Harrington WELLS

826160

Nektar Kokusu ve Bal Arısı Tarlacılığı

Amaç: Bu derlemenin amacı bal arılarında yayılmacı arılar için çiçeklerin yerini bulmada kokunun ne kadar önemli olduğu ve bal arılarının kokuya hassaslığı nedeni ile çiçekleri bulmada en fazla kokuyu kullanmasıdır. TartıĢma: Bal arıları çok sayıda farklı görünüşte ve çiçek ödüllerine sahip çiçekli bitkileri ziyaret etmektedir. Fakat nektarı bulabilme yeteneği bitkilerden çok daha ötesine gitmektedir. Birçok açıdan bal arıları esas genel tozlaştırıcı olarak modern tarımda kabul edilmesine rağmen bal arılarının besinleri yani çiçekleri nasıl bulabildiği anahtar bir soru olmuştur. Neredeyse bir asır önce Von Frisch‘un liderlik yaptığı bu çalışmalarda yayılmacı arılar için çiçeklerin rengi ve kokusunun önemi araştırılmıştır. Bu şekilde yayılmacı arılar renk ve kokuyu ikisini kullanarak çiçeklerin yerini belirlemişitr. Bu çiçeklerin renginin değiştirilmesi durumunda bazı arılar renge bazıları ise kokuya göre çiçekleri ziyaret etmeye devam etmişlerdir. Bu şekilde yayılmacı arılar besin ve koku arasında ilişki kurup tekrar aynı kokuyu aldıklarında bu çiçeklerin yerini hızlı ve direk uçuşla bulabilmektedirler. Kovana başarılı yayılmacı arılar tarafından besin ile birlikte bu çiçeklerin kokusuda getirilir ve bu koku diğer arılar tarafından alınır. Her ne kadar kokuyu öğrenmek için arıların birbirleri ile direk temas haline geçmesi gerekmesede birçok arı birbirini beslerken de bu kokuyu almış olurlar. Bal arıları son zamanlarda çok iyi koku almaları nedeni ile havalaalanlarında patlayıcı ve arazide mayın bulma konusunda bile eğitilmeye başlanmıştır. Bal arısında Gen sıralaması proje araştırma komisyonun da belirttiği gibi 170 koku alıcı genleri belirlenmiş olup bu diğer böceklerin 2 katı civarındadır. Yine komisyonun raporlarına göre bal arısı genomu verileri bal arılarında insandaki gibi iletişimi sağlayacak konuşma-dil genleri olmadığını göstermiştir. Bal arısı dansı ve koku aynı denemede kullanıldığı zaman ve ancak birinin desteklenebileceği kritik çalışmalarda koku hipotezi desteklenmiştir. Son yıllarda robot arı dizayn edilmiş ve robot arı etrafındaki arılara şeker solüsyonu sağladığı ve etrafındaki arılara besinle ilişkili koku verildiği zaman besinin yeri yayılmacı arılar tarafından bulunabilmiştir. Robot arı ile yapılan çalışmalar da kovanda belli bir kokuya şartlanma ve koku araştırma hipotezlerini desteklemektedir. Radar ile izleme çalışmalarında ise yayılmacı arılar üzerlerine monte edilen alıcı-verici ekipman ile takip edilmiş ve yayılmacı arılar sahada koku ile besin ilişkisi olmadığı zaman koku ve dans hipotezlerinden hiç birisi desteklenmemiştir. Sonuç: Koku besinin yerini bulmada belli bir çiçeğe giden yayılmacı arılar için kritik bir öneme sahiptir. Geniş bir çeşitlilik ve koku alıcıların yüksek derecede hassaslığı ekolojik/tarımsal ekonomide bal arılarını esas genel tozlaştırıcı durumuna sokmaktadır. Belli çiçeğe giden yayılmacı arılar yeni bir çiçek kaynağının kokusu kovana geldiğinde bu yeni kaynağa yönelir ve bu kokuyu çevrede araştırmaya başlar. Yayılmacı arıların tek tip veya belli renkte çiçeğe bağımlılığı büyük oranda koku faktörüne bağlıdır. Yeni işçi arıların yayılmacı arılara katılması daha çok kovana getirilen koku ile başlamakta ve bu kokuyu dışarıda aramakla devam etmektedir. Bu yeni yayılmacı arılar kokunun geldiği çiçekleri bulduktan sonra onlarda yayılmacı arılara katılmaktadır. Bu koku tarafından yönlendirilen arıların yayılma işlevi tarımda birçok uygulamalara açıktır.
Anahtar Kelimeler:

