Ahit Geleneğindeki Mesih Kavramının Anlam Serüvenine Genel Bir Bakış

Temel olarak Yahudilik ve Hıristiyanlıkta teşekkül ettirilen Mesih kavramı bu makalenin ana temasıdır. Daha ziyade insani kaygılarla çerçevesi çizilen bu kavrama birçok kültürde rastlanmakla birlikte bunun, yalnızca ahit geleneği diyebileceğimiz Yahudilikten başlayıp Müslümanlığa doğru kronolojik bir perspektifte ele alınması temel amaçtır. Bu süreçte, özellikle Yahudi ve Hıristiyan toplulukların karşılaştığı ciddi sorunlar neticesinde Mesih anlayışının ne tür bir evrimleşme geçirdiği, vahiy geleneğinin son halkası olan Kur’an-ı Kerim’in ise söz konusu serüvene ilişkin yaklaşımı ve nasıl bir tasavvuru salık verdiği anlaşılmaya gayret edilecektir. Sonuç itibariyle insan tabiatının görmezden gelinerek iradi ve ameli bir varoluşun önünün alınmasına önemli bir örnek olarak Mesih kavramının kullanıldığı düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler:

Kelâm, Mesih, İnsan, Yahudilik, Hıristiyanlık, İslam

An Overview of the Adventure of Meaning of Concept of Messiah within the Covenant Tradition

The concept of Messiah a basically reformed in Judaism and Christianity is the principal matter of this paper. This concept that was outlined by more humanely worries can be found in many cultures. Nonetheless the main purpose is to evaluate it only chronologically from Judaism to Islam, that is to say, the Covenant Tradition. It is tried to clearly understand that which kind of transformation been faced about it and on the other hand what is approach of Holy Qur’ān the last ring of the revelation to this concept’s adventure throughout history and which imagination can be true in terms of Qur’ān. Consequently, it can be accepted that the concept of Messiah has been as an important sample of instrument for disregarding human nature.

Keywords:

