İlk tohumlama döneminde hamdani koyunlarının döl verimi ve kuzularının süt emme dönemindeki yaşama gücü ile büyüme performasyonlarının araştırılması
Damızlıkta ilk kez kullanılan Hamdani koyunlarının döl verimi parametrelerinin ve kuzularının süt emme dönemindeki yaşama gücü ile büyüme performanslarının araştırılması bu çalışmanın amacını oluşturmuştur. Araştırma, Yüzüncü Yıl Üniversitesi Veteriner Fakültesi Araştırma ve Uygulama çiftliğinde yürütülmüştür. Araştırmada, 20-21 aylık yaşta 66 baş Hamdani koyun ve 4 baş ergin koç kullanılmıştır. Koyunlar, normal sıfat döneminde (eylül-kasım) elde sıfat yöntemiyle tohumlanmışlardır. İlk kez damızlıkta kullanılan Hamdani koyunlarında östrus, gebelik, doğum, tek doğum, ikiz doğum, abort, kuzu verim oranları ve bir doğuma düşen ortalama kuzu sayısı sırasıyla % 89.4, % 77.3, % 74.2, % 91.8, % 8.2, % 3.9, % 80.3 ve 1.08 olarak saptanmıştır. Kuzuların, sütten kesimdeki (90. gün) yaşama gücü oranı % 100 ve beden ağırlığı 19.75 kg olarak belirlenmiştir. Hamdani kuzularının doğum ağırlığı, 30. ve 60. gün ağırlıkları üzerine cinsiyetin etkisi önemsiz, doğum tipinin etkisi önemli bulunmuştur (P
Anahtar Kelimeler:
döl verimi, canlı ağırlık artışı, yaşayabilme, ilk çiftleşme yaşı, hayvan yetiştiriciliği, döllenme yeteneği, koyunlar, laktasyon dönemi, kuzu, çiftleşme, koyun ırkları
Investigation of fertility at first mating period in Hamdani ewes and survival rate with growth performances at suckling period of their lambs
The aim of this study was to evaluate the fertility parameters of Hamdani ewes used first time at breeding and survival rate with growth performances at suckling period of their lambs. This study was carried out in experimental research station of Veterinary Faculty, Yüzüncü Yıl Üniversity. A total of 66 Hamdani ewes at 20-21 months of age and 4 mature rams were utilized in this study. Ewes were hand mated in normal breeding season (september-november). Oestrus, pregnancy, parturition, single born, twinning born, aborted, fecundity rates and litter size in Hamdani ewes used first time at breeding were 89.4 %, 77.3 %, 74.2 %, 91.8 %, 8.2 %, 3.9 %, 80.3 % and 1.08, respectively. Survival rate and body weight at weaning (90th day) of the lambs were 100 % and 19.75 kg, respectively. The effect of sex on birth, 30th and 60th days body weights of the lambs were found insignificant. But, the effect of birth type on birth, 30th ve 60th days body weights was significant (P<0.001).The effects of sex and birth type on weaning weight were significant (P<0.01, P<0.001). In conclusion, in this study, fertility parameters of Hamdani ewes who were used first time at breeding were less than those of older Hamdani ewes reported in the literature. Weaning weights of Hamdani lambs were less than the values reported in the literatures for lambs of Hamdani and some native sheep breeds, but survival rate, which is very important economical value for animal breeding, was greater compared with others.
Keywords:
fertility, liveweight gain, survival, age at first mating, animal husbandry, fertilizing ability, ewes, lactation stage, lambs, mating, sheep breeds,
___
1. AKCAN A, ÖZBEYAZ C, AYDOĞAN M, ÇETİN, O. Antalya-Boztepe de Yetiştirilen Sakız Sürüsünde Bazı Verim Özelliklerinin İncelenmesi. Doğa Türk Vet Hay Derg 1988; 2 (2): 99-114.2. AKÇAPINAR H. Koyun Yetiştiriciliği. Medisan Yayın Evi No: 8, Ankara, 1994.
3. AKÇAPINAR H, KADAK R, ODABAŞIOĞLU F. Morkaraman ve Kangal- Akkaraman Koyunlarının Döl Verimi ve Süt Verimi Üzerine Karşılaştırmalı Araştırmalar. Ankara Üniversitesi Vet Fak Derg 1982; 29 (3-4): 379
4. ARSLAN M, YILMAZ O, ATEŞ, C T. Morkaraman ve Corriedale x Morkaraman (F1) Kuzularında Büyüme. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Vet Fak Derg 2003; 14 (1): 46-49.
5. AŞKIN Y. Akkaraman ve Anadolu Merinosu Koyunlarında Eksogen Hormon Kullanarak Kızgınlığın Senkronizasyonu ve Döl Veriminin Denetlenmesi (Doçentlik Tezi). Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi, Ankara, 1982.