Nektar, koku, bal arısı, tozlaştırıcı

Nectar Odor And Honey Bee Foraging

Practical experience has shown that honey bees visit a tremendous variety of flowering plant species, both in terms of flower morphology and floral reward. However, their ability to find “nectar” extends far beyond plants themselves. They are in many respects the ultimate generalist forager, which has been a boon for modern agriculture. But, how can they associate such a variety of “objects” with food? Odors turn out to be a key component in other species of social bees.
Keywords:

Nectar, odor, honey bee, pollinator,

PDF

___

  • Abramson, C. I., Wells, H. & Bozic, J. 2007. A social insect model for the study of ethanol induced behavior: The honey bee. In: R. Yoshida (Ed.), Trends in Alcohol Abuse and Alcoholism Research. Hauppauge, N Y: Nova Science Publishers.
  • Bromenshenk, J. J, Carlson, S. R., Simpson, J. C. & Thomas, J. M. 1985. Pollution monitoring on Puget Sound with honey bees. Science 277, 632–634.
  • Esch, H. & Bastian, J. A. 1970. How do newly recruited honey bees approach a food site? Zeitschrift fuer vergleichende Physiologie 68, 175–181.
  • Farina, W. M., Gruter, C. & Acosta, L. 2007. Honeybees learn floral odors while receiving nectar from foragers within the hive. Naturwissenschaften 94, 55–60.
  • Farina, W. M., Gruter, C. & Diaz, P. C. 2005. Social learning of floral odours inside the honeybee hive. Proceedings of the Royal Society London B 272, 1923-1928.
  • Friesen, L. J. 1973. The search dynamics of recruited honey bees, Apis millifera ligustica Spinosa. Biological Bulletin 144, 107–131.
  • Frisch, K. v. 1919. Uber den Geruchsinn der Bienen und seine blutenbiologische Bedeutung. Zoologische Jahrbucher, Abt. 3, 37, 1–238.
  • Frisch, K. v. 1950. Bees: Their Vision, Chemical Senses, and Language. Ithaca, N.Y. Cornell University Press.
  • Gould, J. L., Henerey, M. & MacLeod, M. C. 1970. Communication of direction by the honey bee. Science 169, 544–554
  • Gruter, C., Acosta, L. E. & Farina, W. M. 2007. Propagation of olfactory information within the honeybee hive. Behavioral Ecology and Sociobiology 60, 707–715
  • Gruter, C., Balbuena, M. S. & Farina, W. M. 2008. Informatinal conflicts created by the waggle dance. Proceedings of the Royal Society B 275, 1321–1327.
  • Hill, P. S. M., Wells, P. H. & Wells, H. 1997. Spontaneous flower constancy and learning in honey bees as a function of colour. Animal Behaviour 54, 615–627.
  • Honeybee Genome Sequencing Committee. 2006. Insights into social insects from the genome of the honeybee Apis mellifera. Nature 443, 931–949.
  • Johnson, D. L. 1967. Honeybees: Do they use the direction information contained in their dance maneuver? Science 155, 847–849. beesource.com/pov/wenner/scifeb1967.htm
  • Johnson, D. L. & Wenner, A. M. 1966. A relationship between conditioning and communication in honey bees. Animal Behaviour 14, 261–265.
  • Kak, S. C. 1991. The honeybee dance language controversy. Mankind [Quarterly] 31, 357–365. beesource.com/pov/wenner/mankind1991.htm
  • Kennedy, J. S. 1983. Zigzagging and casting as a programmed response to wind-boune odord: A review. Physiological Entomology 8,109–120.
  • Michelsen, A., Anderson, B. B., Kirchner, W. H. & Lindauer, M. 1989. Honeybees can be recruited by a mechanical model of a dancing bee. Naturwissenshaften 76, 277–280.
  • Molet, M., Chittka, L. & Raine, N. E. 2009. How floral odors are learned inside the bumblebee (Bombus terrestris) nest. Naturwissenschaften 96, 213–219.
  • Ohtani, T. 2008. Recruitment efficiency of waggle dances performed by a worker honeybee and the influence on her dance by recruited foragers. Humans and Nature 19, 71–88.
  • Rathore, R. R. S. & Wells, H. 1995. Training Asian rock bees (Apis dorsata) to forage at specific locations. Indian Bee Journal 57, 8–9 Reinhard, J., Srinivasan, M. V. & Zhang, S. 2004. Scent-triggered navigation in honeybees. Nature 427, 411.
