Hüseyin Kürşat TÜRKAN, Bülent ARI

KARACAOĞLAN’DA GÖÇ

17.yüzyıl Âşık Edebiyatı’nın en önemli temsilcilerinden biri olan Karacaoğlan, Güney Anadolu ve Toros yaylarının konar-göçer kültürünün de önemli bir bilgi kaynağıdır. Karacaoğlan yaşadığı coğrafyaya ve bu coğrafyanın kültürüne gönül bağıyla bağlıdır. Bu yüzden de mensubu olduğu konar-göçer kültür yapısı ona, gâh İç Anadolu’ya gâh Güney Doğu Anadolu’ya; Fırat vadisine, Suriye’ye; Hama’ya, Hums’a, Halep’e giderek gezdiği yerlerin kültür birikimini birinden diğerine taşıma olanağını vermiştir. Karacaoğlan’ın şiirlerine göz gezdirdiğimizde, onun mensubu olduğu konar-göçer yaşam tarzının, göçebe bir âşık olarak gezip gördüğü coğrafyanın, içinde yetiştiği toplum yapısının, insanların birbirleriyle olan ilişkilerinin, özetle maddi manevi tüm unsurların ziyadesiyle yer aldığı görülebilir. Kısacası Karacaoğlan’ın yukarıda sözünü ettiğimiz konar-göçer kültür yapısı içinde yer alması ve gezici âşıklık geleneğinin gerektirdiği durumdan dolayı şiirlerinin azımsanmayacak bir kısmında göç temasıyla karşılaşılmaktadır. Bizim bu makaledeki amacımız, bu şiirlerde öncelikle geçen göç ile ilgili kelime kadrosunu, sonrasında ise Karacaoğlan’ın şiirlerinde göç temasının yer aldığı şiirleri tespit ederek Karacaoğlan’ın şiirinde göç kavramıyla ifade ettiği şeyi ortaya çıkarmaya çalışmaktır.

Anahtar Kelimeler:

Karacaoğlan, Göç, Konar-Göçerlik, Karacaoğlan Şiirinde Göç

PDF

___

Arı, Bülent (2006). “Karacaoğlan’ın Şiirlerinde Sevgilinin Giyim Kuşamı”, Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Veli Dergisi, Sayı 13/38, Ankara: s. 93-107.
Arı, Bülent (2016). Bir Deste Karacaoğlan-Karacaoğlan Makaleleri, İskenderun: Color Ofset Matbaacılık.
Çelik, Ali (2008). Türk Halk Şiiri Antolojisi, İstanbul: Timaş Yayınları.
Dural, A. Baran&Zeyrekli, Sedef (2006). “Göç Sorunu ve Gecekondulu Nüfusun İktidara Yürüyüşü”, Çağdaş Yerel Yönetimler c. 15/4, Ankara: TODAİE, s. 5-14.
Durbilmez, Bayram (2007). “Renk Adına Bağlı Mahlaslar ve Karacaoğlan Mahlaslı Halk Şairleri”, Doğumunun 400. Yılında Uluslararası Karacaoğlan Sempozyumu, (Hzl. Kudret Ünal), Tarsus: s. 30-44.
Durbilmez, Bayram (2017). Türk Dünyası Kültürü-1, İstanbul: Ötüken Yayınları.
Ergin, Muharrem (1991). Orhun Abideleri, İstanbul: Boğaziçi Yayınları,
Karaer, Mustafa Necat (Tarihsiz). Karacaoğlan 1001 Temel Eser, Tercüman Gazetesi.
Kaygalak, Sevilay (2001).Yeni Kentsel Yoksulluk, Göç ve Yoksulluğun Mekânsal Yoğunlaşması, Praksis (2), s. 124–172.
Keleş, Ruşen (1998). Kent bilim Terimleri Sözlüğü, Ankara: İmge Kitabevi.
Kocaman, Tuncer (2008). Türkiye’de İç Göçler ve Göç Edenlerin Nitelikleri, Ankara: Başbakanlık Devlet Planlama Teşkilatı.
Makal, Tahir Kutsi (1977). Karacaoğlan, İstanbul: Toker Yayınları.
Ögel, Bahaeddin (1998). Türk Kültür Tarihine Giriş I, Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.
Özer, İnan (2004). Kentleşme, Kentlileşme ve Kentsel Değişme, Bursa: Ekin Kitabevi.
Sakaoğlu, Saim (2004). Karaca Oğlan, Ankara: Akçağ Yayınları.
Türkçe Sözlük (2011). Ankara: TDK Yayınları.
Yardımcı, Mehmet (2014). Yaşamları ve Sanatları ve Şiirlerinin Yorumlarıyla Âşıklarımız Halk Şiiri Tahlilleri, İzmir: Kanyılmaz Matbaacılık.