Mutavassıtîn DevrindeTürkçe Fransızca Bir Edebiyat Dergisi Ma’rifet ve Edebiyatımıza Kazandırdıkları

Yenileşme devri edebiyatımızın ilk adımları öncelikle gazetelerde görülür. Osmanlı coğrafyasındaki ilk gazeteler yabancı dilde özellikle Fransızca olarak neşredilmişlerdir. Türkçe yayımlanan gazetelerle birlikte edebiyatımız için yeni bir dikkat gelişmeye başlar. Batı edebiyatına özgü edebî türlere dair ilk denemeler bu gazetelerde tebarüz eder. Edebî dergilerin yaygınlık kazanmasıyla birlikte çok sayıda eserin tercüme edildiği görülür. Fransız edebiyatı beslenilen kaynakların başında gelir. Edebiyatta asrîleşmek yabancı dil bilmeyi ve Batılı edebiyatlardan yararlanmayı gerektirir.Ma’rifet dergisi gerek muhtevî olduğu eserler ve tercümeler gerekse de yayın politikası açısından devri içinde öne çıkar. Rum asıllı Théodossia’nın gayretleri ile yayımlanmaya başlanan dergi Türkçe ve Fransızca nüshalar halinde yayımlanır. Derginin sahibesi bunun nedeninin genç Osmanlılara Fransızcayı öğretmek olduğunu izah eder. Dergideki tercüme eserler asılları ile birlikte verilir. Dergide aynı zamanda sanat ve bilime dair makaleler de mevcuttur.    Bu çalışmanının amacı Mutavassıtîn devrinde yayımlanan Ma’rifet dergisini çıkardığımız fihrist eşliğinde incelemektir. Klasik Türk edebiyatına mahsus edebî türlerin de görüldüğü dergide Fransız yazar ve şairlerin eserlerine ve makalelerine tesadüf edilir. Dergi bu özelliği ile Mutavassıtîn haiz olduğu dualiteyi ortaya koyması açısından önemlidir.  

___

  • Ubicini, A.-Courteille, Pavate (1876), État Présent de l’Empire Ottoman, Librarie Militaire de J. Dumaine, Paris.