Giriş: Bu çalışmada Ürdün’de Ceratonia siliqua L. Keçiboynuzu bitkisinin nektar miktarı, konsantrasyonu, arı ziyareti belirlenmeye çalışılarak keçiboynuzu bitkisinde arıcılık açısından besin potansiyelinin araştırılmıştır. Ceataonia siliqua L. Fabaceae ailesinden olup Akdeniz Bölgesinde yeterince yararlanılmayan önemli bir bitkidir. Çiçekleri küçük olup yeşil-hafifi kırmızmsı rektedir. Keçiboynuzu meyvesi %46 şeker ve %7 protein ve mineral ve vitaminlerden oluşur. Keçiboynuzu insanlar tarafından besin olarak kullanılmanın yanında hayvan yeni olarak da geleneksel olarak kullanılmaktadır. Keçiboynuzu şerbeti Ürdün’de yaygın olarak öğütülmüş keçiboynuzunun su ile karıştırılıp yapılmakta ve tüketilmektedir. Son yıllarda tutkal yapımında da kullanılmaktadır. Keçiboynuzu bitkisi ayrıca ilaç ve kozmetik sanayinde kullanılmaktadır. Gereç ve Yöntem: Bu çalışma 26 Eylül- 23 Aralık 2004 tarihlerinde Ürdün’de yapılmıştır. Çalışılan bölgenin konumu enlem, boylam ve yüksekliği GPS kullanılarak belirlenmiştir. Toplam 10 erkek ve 10 dişi ağaç işaretlenmiş ve çiçeklenme biyolojisi çalışılarak veriler kaydedilmiştir. Bitkide çiçek parametreleri olarak salkımdaki çiçekler sayılmış, enine ve boyuna ölçümleri yapılıp cm düşen bireyler sayılarak kaydedilmiştir. Arı ziyareti her çiçek için 10 dk olarak gözlemlenip kaydedilmişltir. Arı ziyaretinin en yoğun olduğu zamanlarda genelikle 10:00-12:00 saatleri arasında gözlemler yapılıp bir ziyaret arının çiçeğin korolla, stigma veya stamene değmesi olarak belirlenmiştir. Çiçeklerin önce içi yani nektarı boşaltılıp nektar üretimi 24 saat içinde naylon torbalarda 24 saat bekletilen 20 erkek ve dişi çiçekleten ölçümler yapılarak belirlenmiştir. Bu örnekleme en az 2 başarılı ölçüm için yapılmıştır. 24 saat içinde ölçülen nektarın miktarı ve konsantrasyonu belirlenip bitkinin arı için nektar üretimi belirlenmiştir.Sonuçlar: Bu çalışmada bal arılarının keçiboynuzundan hem nektar ve hem polen topladığı bir çiçeği 10 dk içinde 2 bal arısının ziyaret ettiği, erkek ağaçların nektar miktarı ve konsantrasyonu açısından dişi çiçeklerden daha fazla nektar ürettiği ve ortlama miktar olarak erkek ağaçlarda 17,4ml+9,7 sd ve dişi çiçeklerde 4,25 ml+ 5sd olduğu belirlenmiştir. Bunun için 1ul hassasiyetde mikropipet ve el rafroktometre kullanılarak çiçeklerdeki üretilen nektar miktarı ve konsantrasyonu belirlenmişltir. Dişi çiçeklerde daha az üretim olmasının nedeni geç çiçeklenme periyodundan, dişi çiçeklerden daha düşük zeminlerde olmasından ve insanları genelde dişi ağaçlarda stres oluşturmasından kaynaklanabileceği düşünülmektedir. Genelde keçi boynuzuerkek çiçeklerde 63.97%± 10.19sd ve dişi çiçeklerde ise 29.25%±34 sd gibi yüksek üretime sahiptir. Ayrıca düşük su isteği nedeni keçiboynuzu bitkisi ağaçlandırma amacı ile kullanılmaya uygun bir bitkidir. Bu sonuçlar keçiboynuzunun arılar için önemli bir besin kaynağı olduğunu, sonbahar gibi besinin kıt olduğu bir zaman diliminde çiçeklenerek arılara nektar ve polen sağlaması açısından yararlanılması gereken bir bitki olduğu görülmektedir.

Plant community of Ceratonia siliqua L. at Wasfi Al-Tal forest reserve was investigated during 26 September to 23 December 2004 to asses the utilization of Ceratonia siliqua L (Carob) for Apis mellifera (Honey bee). Nectar production rate was measured by emptying flowers, covering them for 24 hours with nylon mesh bags, and then sampling their nectar contents. The Ceratonia siliqua L. plant showed good results regarding the nectar volume and concentration and there was good honey bee visitation for pollen and nectar. Male trees were higher than the female ones regarding nectar volume and concentration, the mean volume for male trees was 17.4ml±9.7sd whereas, for the female ones it was only 4.25ml±4.9sd. The mean volume for the nectar concentration for male trees was 63.97%± 10.19sd whereas, for the female ones it was only 29.25%±34 sd.