Tursun Fakih and His Gazavat-Name

Türkler İslâmiyetle tanıştıktan sonra bu dine yürekten bağlanmışlar, İslâmiyetin tanıtılması ve yayılması için büyük çaba göstermişlerdir. Bu durum, dillerinde, edebiyatlarında ve kültürlerinde köklü değişiklik yaratmıştır. Türkçe’ye Arapça’dan giren gazâ kelimesi, bu dilde yerini almış, gazavât-nâme adındaki edebì tür de özellikle 14.yy ile 16. yy arasında Türk edebiyatında önemli örneklerle kendini göstermiştir. Bu yazı, 14.yy.da Tursun Fakih tarafından yazılmış, Türk edebiyatındaki ilk gazavât-nâme örneklerinden olan ve daha önce söz edilmeyen iki tanesini daha tanıtmak amacıyla hazırlanmıştır.

After Turks have met Islam they have connected with it deeply. They have made tremendous efforts to introduce Islam and spread it out. This situation has made deep changes in their language, literature and culture. The word “gazâ” which has entered from Arabic to Turkish has taken its place in the Turkish language and “Gazavâtnâme” which is a source for the Islamic history has taken an important place during 14th and 46th centuries in the Turkish literature. This study is about Tursun Fakih and his work which is among the first gazavât-nâmes and telling the story of two wars that have not been told before and written during 14th century.

PDF

___

Algül, Hüseyin; İslam Tarihi, İstanbul 1986.
Buluç, Sadettin; “Dursun Fakih’in Gazavatnâmesi”, X. Türk Dil Kurulta- yında Okunan Bilimsel Bildiriler,1963, Ankara 1964.
Büyük Ansiklopedi, “Gazavât-nâme”, Milliyet Yayınları, İstanbul 1990, C.5, s. 1836
Çelebioğlu, Amil; Eski Türk Edebiyatı Araştırmaları, Milli Eğitim Bakanlığı Yay., İstanbul 1998.
Çetin, İsmet, Tursun Fakı, Hayatı, Edebi Şahsiyeti, Mesnevileri, İLESAM Yay. No. 6 Ankara 2002.
Hizmetli, Sabri; İslam Tarihi-İlk Dönem-, Ankara 2001.
Köprülü, M. Fuad; İlk Mutasavvıflar, Dergah Yay. İstanbul 1975.
Köprülü, M. Fuad; Türk Edebiyatı Tarihi, Ötüken Yay. İstanbul 1981.
Lane, E.W.; Arabic-English Lexicon, London: İslamic Texts Society 1984.
Levend, A. Sırrı; Gazâvât-nâmeler ve Mihal Oğlu Ali Bey’in Gazâvât- nâmesi, Türk Tarih Kurumu Yay., Ankara 1956.
Mehmet Şakir; Muhammed Hanefi Cengi, İstanbul, 1933.
Öcal, Safa; “Dursun Fakıh”, Türk Dünyası Araştırmaları Dergisi, S6, Hazi- ran 1980.
Özkan, Mustafa; Türk Dilinin Gelişme Alanları ve Eski Anadolu Türkçesi, İstanbul 1999.
Şahin, Hatice; Tursun Fakih, Gazavat-nâme, Dil Özellikleri-Metin-Sözlük, Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, İnönü Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Malatya 1989.
Tekin, Şinasi; “Türk Dünyasında Gazâ ve Cihâd Kavramları”, İştikakçının Köşesi, Türk Dilinde Kelimelerin ve Eklerin Hayatı Üzerine Dene- meler, Simurg, İstanbul 2001.