Messiah, Human Being, Judaism, Christianity, Kalām, Islam,

PDF

___

Achard, R. Martin. “Prophecy (Old Testament)”. Vocabulary of Bible. Ed. J. J. Von Allmen. 345. s.l.: Lutterworth Press, 1958.
Akbulut, Ahmet. “Allah’ın Takdiri – Kulun Tedbiri”. Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 33/1 (1994): 129-156.
Al-Ash‘arī, Abu Al-Hasan. Usul ahl al-Sunnah wa al-jama’ah. Ed. Muhammad Say-yid Al-Juleind. Cairo: s.n., 1987.
Ariel, David S. What Do Jews Believe? The Spiritual Foundations of Judaism. New York: Schocker Books, 1995.
Asad, Muhammad. “The Message of the Qur’ān”. Accessed: 31 May 2018. http://www.islamicbulletin.org/services/all_ebooks_p4.aspx
Aydın, Mahmut. Anahatlarıyla Dinler Tarihi. Istanbul: Ensar Publications 2010.
Baigent, Michael – Leigh, Richard. The Dead Sea Scrolls Deception. New York: Touchstone, 1991.
Batuk, Cengiz. Tarihin Sonunu Beklemek: Ortadoğu Dinlerinde Eskatoloji Mitosları. Istanbul: İz Publications, 2003.
Al-Bukharī, Ahadith Al-Anbiya 48 (3445).
Campbell, Joseph. Batı Mitolojisi–Tanrı’nın Maskeleri. trans. Kudret Emiroğlu. Anka-ra: İmge Kitabevi, 2003.
Campbell, Joseph. Doğu Mitolojisi-Tanrı’nın Maskeleri. trans. Kudret Emiroğlu. An-kara: İmge Kitabevi, 2003.
Epstein, Rabbi I. Judaism. London: The Epworth Press, 1949.
Esed, Muhammed. Kur’an Mesajı. Trans. Cahit Koytak – Ahmet Ertürk. Istanbul: İşaret Publications, 2002.
Freely, John. Kayıp Mesih. Trans. Ayşegül Çetin Tekçi. Istanbul: Remzi Kitabevi, 2003.
Fromm, Erich. Kendini Savunan Adam. Trans. Necla Arat. Istanbul: Say Publications, 2001.
Hoffer, Eric. Kesin İnançlılar. Trans. Erkıl Günur. Istanbul: İm Publications, 2005.
Ibn Manzur, Abu al-Fadl. Lisan al-'arab. Volume 2. Beirut: Dar Sadir, 1955.
İlhan, Avni. Mehdilik. Istanbul: Beyan Publications, 1993. Al-Jabri, Mohammed Abed. Al-Aql al-‘arabī al-siyāsī. Beirut: al-Markaz as-Saqafi al-Arabi, 1991.
Jacobs, Louis. A Jewish Theology. London: Behrman House, 1973.
Komonchak, Joseph A. – Collins, Mary – Lane, Dermot A. The New Dictionary of Theology. Dublin: Gill and Macmillan, 1990.
Kırbaşoğlu, M. Hayri. “Hz. İsa’yı Gökten İndiren Hadislerin Tenkidi”. İslamiyat 3/4 (2000): 147-168.
Le Bon, Gustave. Kitleler Psikolojisi. Istanbul: Yağmur Publications, 2005.
Maimonides, Moses. Dalalat Al-Hairin. Ed. Hüseyin Atay. Ankara: AÜİF Publications, 1974.
Maimonides, Moses. The Code of Maimonides (Mishneh Torah) Book Two. trans. Menachem Kellner. New Haven and London: Yale University Press, 2004.
Al-Māturīdī, Abu Mansur. Tawilat al‑Qur’ān. Ed. Ahmed Vanlıoğlu – Bekir Topal-oğlu. Istanbul: Mizan Publications, 2005.
Mustafa, Ibrahim. Mu‘cem al-vasīt. Istanbul: Çağrı Publications, 1992.
al-Nasafī, Abu Al-Mu‘in. Tabsira al-adillah fī usul al-dīn. Ed. Hüseyin Atay – Şaban Ali Düzgün. Volume 2. Ankara: DİB Publications, 2003.
“The NIV Bible”. Accessed: 02 June 2018. https://www.biblica.com/bible/
“The Noble Qur’ān”. Accessed: 02 June 2018. https://Qur’ān.com/
Önal, Recep. Ebû Mansûr el-Mâtürîdî’ye Göre İslam Dışı Dinler. Bursa: Emin Publications, 2013.
Öztürk, Mustafa. Kur’an-ı Kerim Meali: Anlam ve Yorum Merkezli Çeviri. Istanbul: Düşün Publications, 2013.
Paçacı, Mehmet. “Kur’an-ı Kerim Işığında Vahiy Geleneğine –Kitab-ı Mukaddes Bağlamında– Bir Bakış”. İslami Araştırmalar 5/3 (1991): 175-193. Propp, William H. “Choosen People”. The Oxford Companion to the Bible. ed. Bruce M. Metzger - Michael D. Coogan. 109-110. NewYork: Oxford University Press, 1993.
Qadi Abd Al-Jabbar. Sharh al-usul al-khamsah. Ed. Ahmed b. Al-Hussein. trans. İlyas Çelebi. Volume 1. Istanbul: TYEKB, 2013.
Sakioğlu, Mehmet. İncil’i Kim Yazdı. Istanbul: Ozan Publications, 2004.
Scholem, Gershom. Sabatay Sevi “Mesih mi? Sahte Peygamber mi?”. Trans. Selahat-tin Ayaz. Istanbul: Burak Publications, 2001.
Singer, Isidore. The Jewish Encyclopedia. Volume 8. New York: Funk&Wagnalls Com., 1904.
Şeltut, Mahmut. “Hz. İsa’nın Göğe Yükseltilmesi ve Tekrar Dönüşü”. Trans. Mustafa Baş. Dini Araştırmalar 7/21 (2005): 289-306.
al-Tabarī, Abu Ja‘far Muhammad. Jami' al-bayan 'an ta'wil ay al-Qur'an. Ed. Abdul-lah b. Abdul Muhsin Al-Turkī. Volume 5. Cairo: Dar Hijr, 1422/2001.
Al-Taftazanī, Sa‘d Al-Din. Sharh al-maqasid. ed. Abdurrahman Umeyra. Volume 5. Beirut: Alam Al-Kutub, 1419/1998.
Al-Tirmidhī. Al-Sunen. Mahdī. 2230.
Ünal, Mehmet. “Tefsir Kaynaklarına Göre Hz. İsa’nın Ölümü, Ref’i ve Nüzulü Me-selesi”. İslamiyat 3/4 (2000): 133-146.
Vermes, Geza. The Changing Faces of Jesus. London: The Penguin Press, 2000.
Vermes, Geza. The Complete Dead Sea Scrolls in English (Revised Edition). London: Penguin Books, 2004. Accessed: 3 June 2018. https://archive.org/stream/pdfy-Uy_BZ_QGsaLiJ4Zs/The%20Dead%20Sea%20Scrolls%20%5BComplete%20English%20Translation%5D_djvu.txt
Vermes, Geza. Ölü Deniz Parşömenleri. Trans. Nurfer Çelebioğlu. Istanbul: Nokta Kitap, 2005.
Yılmaz, Mustafa Selim. Kumran Yazmalarının Ahit Geleneği Çerçevesinde Değerlendirilmesi. Istanbul: Ayışığı, 2013.