Yansıması: Cittaslow

Münire Gül DEMİR

Atık Malzemelerinin Mimaride Kullanımı

Okşan TANDOĞAN

Havaalanlarının Çevreye Olan Etkilerinde Çevre Yönetim Sisteminin Önemi

Funda Ünal ANKAYA, Kübra YAZICI, Bahriye Gülgün ASLAN

Türkiye’deki Atıksu Arıtma Tesislerinde Koku Problemleri

Gülnihal KARA, Zeynep AKBULUT, Ayşe Nur TOPAK

Havza Ekosistemleri için Yerleşilebilirlik Sınamasında Uygunluk Analizi Parametreleri

Mehmet Doruk ÖZÜGÜL