6. BAŞPINAR H, OĞAN M, BATMAZ E S, PETEK M, KARAMUSTAFAOĞLU M. Karacabey Merinosu Koyunlarının Yarı-Entansif Koşullarda Başlıca Verim Özellikleri, Üzerine Bir Araştırma I. Döl Verimi Özellikleri, Süt Verimi ve Sıfat Öncesi Canlı Ağırlığı. Hayvancılık Araştırma Derg 1996; 6 (1-2): 40-44.
7. BATMAZ E S, BAŞPINAR H. Karacabey Merinosu Koyunların Yarı-Entansif Koşullarda Kuzulama Aralığının kısaltılması Üzerine Bir Çalışma. Turk J Vet Anim Sci 1999; 23 (4): 665-672.
8. DEMİR H. Dağlıç ve Ramlıç Koyunlarının Önemli Verim Özellikleri Yönünden Karşılaştırılmaları II. Döl Verimi, Süt Verimi ve Yapağı Özellikleri. İstanbul Üniversitesi Vet Fak Derg 1998; 15 (1): 39-52.
9. DEMİR H, BAŞPINAR H. Kıvırcık Koyun Irkının Yarı Entansif Koşullardaki Verim Performansı II. Koyunlarda Döl Verimi, Süt Verimi, Canlı Ağırlık ve Yapağı Özellikleri. İstanbul Üniversitesi Vet Fak Derg 1992; 17 (2): 13-24.
10. ELİÇİN A. Koyunculukta Ekonomik Etkenlik. Hayvancılıkta İleri Teknik Semineri. Tahirova, 1984.
11. KAYMAKÇI M. Kimi Yerli Koyun Irklarında Temel Dölerme Özelliklerinin Değişimi Üzerinde Araştırmalar. Çayır Mer’a ve Zootekni Araştırma Enstitüsü Yayın No.92, Ankara, 1984.
12. HARVEY, W R. User’s Quide for LSMLMWPC- 1 Version Mixed Model Least Squares and Maximum Likelihood Computer Program. Ohio State University, Columbus, Mimeo, 1987.
13. ODABAŞIOĞLU F, ÖZTÜRK Y, ARSLAN M. Akkaraman, Hampshire Down x Akkaraman (F1), Corriedale x Akkaraman (F1) kuzularda yaşama gücü ve büyüme özelliklerinin karşılaştırılması. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sağlık Bilimleri Derg 1995; 2: 98-105.
14. ÖRKİZ M, KAYA F, ÇATLA H. Kangal Tipi Akkaraman Koyunlarının Bazı Önemli Verim Özellikleri. Lalahan Zootekni Araştırma Enstitüsü Derg 1984; 24: 1-4.
15. ÖZCAN L. Türkiye’de Kuzu Eti Artırma Yöntemleri. Çukurova Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yıllığı 1976; Yıl 7, sayı 4: 274-292.
16. ÖZTÜRK Y. Van ve Yöresinde Hamdani Koyunlarının Verimleri ve Morfolojik Özelliklerinin Araştırılması (Doktora Tezi). Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Van, 1998.
17. TEKİN M E, AKÇAPINAR H. Türk Merinosu ve Lincoln x Türk Merinosu (F1) Melezi Kuzuların Büyüme, Besi ve Karkas Özelliklerinin Karşılaştırılması. I. Büyüme ve Yaşama Gücü. Turk J Vet Anim Sci 1994; 18: 181-187.
18. ÜNAL N. Akkaraman ve Sakız x Akkaraman F1 Kuzularda Yaşama Gücü, Büyüme ve Bazı Vücut Ölçüleri. Turk J Vet Anim Sci 2002; 26: 109-116.
19. YILMAZ O. Hamdani, Morkaraman ve Karagül Koyunlarında Kuzulatma Sıklığının Arttırılması Olanakları (Doktora Tezi). Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Van, 2001.
- ISSN: 1301-3173
- Yayın Aralığı: Yılda 2 Sayı
- Başlangıç: 1981
- Yayıncı: Ahmet Akkoç
Sayıdaki Diğer Makaleler
Çiğ balık (Sushi) ve sağlığımız
Vulvo-vaginal atresia in a queen with mammary and uterine tumors: case report
Güneş SERİN, MEHMET ERKUT KARA, İlker SERİN
Yangınsal bağırsak hastalığı ve probiyotiklerle güncel tedavi yaklaşımı
Kesimhanelerde broiler karkasların mikrobiyal yükü üzerine ozon ve klor uygulamalarının etkileri
Köpeklerde ovaryumların ultrasonografik ve postoperatif muayeneleri