  • Ribbands, C. R. 1953. The Behaviour and Social Life of Honeybees. London: Bee Research Association.
  • Riley, J. R., Greggers, U., Smith, A. D., Reynolds, D. R. & Menzel, R. 2005. The flight paths of honeybees recruited by the waggle dance. Nature 435, 295–207.
  • Rosin, R. 1980. The honey-bee ―language‖ hypothesis and the foundations of biology and behavior. Journal of Theoretical Biology 87, 457–481.
  • Rosin, R. 1991. Much abuzz about nothing! (The honeybee ―dance language.‖). American Bee Journal 131, 525–526. beesource.com/pov/wenner/abjaug1999.htm
  • Rosin, R. 1999. Do honey bees still have a ―dance language‖? American Bee Journal 139, 577– 578. beesource.com/pov/wenner/abjaug1999.htm
  • Smith, B. H. & Abramson, C. I. 2003. Case studies in insect behavior, pp258–263. In: JH Byrne, H Ruediger, & RF Thompson (eds). Encyclopedia of Learning and Memory, 2nd ed. Macmillian, New York.
  • Vadas, R. L., Jr. 1994. The anatomy of an ecological controversy: Honey-bee searching behavior. Oikos 69, 158–166. beesource.com/pov/wenner/oikos94.htm
  • Veldink, C. 1989. The honey-bee language controversy. Interdisciplinary Science Reviews 14, 166–175.
  • Wells, H. & Rathore, R. R. S. 1994. Discriminant conditioning of foragers in Asian honey bees, Apis cerana and Apis Dorsata. Ecological Entomology 20, 374–379.
  • Wells, P. H. & Wells, H. 1985. Ethological isolation of plants 2. Odour selection by honeybees. Journal of Apicultural Research 24, 86–92.
  • Wells, P. H. & Wenner, A. M. 1971. The influence of food scent on behavior of foraging honey bees. Physiological Zoology 44, 191–209.
  • Wells, P. H. & Wenner, A. M. 1973. Do bees have a language? Nature 241, 171–174. beesource.com/pov/wenner/natjan1973.htm
  • Wells, P. H., Wells, H., Vu, C., Vadehra, N., Lee, C., Han, R., Han, K. & Chang, L. 1993. Bulletin of the Southern California Academy of Sciences 92, 70-77. beesource.com/pov/wenner/bull_scas1993.htm
  • Wenner A. M. [with K. v. Frisch]. 1993. The language of bees. Bee World 74, 90–98.
  • Wenner, A. M. 1963. The flight speed of honeybees: A quantitative approach. Journal of Apicultural Research 2, 23–32.
  • Wenner, A. M. 1967. Honeybees: Do they use the distance information contained in their dance maneuver? Science 155, 847–849. beesource.com/pov/wenner/scifeb1967b.htm
  • Wenner, A. M. 1997. The role of controversy in animal behavior. In: Greenberg, C and Tobach, E. (eds), Comparative Psychology of Invertebrates: The Field and Laboratory Study of Insect Behavior. Garland, New York, pp3– 37. beesource.com/pov/wenner/cpi1997.htm,
  • Wenner, A. M. 2007. The honey bee odor-search hypothesis. Bee Culture 135, 25–26. beesource.com/pov/wenner/bcjun2007.htm
  • Wenner, A. M. & Wells, P. H. 1990. Anatomy of a Controversy: The Question of a “Language” Among Bees. New York: Columbia University Press. beesource.com/pov/wenner/EXC_NG.htm
  • Wenner, A. M. 2002. The elusive honey bee dance ―language‖ hypothesis. Journal of Insect Behavior 15, 859–878. beesource.com/pov/wenner/jib2002.htm,
  • Wenner, A. M., Meade, D. E. & Friesen, L .J. 1991. Recruitment, search behavior, and flight ranges of honey bees. American Zoologist 31, 768– 782. beesource.com/pov/wenner/az1991.htm.
  • Wenner, A. M., Wells, P. H. & Johnson, D. L. 1969. Honeybee recruitment to food sources: Olfaction or language? Science 164, 84–86. beesource.com/pov/wenner/sci1969.htm.
Uludağ Arıcılık Dergisi-Cover
  • Başlangıç: 2001
  • Yayıncı: U.Ü.Arıcılık Geliştirme-Uygulama ve Araştırma Merkezi
Arşiv
Sayıdaki Diğer Makaleler

Bal Arısı (Apis Mellifera L.) Ve Diğer Böceklerin Çilek (Fragaria Sp.) Bitkisinin Polinasyonuna Olan Etkileri

Ahmet KUVANCI

Nektar Kokusu ve Bal Arısı Tarlacılığı

Harrington WELLS