ARNAVUTÇADAKİ TÜRKÇE KELİMELERDE SES OLAYLARI

Türkçe, beş yüz yıl boyunca Balkan dillerine vermiş olduğu sözlerle bu dillerin söz varlığı içinde büyük ve önemli bir etkiye sahiptir. Bu bakımdan Türkçenin Balkan dillerini zenginleştirdiği de söylenilebilir. Osmanlının Balkanlarda hüküm sürdüğü dönemlerde Türkçe resmi bir dil olmamasına rağmen konuşma dili olarak kullanılıyordu. Bu nedenle Osmanlı İmparatorluğu on beşinci yüzyıl itibariyle bu dillere askeri, siyasi, dini, ekonomi ile ilgili kelimeler vermişti. Bu kelimeler Balkan dillerine girdikten sonra bazı ses olayları geçirmiştir. Bilindiği gibi her dilin kendine ait sesleri vardır. Bu nedenle bir dil başka bir dilden kelime aldığında alıntı kelimedeki sesler ses olayları geçirerek diğer dile geçer. Bunun nedeni alıntı kelimeleri dilin hece yapısına uydurma gerekliliğidir. Örneğin Arnavutçaya Türkçeden alınmış kelimelerin aslını korumaya çalışılmış olmasına rağmen yine de bazı ses olayları meydana gelmiştir. Türkçe kelimeleri konuşan Arnavutların telaffuzda zorluk yaşamaları bu değişikliklere yol açmıştır. Ancak Türkçe ile Arnavutça arasında ses ve alfabe bakımından farklar olduğundan dolayı Türkçe kelimeler kullanıldığında kelimelerin aslı genellikle bozulmadan korunmuştur. Bu makalede Türkçeden Arnavutçaya alınan ve ses olayları geçiren bazı kelimeleri ve iki dil arasındaki seslerin farklılıklarını incelenmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Arnavutça, Türkçe, Sesler, Ses bilgisi, Alıntı kelimeler, Ses olayları

PDF

___

BAYRAKTAR, Fatma Sibel (2009). Dr. Lindita Latifi mbi huazimet turke ne gjuhen shqipe krahasuar me gjuhet e tjera te Ballkanit (Arnavutçaya ve Diğer Balkan Dillerine Geçen Türkçe Kelimelerin Karşılaştırılması ), Tiranë ,(542s) ,Turkish Studies, 4/4.
BECİ, Bahri (2004). Fonetika e Gjuhës Shqipe. Edfa Yayıncılık, Tiranë.
ÇAĞLAYAN, Bünyamin (2009). Arnavutluk’ta Türkçe Öğrenenlerde Karşılaşılan Telaffuz Hatalarının Sebepleri Ve Çözüm Yolları , “8. Dünyada Türkçe Öğretimi” Sempozyumu “Türkçeyi Yabancı Dil Olarak Öğretenler Zirvesi”, Ankara Üniversitesi Türkçe ve Yabancı Dil Araştırma ve Uygulama Merkezi TÖMER, ANKARA, s.341-346.
DERJAJ, Adriatik, (Eylül 2009). Arnavutça Türkçe Dil İlişkileri , No:3 Kastamonu Eğitim Dergisi, s.991-999.
KADİU, Spartak; ABDİU, Xhemile (2009). Türkçe Yapım Eklerinin Arnavutçada Yapım Eklerine Etkisi, Turkish Studies 4/3, s.1231-1241.
KIRBAÇ, Selçuk; KIRBAÇ, Dedeic Amra. Türk Dilinin Balkan Dillerine Etkisi, Gora Abidesi, s.47-57, İstanbul, 2007.
LATİFİ, Lindita Mbi huazimet turke në gjuhën shqipe krahasuar me gjuhët e tjera të Ballkanit, Tiranë 2006.
TURAN, Zikri (2017) Türk Dilinin Ses Bilgisi Ders Notları.
YILDIZ, Osman; AKGÜL, Semra (2014) . Çağdaş Arnavutçada Türkçe Kökenli Alıntı Kelimelerde Görülen Fonolojik Değişimler, TÜRÜK Dil, Edebiyat ve Halkbilimi Araştırmaları Dergisi, s. 219-230.
https://tr.wikipedia.org/wiki/T%C3%BCrk_alfabesi (E.T 25.04.2017)
https://sq.wikipedia.org/wiki/Alfabeti_shqip (E.T 25.04.2017) http://www.arnavut.com/arnavutca-alfabe/ (E.T 10.04.2018)