TARİHÇİ ÇEŞMÎZADE MUSTAFA REŞİD’İN EDEBÎ KİŞİLİĞİ

Bu yazımızda Tarihçi Çeşmîzade Mustafa Reşîd’in edebî kişiliği üzerinde durduk. Çeşmîzade Mustafa Reşîd, bugüne kadar tarihçiliği müderrisliği ve hattatlığı ile tanınmış, divan sahibi bir şair olmasına rağmen, şairliği üzerinde pek durulmamış bir kişidir. Çağdaşlarından, tezkire yazarı Ramiz, Reşîd’in şiir ve nesirdeki kabiliyetine dikkat çekerek, onu edebiyat tarihimizde sanatlı söyleyişte ilk akla gelen isimlerden olan Veysî ve Nergisî ile mukayese etmiştir. Reşîd’in şiirlerinde, yer yer mahallîleşmeye örnek olabilecek ifadelere rastlıyorsak da, genelde ağır bir dil ve sanatlı bir söyleyiş görüyoruz. Onun şiirlerindeki tasannu, şiirlerinin edebî değerini olumsuz etkilemiştir. Reşîd’in şiirlerindeki konu ve temalar dindışı bir özellik gösterir. Tasavvufî bakış açısına çok az yerde rastlanmaktadır. Şiirleri şekil olgunluğuna sahipken duygu ve hayal açısından dikkate değer bir derinlik ve farklılık taşımamaktadır. Reşîd’in şiirlerinde yer yer Hind üslûbunu hatırlatacak ifadeler bulunduğunu da belirtmeliyiz. Sonuç olarak Reşîd, şiir ve inşadaki kabiliyeti ile yaşadığı dönemde öne çıkmış, divan sahibi bir şairdir.

Tarihçi Çeşmîzade Mustafa Reşid’in Edebî Kişiliği

Keywords:

-,

___

  • ÇAVUŞOĞLU, Mehmet, (1986) “Dîvân Şiiri”, Türk Dili Dergisi Dîvân Şiiri Özel Sayısı, Sayı: 415-416-417 (Temmuz-Ağustos-Eylül), Ankara, s. 1-16.
  • ÇEŞMİZADE MUSTAFA REŞİD, Divan, İstanbul Üniversitesi Merkez Kütüp- hanesi Nadir Eserler Bölümü, Nu: 9597.
  • ÇEŞMİZADE MUSTAFA REŞÎD, Divan, Millet Kütüphanesi Ali Emîrî Man- zum Eserler Bölümü, Nu: 168.
  • ERDEM, Sadık, (1994), Râmiz ve Adab-ı Zurefası, Ankara.
  • KÜTÜKOĞLU, Bekir (1993), Çeşmîzâde Tarihi, İstanbul.
  • POLAT, Nâzım Hikmet (2002): Bir Jöntürk’ün Serüveni Dr. Şerafettin Mağmumi –Hayatı, Eserleri, Büke Yay., İstanbul