NİĞDE (DÜNDARLI KASABASI) YÖRESİNDEN DERLEME SÖZLÜĞÜ’NE KATKILAR

ÖZ: Türkiye Türkçesinde dil açısından çalışma yapıldığında en zorlu alanlardan biri ağızlardır. Ağız çalışması yapılırken yöntem açısından birçok zorlukla karşılaşılmaktadır. Derleme konusunun belirlenmesi, kaynak kişilerin tespit edilmesi ve elde edilen verinin yazıya geçirilmesi başlıca sorunlardandır. Bu zorlukların yanı sıra çalışmanın sonucunda ise gelecek kuşaklara dil ve kültür açısından önemli bir miras bırakılmış olur. Günümüzde teknolojinin ve teknolojik aletlerin giderek yaygınlaşması ağız çalışmaları için bir yandan olumlu diğer bir yandan da olumsuz sonuçlar doğurmaktadır. Bu bağlamda elimizden geldiğince sözlü kültür varlığımızı korumamız gerekmektedir. Araştırmaya öncelikle Derleme Sözlüğünde bulunmayan kelimelerle katkı sağlamak amaçlanmıştır; ancak bir kelimenin farklı anlamda bulunduğunu tespit ettiğimizde bu kelimeler de çalışmaya eklenmiştir. Bu çalışma sohbet ortamından doğan bir farkındalıkla ortaya çıkmış ve Derleme Sözlüğü’nün incelenmesiyle veriye dökülmüştür. Çalışmanın ortaya koyacağı en önemli katkı sözlü kültürün korunması ve yazıya geçirilmesi açısından olacaktır. Anahtar Kelimeler: Türkiye Türkçesi ağızları, Niğde yöresi, Ağız çalışması, Derleme Sözlüğü, Söz varlığı

___

  • ERDEM, Mehmet Dursun (2013), “Ağız Sözlükçülüğü Üzerine” Turkish Studies, Ankara, s. 95-102.
  • ERDOĞAN, Songül (2016), “Niğde Yöresi Ağzından Derleme Sözlüğü’ne Katkılar”, Türklük Bilimi Araştırmaları, s. 69-82.
  • GÜLENSOY, Tuncer-BURAN, Ahmet (1994), Elazığ Yöresi Ağızlarından Derlemeler 1, TDK Yayınları, Ankara.
  • KARAHAN, Leyla (2017), Anadolu Ağızlarının Sınıflandırılması, TDK Yayınları, Ankara.
  • KORKMAZ, Zeynep (1976), “Anadolu Ağızları Üzerindeki Araştırmaların Bugünkü Durumu ve Karşılaştığı Sorunlar”, TDAY Belleten, Ankara, s. 143-172.
  • ÜSTÜNER, Ahat (2000), Anadolu Ağızlarında Sıfat-Fiil Ekleri, TDK Yayınları, Ankara.
  • Türkiye Türkçesi Ağızları Sözlüğü (https://sozluk.gov.tr/)