Anadolu ağızlarındaki doğu kökenli sözcüklerin ses bilgisi açısından görünümleri -ünsüzler-

Türkiye Türkçesi ağızları ile ilgili araştırma ve inceleme konularından biri de Doğu kökenli sözcükler olmalıdır. Doğu kökenli sözcükler, diğer alıntı sözcüklere bakarak Türkçenin söz varlığında ayrı bir yere ve tarihî geçmişe sahiptir. Yazı dilinde olduğu gibi Türkiye Türkçesi ağızlarında da Arapça ve Farsçadan alınmış pek çok Doğu kökenli sözcük bulunmaktadır. Ağızlarda varlığını sürdüren bu sözcüklerin birçoğu çeşitli ses değişmeleri ile asıl biçimlerinden uzaklaşıp Türkçenin ses özelliklerine uymuşlardırBuradan hareketle bu makalede, Türkiye Türkçesi ağızlarında kullanılan Doğu kökenli sözcükler ses bilgisi açısından ele alınıp incelenmiştir. Bu çalışmada, Doğu kökenli pek çok sözcük örneği bir araya getirilmiş; bu sözcüklerdeki ünsüz değişmeleri gösterilmiştir. Makale hazırlanırken 1940 ila 2013 yılları arasında ağızlarla ilgili yayımlanmış olan eserlerden 48 kitap seçilmiş, örnekler bu eserlerden taranmıştır. Makalenin amacı, Türkiye Türkçesi ağızlarındaki Doğu kökenli sözcüklerin kullanımına dikkat çekmek, örnek sözcüklerdeki ses bilgisi olaylarını ana çizgileriyle ortaya koyarak Anadolu insanının ağızlardaki Arapça ve Farsça sözcükleri nasıl telaffuz ettiğini ve bu sözcükleri kullanırken ne gibi değişiklikler yaptığını tespit etmeye çalışmaktır.

PHONETIC ASPECTS OF WORDS OF EASTERN ORIGIN IN TURKISH DIALECTS -CONSONANTS

Words of Eastern origin should be one of the subjects of Turkish dialect research and studies. Words of Eastern origin have, in comparison with other loan words, a particular place and historical background in Turkish vocabulary. There are many words of Eastern origin borrowed from Arabic and Persian in Turkish dialects as in the written language. Many of these words surviving in dialects drifted away from their original form through a variety of sound changes and conformed to the sound characteristics of Turkish. Thus, in this study words of Eastern origin used in Turkish dialects have been phonetically examined. The study collected many examples of words of Eastern origin and showed consonant changes in these words. To this end, 48 books were selected among works on dialects published from 1940 to 2013 and sample words were scanned from these books. The aim of this article is to draw attention to the use of words of Eastern origin in Turkish dialects, to outline sound events in sample words and to try to determine how the people of Anatolia pronounce Arabic and Persian words in dialects and what changes they make when using these words