ORTAK MALLARIN YÖNETİLMESİ VE ORTAKLARIN TRAJEDİSİ

Tüketiminde dışlamanın zor ve tüketiminde rekabetin olduğu, bir kişinin tüketiminin diğer bir kişinin tüketimini azalttığı mallara ortak mallar denir. Ortak malların mülkiyet hakları devlete aittir. Ortak malların aşırı tüketilmesi durumunda ortakların trajedisi sorunu ortaya çıkmaktadır. Ortakların trajedisi sorununu ortadan kaldırmak amacıyla ortak malların yönetimi genellikle devlet tarafından yapılmaktadır. Bazı ortak mallar devlet müdahalesi olmadan piyasa ekonomisi aktörlerince yönetilmektedir. Elinor Ostrom ortak malların piyasa aktörleri tarafından da başarıyla yönetildiğini ortaya koyan çalışmaları nedeniyle 2009 yılı Nobel Ekonomi Ödülüne layık görülmüştür. Bu çalışmada Türkiye’de ortak malların piyasa aktörleri tarafından da başarıyla yönetildiği iki örnek incelenmiştir. Alanya’da balık rezervinin ve Sinop’ta şehir içi trafiğin yönetimi ortak malların piyasa aktörleri tarafından başarıyla yönetilmesine örnek olarak gösterilebilir. Bu çalışmadan elde edilen bulgular, her iki örnekte de minimum devlet müdahalesi ile ortak malların ortakların trajedisi olmadan başarıyla kullanıldığını göstermektedir.