İBRAHİM HALDUN TANER’İN ESERLERİNDE YABANCI DİL KULLANIMI

Türk Edebiyatında hem modern hikâye hem de tiyatroalanında eserler kaleme alan İbrahim Haldun Taner’in nüfus kayıtlarındaki isminin tespiti yapılıp yazarın yazın yaşamını etkileyen eğitim hayatı, aile hayatı ve yetiştiği ortam ile ilgili bilgiler verildikten sonra eserlerinde kullandığı yabancı dil kullanımına bakılacaktır. Çok bilinen bir tiyatro yazarı olmasına rağmen Taner’in gerçek ismi ve ailesi konusunda şimdiye kadar kulaktan dolma bilgilerle hareket edildiği bu konu üzerine ciddi bir eğilim olmadığı fark edilmektedir. Haldun Taner tiyatrolarında özellikle yetiştiği çevre ve etkilendiği yazarlar, aldığı eğitim göz önüne alındığında yabancı dillerden özellikle yararlanır.vFransızca, İtalyanca ve İngilizce kelimeleri Türkçe cümleler içine yerleştiren yazar çok anlamlı bir bakış açısı kazandırmıştır. Bu dillerden yararlanmasının temel özelliği özellikle bu dillerdeki yazarların etkisinin olduğunu söyleyebiliriz. Bu çalışmada İbrahim Haldun Taner’in kaleme aldığı eserlerin tamamı esas alınarak hangi yabancı dilden etkilendiği bu etkilenmenin hangi dillerden yapıldığı ve bu etkinin bilimsel olarak tespiti yapılacaktır. Bu çalışmanın yazar hakkında yapılacak çalışmalara ışık tutacağına, yol göstereceğine ve yeni çalışmaların yapılması için teşvik edici olacağına inanıyoruz. Özellikle dil kullanımı üzerinde ayrı bir çalışmanın yapılması edebiyatımıza ayrı bir katkı sağlayacaktır

Anahtar Kelimeler:

Haldun TANER, Tiyatro, Yabancı Dil, Yeni Türk Edebiyatı, Türk Edebiyatında Son Dönem Tiyatrosu

THE USE OF FOREIGN LANGUAGES IN THE WORKS OF İBRAHİM HALDUN TANER

Afterdeterminingthe name of İbrahim Haldun Taner, whowroteworks in both modern storyandtheater in Turkish literature, in thepopulationrecordsandgivinginformationabouttheeducation life, family life andtheenvironment in whichtheauthorwasraised, theuse of foreignlanguage in his workswill be examined. Although he is a well-knownplaywright, it is noticedthatthere is noserious trend on thissubject, which has beenbased on hearsayinformationaboutTaner'sreal name andfamily. In Haldun Taner theaters, especiallytheenvironment he grewup in andthewriters he wasinfluencedby, he especiallybenefitedfromforeignlanguages, consideringtheeducation he received. Byplacing French, Italianand English words in Turkishsentences, theauthor has gained a verymeaningfulperspective. Wecan say thatthe main feature of benefitingfromtheselanguages is theinfluence of theauthors in theselanguages. Inthisstudy, based on all of theworkswrittenby İbrahim Haldun Taner, it will be scientificallydeterminedwhichforeignlanguagewasaffected, fromwhichlanguages thisinfluencewasmadeandthiseffect. Webelievethatthisstudywillshedlight on theworkto be doneabouttheauthor, guideandencouragenewstudiesto be done. Inparticular, a separatestudy on languageusewillmake a separatecontributiontoourliterature.

Keywords:

Haldun Taner, Theatre, Foreign Language, New Turkish Literature, Late Period Theater İn Turkish Literature,

PDF

___

Taner, H, (1946), “Töhmet”, Yedigün, s.48-52.
Taner, H, (1949), Yaşasın Demokrasi; Ahmet Halit Kitabevi, İstanbul.
Taner, H, (1951), Tuş, Varlık Yay., İstanbul.
Taner, H, (1953), Günün Adamı, Necdet Sander Yayınları, İstanbul.
Taner, H, (1953), Şişhane’ye Yağmur Yağıyordu, Varlık Yayınları, İstanbul.
Taner, H, (1954), Ayışığında Çalışkur, Yenilik Yayınevi, İstanbul.
Taner, H, (1954), On İkiye Bir Var, Varlık Yayınları, İstanbul.
Taner, H, (1964),Keşanlı Ali Destanı, İzlem Yayınları, İstanbul.
Taner, H, (1969), Sancho’nun Sabah Yürüyüşü, Bilgi Yay., Ankara.
Taner, H, (1971), “Gülerek Ölmek”, Hikâyeler 2, Bilgi Yayınevi, Ankara.
Taner, H, (1971), Lütfen Dokunmayın, Bilgi Yayınevi, Ankara.
Taner, H, (1971), Sersem Kocanın Kurnaz Karısı, Bilgi Yayınevi, Ankara.
Taner, H, (1979), Gözlerimi Kaparım Vazifemi Yaparım, Cem Yayınevi, İstanbul.
Taner, H, (1982), Fazilet Eczanesi, Devlet Tiyatroları Yay., Ankara.
Taner, H, (1983), Çok Güzelsin Gitme Dur, Bilgi Yayınevin, Ankara.
Taner, H, (1983), Yalıda Sabah, Bilgi Yayınevi, Ankara.
Taner, H, (1984), Berlin Mektupları, Bilgi Yayınevi, Ankara.
Taner, H, (1985), Koyma Akıl Oyma Akıl, Bilgi Yayınevi, Ankara.
Taner, H, (1985b), Koyma Akıl Oyma Akıl, Bilgi Yayınevi, Ankara.
Taner, H, (1989), Vatan Kurtaran Şaban, Bilgi Yayınevi, Ankara.
Taner, H, (1989a), (1964), Keşanlı Ali Destanı, Bilgi Yay., Ankara.
Taner, H, (1990), Dışardakiler, Bilgi Yayınevi, Ankara.
Taner, H, (1991), Ve Değirmen Dönerdi, Bilgi Yayınevi, Ankara.
Taner, H, (1995), Eşeğin Gölgesi, Bilgi Yayınevi, Ankara.
Taner, H, (1996), Ayışığında Şamata, Bilgi Yayınevi, Ankara.
Taner, H,(1996), Devekuşuna Mektuplar, Dost Yayınları, Ankara.
Taner, H, Huzur Çıkmazı (Komedi 3 Perde), Devlet Tiyatroları Dramaturgi Bürosu.
Taner, H, Zilli Zarife (3 Perde), Devlet Tiyatroları Dramaturgi Bürosu.
Taner, H. (1979b), “Yaşamlarında İlk’lerle Sanatçılarımız: Haldun Taner”,Milliyet Sanat, 137, 308, 29 Ocak: 16-17, 33.
Taner, H. Ve Gülhan A. , (1980), Kabere Tiyatrosu, B.Y.Y.
Taner, H. (1952a), “Gazetelerde”, Türk Dili, 11, Ağustos; 648-649.
Taner, H. (1952b), “Haldun Taner Diyor Ki”, Hisar, 29, Eylül; 10-12.
Taner, H. (1956), “Çehov’un Oyun Yazarlığı”, Varlık, 430, 1 Mayıs; 10-11.
Taner, H. (1974a), “Bir Türk Tiyatrosu Müzesine Doğru”, Milliyet Sanat,101, 11 Ekim; 17.
Taner, H. (1974b), “Çocuklara Oyun Yazabilmek”, Milliyet Sanat, 71, Mart;18.
Taner, H, (1974c), “Festivaller Üzerine”, Milliyet Sanat, 86, 28 Haziran; 16.
Taner, H. (1974d), “Hüseyin Rahmi, Halka Okuma Zevkini Aşılamış, Edebiyata Mizah Denen Unsuru Hatırlatmış”, Milliyet Sanat, 70, 8 Mart; 7.
Taner, H. (1975a), “Soruşturma: Orta Öğretimde Edebiyat Dersleri Üzerine Ve Kompozisyon”, Milliyet Sanat, 158, 14 Kasım; 13.
Taner, H. (1975b), “Uluslararası Tiyatrosu Enstitüsü’nün Berlin’deki 16.Kongresi’ne 47 Ülkenin 300 Delegesi Katıldı”, Milliyet Sanat, 137, 20Haziran; 8-9, 33.
Taner, H, (1977), “Bir Zevk Ve Seviye Eleğine Doğru”, Milliyet Sanat, 219,18, Şubat; 21.
Taner, H, (1977), Deve Kuşuna Mektuplar (2), Milliyet Yayınları, İstanbul.
Taner, H, (1978), Hak Dostum Diye Başlayalım Söze, Milliyet Yayınları, İstanbul.
Taner, H, (1979), Düşsem Yollara Yollara, Tekin Yayınları, İstanbul.
Taner, H, (1979a), Ölür ise Ten Ölür Canlar Ölesi Değil (Portreler), Cem Yayınevi, Ankara.
And, M. (1969), Geleneksel Türk Tiyatrosu, Bilgi Yayınevi, Ankara.
And, M. (1970), 100 Soruda Türk Tiyatrosu Tarihi, Gerçek Yayınları,İstanbul.
And, (1971), Meşrutiyet Döneminde Türk Tiyatrosu, Türkiye İş BankasıYayınları, Ankara.
And, M.(1973), 50 Yılın Türk Tiyatrosu, Türkiye İş Bankası Yayınları,İstanbul.
And, M. (1983), Cumhuriyet Dönemi Türk Tiyatrosu, Türkiye İş BankasıKültür Yayınları, Ankara.
And, M. (1983a), Türk Tiyatrosunun Evreleri, Turhan Kitabevi, Ankara.
And, M. (1983b), Cumhuriyet Dönemi Türk Tiyatrosu (1923-1983), Türkiyeİş Bankası Kültür Yayınları, Ankara.
Dizdaroğlu, H. (1955), “Şişhane’ye Yağmur Yağıyordu”, Türk Dili, 23, 1 Ağustos; 771-773. DİZDAROĞLU, Hikmet, (1969), “Sancho’yu Tanır mısınız?”, Türk Dili, 219, Aralık; 233-237.
İpşiroğlu, Z. (1986a), “Haldun Taner ve Eleştirel Düşünce”, Milliyet Sanat,149, Ağustos; 54.
İpşiroğlu, Z. (1986b), “Haldun Taner’in Yapıtlarında Konçina ve As”,Gösteri, 86, Şubat; 56-58.
İpşiroğlu, Z. (1986c), “İlk Epik Tiyatro Denemeleri Haldun Taner ve VasıfÖngören”, Gösteri, 72, Kasım; 53-55.
İpşiroğlu, Z. (1987), “Dürrenmatt ile Haldun Taner’de Eşeğin Gölgesi”,Gösteri, 83, Ekim; 46-47.
Taner, D. (1996), Canlar Ölesi Değil, Sel Yay., İstanbul.
Yalçın, S. D. (1995), Haldun Taner’in Hikâyeleri ve Hikâyeciliği, Bilgi Yayınevi, Ankara.